Techniki manipulacji

Wstęp

Manipulowanie przedmiotami jest zapewne zupełnie czymś innym, niż manipulowanie ludźmi, ma jednak ten sam cel, którym jest uzyskanie takiego a nie innego efektu, który będzie odpowiadał potrzebom i zamierzeniom manipulanta. Wywieranie wpływu jest przedmiotem szeregu rozmaitych publikacji, które w różny sposób starają się przedstawić tajniki tego, w jaki sposób sprawić, aby inni ludzie robili to, co chcemy.

Prawdą jest jednak, iż nie lubimy i nie chcemy być traktowani jak przedmioty i manipulowani. Z pewnością natomiast nie chcemy być wprowadzaniu w błąd lub wykorzystywani dla celów, które nam w żaden sposób nie służą, a nawet mogą szkodzić. Dlatego w tej krótkiej publikacji przedstawione zostanie kilka słów na temat manipulacji celem pozyskania pewnej podstawowej wiedzy przez czytelnika. Sama bowiem świadomość czym jest manipulacja i jakie rodzaju metodami się posługuje, bardzo często pozwala pozostać czujnym i nie pozwalać innym na ewidentne wykorzystywanie naszej osoby.

Relacje społeczne oparte na manipulacji, charakterystyczne dla systemów totalitarnych oraz różnego rodzaju zrzeszeń, takich jak sekty, nigdy nie będą miały na celu naszego dobra. Przywódca sekty pragnie na przykład pozyskać nowych członków i uzyskać dostęp do posiadanych przez nich pieniędzy. Sprzedawca stara się sprzedać produkt, który niekoniecznie odpowiada naszym potrzebom. Sama istota manipulacji sprawia, że powinniśmy z podejrzeniem patrzeć na umowy, oferty, zwłaszcza wówczas, kiedy dostajemy coś za nic lub niewiele. Jednak coraz częściej jesteśmy przyzwyczajani do różnego rodzaju promocji i do tego, że nam się należy jako klientom różnych firm i instytucji. Prawda zawsze leży gdzieś pośrodku.

Wywieranie wpływu jest zdolnością, opartą na posiadaniu wiedzy w zakresie komunikacji z innymi oraz zasad, jakimi rządzi się ludzka psychika. Nierzadko wymaga to również posiadania pewnych kompetencji, nierzadko wrodzonych cech charyzmy. W ten sposób, bez użycia siły i rozlewu krwi, zostajemy zaprogramowani na wykonywanie takich a nie innych działań, nasze przekonania i wartości są określane tak, abyśmy uznali je za własne. Należy przy tym odróżnić próby wywierania wpływu, które mogą mieć na celu przekonanie nas do pewnych działań lub idei a działaniami, które są przed nami mniej lub lepiej ukryte. W tym drugim przypadku mamy właśnie do czynienia z manipulacją.

1. Manipulacja jako technika