Adrian Ciepał
16.08.2022r.
Ogólne zasady Postępowania Administracyjnego
Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu
Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Warunkiem skutecznego wszczęcia i prowadzenia administracyjnego postępowania jurysdykcyjnego jest istnienie podmiotu, przedmiotu oraz podstawy prawnej dla działań organu, składających się na materialnoprawny aspekt sprawy. Sprawa, jako przedmiot postępowania administracyjnego, powstaje, gdy „prawo materialne żąda swojej konkretyzacji ze względu na stan faktyczny. Jest więc ona niepowtarzalnym splotem prawa i faktu, w który uwikłane są dwa podmioty: organ administracyjny i strona. Główna rola w postępowaniu administracyjnym przypada organowi administracji publicznej, który prowadzi postępowanie, kreując w nim prawa i obowiązki stron postępowania mocą aktu stanowiącego finalny „produkt” postępowania. Takie cechy postępowania administracyjnego w sposób zasadniczy rzutują na określenie w nim pozycji procesowej strony zarówno poprzez określenie jej uprawnień o charakterze ściśle procesowym, jak i uprawnień o charakterze materialnym.
Zasada dwuinstancyjności
Zasada dwuinstancyjności w postępowaniu sądowym zapewnia stronie wniesienie środka odwoławczego do drugiej instancji, jeśli orzeczenie sądu pierwszej instancji nie jest według niej satysfakcjonujące. Odwołanie wnoszone jest do organu wyższego pod względem hierarchii. Dwuinstancyjność postępowania ma na celu zapewnienie rzetelności w rozpatrywaniu spraw. Daje również możliwość naprawienia ewentualnych błędów w orzekaniu na etapie postępowania sądowego w pierwszej instancji. Ważniejszy jest tutaj aspekt materialny, czyli prawna możność dwukrotnego rozstrzygnięcia tej samej sprawy niż procesowy, tak więc wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy nie jest wyjątkiem od zasady dwuinstancyjności.
Zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli
Inaczej zasada pogłębiania zaufania obywateli do władzy publicznej. Organy administracji publicznej zobowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać świadomość i kulturę prawną obywateli. Z tą zasadą wiąże się zasada informowania stron i innych uczestników postępowania. Powszechnie przyjmuje się, że zasada ta realizowana jest wówczas, gdy organy prowadzące postępowanie administracyjne przestrzegają reguł prawnych wynikających z przepisów prawa, a przede wszystkim, gdy praktyka ich działania jest przewidywalna i pewna oraz opiera się na jasnych i przejrzystych zasadach. Zasada ta pojmowana jest jako atrybut nowoczesnego administrowania, a na jej istotę składa się wiele elementów. Celem pracy jest przedstawienie istoty zasady zaufania uczestników postępowania do władzy publicznej w świetle znowelizowanego art. 8 k.p.a. W pierwszej kolejności podjęto próbę wyjaśnienia pojęcia „zaufanie”, następnie omówiono zasadę zaufania na podstawie obowiązujących przepisów postępowania administracyjnego i jej realizację w takich instytucjach, jak uzasadnienie decyzji administracyjnej, w postępowaniu dowodowym oraz w prawie do odwołania. Na koniec skonkretyzowano katalog postulatów płynących z zasady zaufania oraz zaprezentowano wnioski końcowe.
zasada zaufania ma bardzo szeroki zakres oraz dużą doniosłość polityczną. W znacznym stopniu stanowi także postulat pod adresem aparatu administracji publicznej. Zwłaszcza w zakresie bezpośrednich kontaktów z obywatelami działania podejmowane przez administrację publiczną powinny być prawidłowe oraz zgodne z prawem, obiektywne, a także prezentować wysoki poziom etyczny, ponieważ tylko takie działania mogą wzbudzić zaufanie do organów państwa, przez obywateli.
Zasada polubownego rozstrzygania kwestii spornych
Organy administracji publicznej w sprawach, których charakter na to pozwala, dążą do polubownego rozstrzygania kwestii spornych oraz ustalania praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania w należących do ich właściwości sprawach, w szczególności przez podejmowanie czynności: 1) skłaniających strony do zawarcia ugody, w sprawach, w których uczestniczą strony o spornych interesach; 2) niezbędnych do przeprowadzenia mediacji. §2. Organy administracji publicznej podejmują wszystkie uzasadnione na danym etapie postępowania czynności umożliwiające przeprowadzenie mediacji lub zawarcie ugody, a w szczególności udzielają wyjaśnień o możliwościach i korzyściach polubownego załatwienia sprawy.
Zasada praworządności (legalności)
Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego (nie jest związany podstawą prawną podaną przez stronę) i w toku postępowania zobowiązany jest stać na straży praworządności. Organy nie mogą działać według zasady „dozwolone jest wszystko to, co nie jest przez prawo zakazane”. . Tak więc podstawą prawną decyzji administracyjnej nie mogą być przykładowo preambuły aktów normatywnych, uchwały Rady Ministrów, czy zarządzenia Prezesa Rady Ministrów.
Zasada szybkości i prostoty postępowania
Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.
Podstawy Postępowania Administracyjnego
Pojęcie i rodzaje dowodów w Postępowaniu administracyjnym
dowód w postępowaniu administracyjnym należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być:
dokumenty,
zeznania świadków,
opinie biegłych, oraz
oględziny.
Jeżeli przepis prawa nie wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia właściwego organu administracji, organ administracji publicznej odbiera od strony, na jej wniosek, oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania. Przepis art. 83 §3 stosuje się odpowiednio.
Pojęcie strony Postępowania Administracyjnego
Kup książkę, aby przeczytać do końca.