Bezpłatny fragment - Pomocnik studenta kierunek Administracja publiczna część 2

Adrian Ciepał

Wadowice

10. 02. 2020 r.

Wykaz skrótów

Źródła prawa

CEIDG. — Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności

Gospodarczej.

EFTA. — Europejskie Porozumienie o Wolnym Handlu

K.C. — Kodeks Cywilny, Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., t.j.

Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z póź. zm.

K.P.A. — Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r. z póź. zm.

KSH. — Kodeks spółek handlowych z dnia 15 września 2000r.

t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z póź. zm.

TFUE. — Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej z dnia 26

października 2012 r. C326/01 z póź. zm.

TWE. — Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską

opublikowany w Dz. Urz. UE 2006 C 321E.

USC — Urząd stanu cywilnego.

Ust. O swob.dz.gosp. — Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r.

o swobodzie działalności gospodarczej t.j. Dz. U. 2004 Nr 173

poz. 1807 z póź. zm.

Ust. O zwalcz.nieu. konk. — Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r.

o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. t.j. Dz. U. 1993 nr 47 poz.

211 z póź. zm.

2.Inne skróty

adm. publ. — Administracja Publiczna

Art. — artykuł

Ds. — do spraw

KNF. — Komisja Nadzoru Finansowego

KRS. — Krajowy Rejestr Sądowy

Niepubl. — niepublikowane

Np. — Na przykład

Nr. — numer

Ns. — następny

Orz. — orzeczenie

UE. — Unia Europejska

UK. — United Kingdom (Zjednoczone Królestwo Wielkiej

Brytanii)

Pkt. — punkt

Por. — porównaj

Poz. — pozycja

RM. — Rada Ministrów

Sp. z o.o. — Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

str. — strona

tab. — tabela

tj. — to jest

t. j. — tekst jednolity

tzn. — to znaczy

tzw. — tak zwany

ust. — ustęp

w. — wiek

Wg. — według

ww. — wyżej wymieniony

Ze zm. — ze zmianami

Wstęp

Książka zawiera część zagadnień, z którymi studenci administracji publicznej spotykają się na studiach.

Opisane są w niej takie przedmioty jak:

Postępowanie administracyjne.

Konstytucja.

Prawo pracy.

Książka posiada również przykładowe pytania oraz wyjaśnienia dotyczące konkretnej tematyki z podanych powyżej przedmiotów.

Książka zapewne przyda się nie tylko studentom, ale również osobą chcącym pogłębić swoją wiedzę z zakresu administracji publicznej.

Postępowanie Administracyjne

Ogólne zasady prawa administracyjnego

Zasada praworządności (legalności): Organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego (nie jest związany podstawą prawną podaną przez stronę). Tak więc podstawą prawną decyzji administracyjnej nie mogą być przykładowo preambuły aktów normatywnych, uchwały Rady Ministrów czy zarządzenia Prezesa Rady Ministrów.

Zasada pogłębiania świadomości i kultury prawnej obywateli: Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać świadomość i kulturą prawną obywateli. Z tą zasadą wiąże się zasada informowania stron i innych uczestników postępowania.

Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu: Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań

Zasada dwuinstancyjności: Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Ważniejszy jest tutaj aspekt materialny (prawna możność dwukrotnego rozstrzygnięcia tej samej sprawy) niż procesowy — tak więc wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy nie jest wyjątkiem od zasady dwuinstancyjności

Zasada szybkości i prostoty postępowania: Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.

Pojęcie właściwości

Właściwość określa się jako zdolność prawną organu administracji do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju spraw w postępowaniu administracyjnym. Rodzaje właściwości: — rzeczowa — miejscowa — instancyjna Organy administracji przestrzegają z urzędu swojej właściwości miejscowej i rzeczowej.
Właściwość rzeczową organu administracji ustala się wg. przepisów o zakresie jego działania. Właściwość miejscową organu administracji publicznej ustala się:

— w sprawach dotyczących nieruchomości

— wg. miejsca położenia

— w sprawach dotyczących prowadzenia zakładu pracy

— wg. miejsca, w którym zakład jest, był lub ma być prowadzony

— w innych prawach

— wg. miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w braku zamieszkania w kraju

— wg. miejsca pobytu strony lub jednej ze stron. Jeżeli żadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu

— wg. miejsca ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju

Wyłączenie pracownika i organu

jedną z podstaw wyłączenia pracownika organu administracji jest uprawdopodobnienie istnienia takiej okoliczności, która może wywołać wątpliwość, co do jego bezstronności. Nie chodzi przy tym o uprawdopodobnienie istnienia okoliczności powodujących stronniczość pracownika, lecz jedynie wywołujących wątpliwość, co do jego bezstronności, oznacza to, że wystarczające jest uprawdopodobnienie, że nie jest jasne i pewne, czy pracownik wykona swoje obowiązki w sposób bezstronny.

Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie:

1) w której jest stroną albo pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki,

2) swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,

3) osoby związanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,

4) w której był świadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron, albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3.

5) w której brał udział w wydaniu zaskarżonej decyzji,

6) z powodu której wszczęto przeciw niemu dochodzenie służbowe, postępowanie dyscyplinarne lub karne,

7) w której jedną ze stron jest osoba pozostająca wobec niego w stosunku nadrzędności służbowej.

§2. Powody wyłączenia pracownika od udziału w postępowaniu trwają także po ustaniu małżeństwa (§1 pkt 2), przysposobienia, opieki lub kurateli (§1 pkt 3). §3. Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie wymienionych w

§1, które mogą wywołać wątpliwość co do bezstronności pracownika. Wyłączony pracownik powinien podejmować tylko czynności nie cierpiące zwłoki ze względu na interes społeczny lub ważny interes stron. Art. 25. §1. Organ administracji publicznej podlega wyłączeniu od załatwienia sprawy dotyczącej interesów majątkowych:

1) jego kierownika lub osób pozostających z tym kierownikiem w stosunkach określonych w art. 24 §1 pkt 2 i 3,
2) osoby zajmującej stanowisko kierownicze w organie bezpośrednio wyższego stopnia lub osób pozostających z nim w stosunkach określonych w art. 24 §1 pkt 2 i 3.
§2. Przepis art. 24 §4 stosuje się odpowiednio.

Art. 26. §1. W przypadku wyłączenia pracownika (art. 24) jego bezpośredni przełożony wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.

§2. W przypadku wyłączenia organu sprawę załatwia:
1) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 §1 pkt 1 — organ wyższego stopnia nad organem załatwiającym sprawę,
2) w okolicznościach przewidzianych w art. 25 §1 pkt 2 — organ wyższego stopnia nad organem, w którym osoba wymieniona w tym przepisie zajmuje stanowisko kierownicze.
Organ wyższego stopnia może do załatwienia sprawy wyznaczyć inny podległy sobie organ.
W razie gdy osobą wymienioną w art. 25 §1 pkt 2 jest minister albo prezes samorządowego kolegium odwoławczego, organ właściwy do załatwienia sprawy wyznacza Prezes Rady Ministrów.
§3. Jeżeli wskutek wyłączenia pracowników organu administracji publicznej organ ten stał się niezdolny do załatwienia sprawy, stosuje się odpowiednio §2.

Pojęcie strony postępowania administracyjnego

Stroną postępowania administracyjnego jest, zgodnie z kodeksową definicją, każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. W doktrynie istnieje rozbieżność co do tego, kto stwierdza istnienie tego interesu prawnego. Zdaniem zwolenników koncepcji subiektywnej decyduje o tym wola żądającego wszczęcia postępowania, zdaniem zwolenników koncepcji obiektywnej podstawą legitymacji jest obiektywnie istniejący stosunek materialno — prawny K.p.a. przyznaje zdolność administracyjnoprawną wszystkim osobom fizycznym i prawnym. Osoby fizyczne, które nie posiadają zdolności do czynności prawnych działają przez swoich ustawowych przedstawicieli. Strony, które nie są osobami fizycznymi, działają przez swoich ustawowych lub statutowych przedstawicieli. Dla osoby nieobecnej lub niezdolnej do czynności prawnych organ administracji publicznej występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie przedstawiciela, o ile przedstawiciel nie został wyznaczony. W przypadku konieczności podjęcia czynności nie cierpiącej zwłoki organ wyznacza (w drodze postanowienia, na które nie służy zażalenie) dla osoby nieobecnej przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu do czasu wyznaczenia dla niej przedstawiciela przez sąd. W sprawach dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych w razie zbycia prawa lub śmierci strony w toku postępowania na miejsce dotychczasowej strony wstępują jej następcy prawni. W sprawach dotyczących spadków nie objętych jako strony działają osoby sprawujące zarząd majątkiem masy spadkowej, a w razie ich braku kurator wyznaczony przez sąd na wniosek organu administracji publicznej.

Podmioty na prawach strony

Podmioty na prawach strony i uczestnicy postępowania administracyjnego. Są to podmioty, które mają prawa procesowe tak jak strona, ale nie mają w postępowaniu interesu. Należą do nich Prokurator, organizacja społeczna, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz inne podmioty. Przysługują im prawa wynikające z kpa oraz ustaw szczególnych (np. ustawa o ochronie środowiska- Inspekcja Ochrony Środowiska może żądać wszczęcia postępowania).Podmioty na prawach strony działają obok i niezależnie od strony. Posiadają tylko prawa procesowe. KPA wymienia podmioty na prawach stron:

Organizacja społeczna Które muszą spełniać dwa warunki:

a)musi być to uzasadnione celami statutowymi organizacji b)musi istnieć potrzeba obiektywna ochrony interesu społecznego. Org społ. ma następujące prawa procesowe: 1.żądania wszczęcia postępowania, 2.dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi i gdy przemawia za tym interes społeczny…

Prokurator stoi na straży praworządności. Przysługuje mu: — prawo zwrócenia się do właściwego urzędu o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem, — prawo udziału w każdym stadium postępowania, — prawo do wniesienia nadzwyczajnych środków zaskarżenia, prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej, jeżeli przepisy kodeksu lub szczególne przewidują wznowienie postęp., stwierdzenie nieważności decyzji albo jej uchylenie lub zmianę. Realizując te zadania prokurator wykonuje kontrolę, Uczestniczy w postęp. adm. ale nie bierze udziału w samym wydawaniu rozstrzygnięć adm. Kontrola prokur. dot. badania legalności.

Pojęcie i skutki prawne doręczenia

Doręczenie jest to instytucja, gdy sąd czy inna instytucja sprawdza, czy dana strona została należycie poinformowana (pisemnie), jeśli nie, to ten organ, a następnie sąd winien odroczyć sprawę (ma to wpływ na długość tej sprawy — koszty ponosi osoba, która przegrywa sprawę) Zasady w przypadku doręczeń: — organ adm. publ. doręcza za pomocą poczty czy swojego pracownika — za pokwitowaniem na piśmie — pisma doręczone są stronie lub jej przedstawicielowi (chyba że strona ustanowi pełnomocnika do doręczeń) — jeśli strona lub przedstawiciel zmieni adres to winien on powiadomić organ adm. publ. a jeśli nie powiadomi to zawiadomienie dostarczone na stary adres jest skuteczne (koszty ponosi strona)
Miejsce doręczenia pisma Gdy strona jest osobą fizyczną to pismo doręcza się na adres zamieszkania lub w miejscu pracy (chyba że przepis szczególny stanowi inaczej) albo w siedzibie organu. Jeśli nie można doręczyć w tych 3 miejscach to można wręczyć tam, gdzie się tę osobę zastanie np. na ulicy. Doręczenie zastępcze — gdy osoba fizyczna jest nieobecna w mieszkaniu to można pismo zostawić osobie dorosłej tam przebywającej np. dozorcy, sąsiadowi ale pod warunkiem, że te osoby podejmą się doręczenia stronie zainteresowanej i wówczas utrzymuje się, że strona jest zapoznana z treścią wezwania — pismo zostawia się w organie gminy lub w urzędzie pocztowym w skrzynce na korespondencję (jeśli ww. możliwość nie wchodzi w grę) strona ma na to 7 dni. Doręczenie pisma organizacjom społecznym lub jednostkom organizacyjnym — doręcza się tylko osobie do tego uprawnionej.

Doręczenie zastępcze:

Adresat pisma otrzymuje pismo i osobiście odmawia otrzymania pisma. Zwraca się wówczas pismo organowi, który je nadał z adnotacją, że adresat odmówił przyjęcia pisma i dołącza się to do akt z datą i podpisem. Jest to doręczenie skuteczne, bo jest gwarant, który pismo doręczył. Art. 49 — strona może być poinformowana o decyzjach przez obwieszczenie (ale tylko wtedy, gdy przepis takiego zawiadamiania przewiduje wprost) Po upływie 14 dni uważa się, że strona zaznajomiła się z treścią decyzji.
Pisma doręcza się:

stronie (lub przedstawicielowi osoby prawnej lub innych osób prawnych nie mających osobowości prawnej) — gdy działa samodzielnie (art. 40 §1 kpa)

pełnomocnikowi — w przypadku ustanowienia takiego pełnomocnika (art. 40 §2 kpa)
wszystkim stronom postępowania

przedstawicielowi ustanowionemu — gdy nie jest znane miejsce pobytu adresata (art. 48 §1 kpa)

innym osobom i w innym trybie — dla osób korzystających ze szczególnych uprawnień (np. immunitetu dyplomatycznego), zgodnie z przepisami szczególnymi lub umowami międzynarodowymi (art. 48 §2)

przez obwieszczenie — tylko gdy odpowiedni przepis szczególny dopuszcza taką możliwość (art. 49 kpa).

Terminy w postępowaniu administracyjnym

Terminy załatwiania spraw są to okresy, w których sprawa powinna być rozstrzygnięta w formie decyzji. Terminy załatwiania spraw mają charakter instrukcyjny dla organu tylko pod tym względem, że po ich upływie nie jest on pozbawiony kompetencji do rozstrzygnięcia sprawy i wydania decyzji. Ustawodawca wprowadził trzy terminy dla załatwienia spraw w postępowaniu administracyjnym:

1. Niezwłoczne załatwienie sprawy (art.35 §1, §2 k.p.a.), sprawa może być rozpatrzona w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organowi, przed którym toczy się postępowanie. Stąd wniosek, że sprawy załatwiane niezwłocznie nie należą do spraw szczególnie skomplikowanych. Można powiedzieć, że niezwłoczne załatwienie sprawy oznacza szybkie jej załatwienie.

2. nie późniejsze załatwienie sprawy niż w ciągu 1 miesiąca (art.35 §3 k.p.a.) — załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego

3. nie późniejsze załatwienie sprawy niż w ciągu 2 miesięcy (art.35 §3 k.p.a.) — załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego, szczególnie skomplikowanej. Zaś w postępowaniu odwoławczym w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania.

Do terminów załatwiania spraw nie wlicza się:

— okresów zawieszenia postępowania,

— okresów opóźnień zawinionych przez stronę, np. strona wezwana do złożenia dokumentu w ciągu 10 dni przynosi go po upływie 5 tygodni

— okresów opóźnień z przyczyn niezależnych od organu, np. biegły sporządzający ekspertyzę nie wywiązuje się z wyznaczonego mu terminu.

— terminów przewidzianych w przepisach prawa.

Pojęcie i rodzaje dowodów w postępowaniu administracyjnym

dowód w postępowaniu administracyjnym należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być:

dokumenty,

zeznania świadków,

opinie biegłych, oraz

oględziny.

Zawieszenie i umorzenie postępowania administracyjnego

Zgodnie z art. 97 §1 KPA organ administracji publicznej zawiesza postępowanie:

w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony do udziału w postępowaniu nie jest możliwe,
w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony,
w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych,
gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.