- Wstęp
- Zanim zamilczymy. Po co ta książka?
- CZĘŚĆ I Śmierć w systemie. Między tabelką a człowiekiem
- Nie mówi się o śmierci — Tabu, strach, milczenie w białych fartuchach
- Cisza w szpitalnych korytarzach — Umieranie pomiędzy obchodem a raportem
- ZOL. Miejsce, w którym się czeka — Życie, które się nie kończy nagle, tylko wygasa
- Rodzina w ZOL-u — obecność i nieobecność
- Dom opieki. Odchodzenie wśród obcych — Kiedy rodzina nie przychodzi, a opiekun staje się domem
- Śmierć nocą — gdy cały dom śpi
- Kiedy umiera człowiek, a nie przypadek
- Człowiek przed numerem PESEL i kartą zgonu
- Imię zamiast numeru
- Pierwsze chwile — cisza, dotyk, obecność
- Słowa, które pomagają (i te, których lepiej nie mówić)
- Gdy rodzina jest obecna — kto prowadzi scenę?
- Gdy rodziny nie ma — opiekun jako dom
- Stwierdzenie zgonu — co się dzieje „medycznie” i dlaczego to ważne
- Ciało po życiu — godność w przejściu do papieru
- Lista krótkich, praktycznych kroków (tu i teraz)
- Rozmowa z rodziną — jak przekazywać informacje i co proponować
- Po wszystkim — opiekun też potrzebuje opieki
- Zakończenie — pamięć przed papierem
- Samotność wśród ludzi — Śmierć przy włączonym telewizorze i zamkniętych oczach personelu
- CZĘŚĆ II Zanim odejdzie. Obecność w ostatnich godzinach
- Jak wygląda śmierć
- Widok — zmiany ciała i mimiki
- Słyszenie — oddech, odgłosy, cisza
- Czucie — emocje, energia, obecność
- Proces, którego nie da się zatrzymać
- Znaki końca, których nie uczą na kursach
- Oddech — rytm, który zwalnia i miesza się z ciszą
- Skóra — zimna, marmurkowa, jakby oddalona od świata
- Kontakt — gaśnie, ale wciąż możliwy
- Zachowania ciała — wycofywanie się i rozluźnianie
- Nieuchronność i spokój
- Słowa, których nikt nie mówi na głos — „Czy ja dziś umrę?” — rozmowy, które zostają z nami
- Rozmowy, które nie mają gotowych odpowiedzi
- Co zostaje z opiekunem po takich rozmowach?
- Jak rozmawiać, gdy pada to pytanie?
- Budowanie więzi przez autentyczność
- Czas, który można zmarnować lub uratować — 20 minut, które mogą być pożegnaniem
- 20 minut — niby tak niewiele, a tak wiele
- Jak wygląda uratowanie tych minut?
- Co się może wydarzyć w tych minutach?
- Kiedy czas się kończy — a pamięć zostaje
- Przykład 1: Milczenie, które mówi więcej niż słowa
- Przykład 2: Pożegnanie niewypowiedziane słowami
- Przykład 3: Słowa pełne obecności
- Przykład 4: Dotyk jako komunikat
- Ostatni dotyk — Jak być przy kimś, kto już się oddala
- CZĘŚĆ III Po odejściu. Co zostaje, gdy kończy się życie
- „Pacjent zmarł. Pokój gotowy.”
- Procedury — rytuały opieki po śmierci
- Emocje — niewidzialne ślady, które zostają
- Pamięć — osobisty ślad, który trwa
- Balans między obowiązkiem a sercem
- Rytuał pożegnania — dla zespołu i dla siebie
- Rola rodziny — most między życiem a pamięcią
- Rodzina jako wsparcie i przypomnienie człowieczeństwa
- Emocje, które się mnożą
- Momenty wspólnego pożegnania
- Wyzwania — gdy rodzina nie przychodzi
- Sprzątanie po śmierci — Cisza w łazience i pielęgniarskie wózki
- Cisza, która mówi
- Rytuał sprzątania — więcej niż obowiązek
- Dotyk pamięci
- Cisza kontra gwar życia
- Przykład 1: Cisza przełamana wspomnieniami
- Przykład 2: Gest, który zostaje w pamięci
- Przykład 3: Rytuał w codzienności
- Przykład 4: Walka z rutyną i emocjami
- Opiekun, który pamięta — Nie wpisujemy tego w dokumentację, ale nosimy w sercu
- Pamięć jako nieformalny rejestr
- Nie tylko opiekun — pamięć całego zespołu
- Jak dbać o tę pamięć?
- Pamięć, która leczy
- Radzenie sobie z emocjami — techniki, które pomagają opiekunom
- Historie, które opiekunowie noszą w sercu
- Historia 1: „Ostatnie słowa”
- Historia 2: „Uśmiech mimo wszystko”
- Historia 3: „Milczenie, które leczy”
- Śmierć a wypalenie zawodowe
- Wypalenie zawodowe — cichy wróg bliskości
- Jak nie zamknąć serca?
- Serce, które boli — ale też kocha
- Jak rozpoznawać wypalenie zawodowe?
- Jak przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu?
- CZĘŚĆ IV Śmierć jako część opieki
- Dobre umieranie istnieje — O zgodzie, oświetleniu i czułości
- Zgoda — na życie i na odejście
- Oświetlenie — światło, które koi i otula
- Czułość — dotyk, który leczy
- Praktyki wspierające dobre umieranie
- Jak mówić o śmierci z rodziną — Słowa, które mogą uratować więcej niż leczenie
- Kilka kluczowych zasad rozmowy o śmierci z rodziną
- Słowa, które mogą uratować więcej niż leczenie
- Zasady przygotowania do śmierci
- Rytuały, które pomagają w przygotowaniu
- Rola opiekuna medycznego w przygotowaniu do śmierci
- Edukacja, której brakuje — Dlaczego nie uczymy o śmierci studentów medycznych, opiekunów, pielęgniarek?
- Dlaczego unikamy nauki o śmierci?
- Jakie skutki ma brak edukacji o śmierci?
- Pytania retoryczne do refleksji
- Co możemy zrobić?
- CZĘŚĆ V Zamilknąć z godnością. Ale jeszcze nie teraz
- Gdyby ktoś powiedział mi to wcześniej… — Lekcje, które dała mi śmierć
- Lekcje, które dała mi śmierć
- Gdyby ktoś powiedział mi to wcześniej… — „Nie musisz być bohaterem — bądź sobą.”
- Śmierć nie jest końcem opieki — Co robimy dla rodziny. Co robimy dla siebie
- Co robimy dla rodziny?
- Co robimy dla siebie?
- Słowo do tych, którzy będą świadkami — Dla Ciebie, który czuwasz. Dla Was, którzy zostajecie
- Dla Ciebie, który czuwasz
- Dla Was, którzy zostajecie
- Zanim zamilczymy — epilog
E-book
za 22.05
drukowana A5
za 36.29