Adrian Ciepał
Wadowice
29.12.2017r.
Przedmowa autora
Zgodnie z obecnie obowiązującymi regulacjami prawnymi w Polsce mamy do czynienie z dwoma rodzajami prawa wyborczego — biernym oraz czynnym. Pierwsze z nich to tzw. prawo wybieralności, najczęściej do różnych organów państwowych, drugie zaś to prawo wybierania, dzięki któremu każdy z nas może przyczynić się do wygranej swojego kandydata na posła, senatora a nawet prezydenta RP.
Jednak chcąc brać udział w wyborach trzeba spełnić wiele warunków, aby móc ubiegać się o możliwość kandydowania, a następnie podjęcia służby publicznej.
Oczywiście tego typu zawód ma swoje plusy oraz przywileje nadające mu pewną rangę, jednak nie należy zapominać, że wraz z nimi wiążą się również większe obowiązki i odpowiedzialność za ludzi zamieszkujących nasz kraj.
Dlatego też do tego typu funkcji w pierwszej kolejności powinny zgłaszać swoją kandydaturę osoby mające potrzebę służenia własnemu narodowi i dążenia do tego, aby stawał się silniejszy i bardziej przyjazny dla obywateli.
Jednak niestety w obecnym systemie śmiem stwierdzić, że głównymi przesłankami ludzi dążących do pełnienia tego typu zawodu jest chęć zdobycie ciepłej dobrze płatnej posadki.
Mimo wszystko jestem optymistą i z nadzieją patrzę na przyszłe pokolenia wierząc, że ten trend zacznie powoli zanikać i przekształcać się w potrzebę dążenia do polepszenia sytuacji życiowej i materialnej każdego polaka.
Bierne prawo wyborcze
Bierne prawo wyborcze — prawo bycia wybranym, a więc kandydowania, przysługuje obywatelom polskim, którzy posiadają czynne prawo wyborcze i ukończyli (najpóźniej w dniu wyborów) 21 lat — w wyborach do Sejmu bądź 30 lat — w wyborach do Senatu.
Bierne prawo wyborcze ma:
W wyborach do Sejmu — obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat.
W wyborach do Senatu — obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.
W wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej — obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu.
Na Prezydenta może być wybrana tylko osoba posiadająca pełnię praw wyborczych do Sejmu. Osoba ubiegająca się o fotel prezydencki musi zatem mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Innymi słowy nie może być ubezwłasnowolniona w całości lub w części.
Dodatkowo osoba taka nie może być pozbawiona praw publicznych i praw wyborczych. Pozbawienie praw publicznych następuje na podstawie sądu karnego. Jest to jeden ze środków karnych przewidzianych przez kodeks karny. Kara tego rodzaju może być również orzeczona w toku postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Osoba ubiegająca się o wybór na urząd Prezydenta RP musi mieć poparcie społeczne. Konstytucja stanowi, że kandydata zgłasza co najmniej 100 000 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu.
Ograniczenie to powoduje, że o tak zaszczytny i odpowiedzialny urząd mogą się ubiegać jedynie osoby z pewnym poparciem społecznym. W ten sposób wyklucza się różnego rodzaju kandydatów nie mających najmniejszych szans na wygraną.
Warto również pamiętać, że osoba sprawująca już dwukrotnie urząd Prezydenta RP nie może po raz trzeci startować w wyborach prezydenckich. Jak do tej pory jedynie Aleksander Kwaśniewski sprawował ten urząd przez dwie kadencje.
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej — osoba mająca prawo wybierania w tych wyborach, która najpóźniej w dniu głosowania kończy 21 lat, i od co najmniej 5 lat stale zamieszkuje w Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
W wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego — osoba mająca prawo wybierania tych organów w wyborach wójta — obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat, z tym że kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.
prawo wybieralności nie przysługuje osobie:
która została skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe; wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944—1990 oraz treści tych dokumentów. Zgodnie z tym przepisem — wydając orzeczenie stwierdzające fakt złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia lustracyjnego, sąd orzeka utratę prawa wybieralności w wyborach do Sejmu, Senatu i Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach powszechnych organu i członka organu jednostki samorządu terytorialnego oraz organu jednostki pomocniczej jednostki samorządu terytorialnego, której obowiązek utworzenia wynika z ustawy, na okres od 3 do 10 lat.
Prawa wybieralności nie ma także obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, pozbawiony prawa wybieralności w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem. Nie mogą kandydować również osoby pełniące ważne funkcje w państwie, np. Prezes NBP i jego zastępcy, Prezes NIK i zastępcy, Rzecznik Praw Obywatelskich z zastępcami, ambasadorzy, członek KRRiT oraz sędzia, prokurator, urzędnik służby cywilnej żołnierz w czynnej służbie wojskowej, funkcjonariusz policji, funkcjonariusz służby ochrony państwa.
Jak zostać kandydatem na wójta, burmistrza, prezydenta miasta
Kup książkę, aby przeczytać do końca.