Wstęp
List Barnaby nie jest autorstwa apostoła Barnaby, tak odebrano to w pierwszych wiekach stąd uważano go za kanoniczny. Autorem jest przełożony kościoła o tym samym imieniu. List powstał pomiędzy 117—130 rokiem n.e. Nic więcej nie wiemy kim był autor poza listem w którym kilka razy podkreśla że jest ich nauczycielem. Nie wiemy gdzie była społeczność do której list był kierowany. Z tekstu wynika że zarówno autor jak o kościół byli pochodzenia żydowskiego. Pod względem treści autor nie zwraca uwagi na tło historyczne Biblii czy stronę prawną lub zwyczajową. Wszystko to zmienia w alegorię na własny sposób. Zatem pod względem teologicznym to opracowanie nie jest wiele warte. Autor popełnia szereg błędów. Zwłaszcza w porównaniach zwierząt do ludzi. Jego alegoria nie ma żadnego poparcia, jest wymyślona przez niego. Czerpie z ludowych opowiadań np. że hiena zmienia płeć z męskiej na żeńską, co jest nieprawdą. Zwrócić należy uwagę na to że w początkach chrześcijaństwa kładziono nacisk na to że zarówno święta jak i prawo ma swoje wypełnienie w Chrystusie. Wspomina o świeceniu niedzieli, i negowaniu szabatu. Występuje przeciwko Izraelowi wg. ciała, odmawiając im nawet przymierza które dał im Pan. Twierdzi że źle zrozumieli prawa które dał Bóg, bo On mówił o ich duchowym znaczeniu, a oni odebrali to dosłownie, co jest teologicznym błędem. Z jednej strony potępia przestrzeganie prawa Mojżeszowego a z drugiej kładzie nacisk na nie łamanie prawa moralnego w sensie dosłownym a nie w przenośnym podkreślając by nie by nie grzeszyli. W jakim celu podaje ten list czytelnikowi? Jako ciekawostkę.
Tło historyczne
„Tekst w języku greckim, dawniej przypisywany św. Barnabie, należący do grupy pism ojców apostolskich. Do IV w. n.e. bywał zaliczany do ksiąg kanonicznych Cytowany przez Klemensa Aleksandryjskiego i Orygenesa. Jego kanoniczność zakwestionowali dopiero Euzebiusz z Cezarei i Hieronim. Nie jest to list w sensie literackim, lecz rodzaj katechezy, jednak o dość osobistym charakterze. Powstał pomiędzy 70 (zawiera wzmiankę o zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej) a 200 rokiem Najczęściej przyjmowana jest datacja na okres około 130 roku. Być może miejscem powstania była Aleksandria, za czym przemawia charakterystyczne dla tamtejszych pism częste stosowanie alegorii. Całość liczy 21 rozdziałów. Autor wykazał się gruntowną znajomością ST, jednak interpretuje go w duchu skrajnego antyjudaizmu i wyraża przekonanie o odrzuceniu Izraela przez Boga. Cytuje także Księgę Henocha, uważając ją za kanoniczną. W skład tekstu wchodzi również, znany z innych pism wczesnochrześcijańskich, utwór moralizatorski żydowskiego pochodzenia Dwie drogi.” Cytat pochodzi z Wikipedii „List Barnaby”
Rozdział 1
1.Pozdrowienia dla synów i córek, w imieniu Pana, który ukochał nas w pokoju. (1)
1.Autor listu jest nieznany, nie przedstawił się, ani nie podał, do kogo pisał. Autor jest przełożonym kościoła, biskup lub prezbiter, wielokrotnie używa zwrotu „Piszę do was jako jeden z was, a nie jako wasz nauczyciel”, co świadczy, że był nauczycielem. List pisany jest do kościoła, a nie do pojedynczej osoby, co też może świadczyć o jego pozycji duszpasterskiej. List pisany po roku 120 ne. Nie jest to Barnaba z Dz. Ap. bo miałby ponad 100 lat.
2.Nadzwyczaj i obficie raduję się z waszego błogosławieństwa i obfitości Ducha danego wam wrodzoną łaską. Ducha, którego otrzymaliście. (2)
Dowiadujemy się, że kościół, do którego pisany był list, był wiernym Bogu, pełen Ducha i błogosławieństwa, autor, jeżeli nie podaje swego imienia i imienia zboru, musiał dobrze być znany przez wyznawców. Podanie swego imienia na początku, jak to robił ap. Paweł, byłoby oficjalnym listem, czego autor chciał uniknąć.
3.Dlatego bardziej pocieszam się nadzieją zbawienia, ponieważ ja rzeczywiście widzę w was tego Ducha wylanego na was od Pana, który jest bogaty w obfitości, aby oblicze wasze, za którym tęsknie, zadziwiło mnie.
4.Będąc przekonany o tym i będąc świadomy tego, rozmawiałem między wami, że mam więcej zrozumienia, ponieważ Pan podróżował ze mną na drodze sprawiedliwości, jestem ponad wszystko zobligowany, aby kochać was ponad moje własne życie, ponieważ wielka wiara i miłość mieszka w was w “nadziei Jego życia”. (3)
Autor chwali się ze ma więcej zrozumienia, czy uduchowienia, ale zaraz dodaje jest przez to dłużnikiem ich. Zapewnia kościół o swojej miłości, by nie odebrano go jako dominanta, mądrzejszego czy lepszego od nich. System pierwotnego kościoła nie znał hierarchii, czyli wyższości urzędów. Przełożony zwany Starszym czy Prezbiterem był usługujący wyznawcą a nie ich panem. Panowanie nad duszami to późniejszy okres. Wszyscy w Chrystusie jesteśmy braćmi, zgodnie ze słowami Chrystusa. Łuk. 22:26 „lecz kto jest największy wśród was, niech będzie jako najmniejszy, a ten, który przewodzi, niech będzie jako usługujący”.
5.Dlatego myślę, że mam troskę na waszą korzyść, aby przekazać wam coś, co sam otrzymałem, to przyniesie mi korzyść w usługiwaniu takim duchem. Pozwoliłem sobie wysłać do was krótki list, aby wasza wiedza mogła być udoskonalona wraz z waszą wiarą.(4)
4.Owy krótki list przedłużył się nieco, jest to cecha typowa dla kaznodziejów Słowa, po latach usługiwania, krótkie listy stają się długie, a mowa niewyczerpana. Właśnie chęć usługiwania jest celem Barnaby. Dzielenie się tym co otrzymaliśmy od Boga.
6.Są trzy doktryny Pana: “nadzieja życia” jest początkiem i końcem naszej wiary; a sprawiedliwość jest początkiem i końcem sądu: miłość radości i zadowolenie są świadectwem pracy sprawiedliwości. (5)
Te trzy cechy znajdujemy w liście Pawła „wiara, nadzieja i miłość” Barnaba twierdzi że są to nauki Jezusa, być może Paweł również zacytował słowa Jezusa. Tu bardziej dokładnie podaje „nadzieja życia” ponieważ nadzieją można mieć i na bogactwo, i na grzech. Złodziej ma nadzieję że go nie złapią. A jak go złapią to ma nadzieję że dostanie mały wyrok. Nadzieja na życie wieczne, tu mówi nam o jaką nadzieję chodzi, czego mamy oczekiwać. Nadzieja łączy się z wiarą, natomiast w listach Pawła odczytujemy jako osobno: nadzieja, wiara, miłość, dodaje czwarty element „sprawiedliwość” która łączy się z miłością. I znowu wyjaśnienie o jaką miłość chodzi, bo pod tym hasłem można rozumieć wiele. Miłość do dzieci, ludzi, przyrody, czy do tego co się robi. Tu miłość radości i zadowolenia która wypływa ze sprawiedliwości. Co jest sprawiedliwe z co nie wynika z prawa Bożego.
7.Ponieważ Pan objawił dla nas przez proroków rzeczy przeszłe i rzeczy teraźniejsze i daje nam pierwocinę dla zasmakowania rzeczy, które przyjdą i teraz my widzimy te rzeczy jak wypełniają się jedna po drugiej, jak on powiedział: Powinniśmy zrobić w bojaźni bogatsze i głębsze ofiarowanie się Jemu.
8.Ale ja pokaże wam kilka rzeczy, nie jako nauczyciel, ale jako jeden z was, w których wy będziecie radować się w obecnym czasie.
Barnaba planuje o czym list będzie, nadmienia co chce przekazać czytelnikowi: proroctwa, czyli rzeczy przyszłe i dodaje w powiązaniu z teraźniejszością. „Teraz je widzimy jak te rzeczy się wypełniają” aby to doprowadziło nas do oddania się Jemu. O ofiarowaniu się w bojaźni” czytamy w 2Kor.7,1 — Ps.86,11 — Neh.5,9
Rozdział 2
1.Widząc, że dni są złe, i że pracownik zła jest u władzy, powinniśmy szczególnie uważać na siebie i wyszukiwać nakazów Pańskich.
2.Bojaźń, zatem i cierpliwość są pomocnikami naszej wiary, a przedłużające się cierpienie i powściągliwość są naszymi sojusznikami.(7)
7. — Wśród cech pozytywnych pojawiło się „przedłużające się cierpienie” to typowe dla okresu męczeńskiego, cierpienie dla Chrystusa było chlubą, o czym wspomina Paweł Filip.1,29 i Piotr 1P.3,14—17 i rada aby w tym trudnym czasie poszukiwać nakazów Pańskich i żyć w powściągliwości. Ciekawą stroną tamtych czasów jest że kładziono nacisk nie na samą wiarę, jak to pojawiło się w czasach Wielkiej Reformacji. Czy nauczane przez obecne kościoły które mówią „wiara wystarczy, nie musicie nic więcej robić, i trzymajcie się z dala od prawa Bożego” Uświęcenie i powściągliwość to coś co nie przychodzi samo, tu trzeba wysiłku z naszej strony.
3.Podczas gdy te rzeczy pozostają uświęceniem w kierunku Pana, mądrość, rozwaga, zrozumienie i wiedza radują się z nich.
Mądrość, rozwaga itp. to bardzo ważne cechy które musimy mieć
4.Ponieważ On jasno ukazał nam przez proroków, że nie potrzebuje żadnych składanych ofiar ani ofiar palonych, ani ustawicznych, jak powiedział to w którymś miejscu.(8)
5.”Czym są liczne ofiary dla mnie? Mówi Pan. Mam dosyć palonych ofiar i nie pragnę tłuszczu jagniąt i krwi byków i kozłów i nawet, kiedy przychodzicie przed moje oblicze, któż tego żądał z waszych rąk. Abyście wydeptywali moje dziedzińce? Jeśli przynosicie mąkę jest to próżne. Kadzidło jest obrzydliwe dla mnie. Nie mogę znieść waszych nowiów i szabatów.”(9)
8. roz.2,4 — „Jak powiedział to w którymś miejscu” Inaczej mówiąc, nie pamiętam kto i gdzie to napisał. Autor bardzo często będzie cytował teksty ST z pamięci, dzisiaj mamy Biblie kartkową z podziałem na rozdziały, wtedy istniały zwoje, jako jeden długi tekst, aby znaleźć odpowiedni tekst trzeba było się naszukać, a że autor listu podaje dziesiątki tekstów, to sprawdzenie każdego zajęłoby mu wiele dni, czy tygodni. Efekt tego będzie taki, że cytowane z pamięci teksty będą niedokładne. Czasami autor pomyli lub połączy dwa różne teksty jako jeden. Tak samo robił autor listu do Hebrajczyków 2,6, czy 4,4 1,9 różni się od źródłowego z Psalmu 45,8. Nie pomniejsza to wartości tekstu.
9. Izaj.1,11—13
10.roz.2,6 — „Jarzmem” określano przepisy zakonu Mojżeszowego. Nie odróżniano od siebie przepisów moralnych, świątynnych czy zwyczajowych. Autor powołuje się na proroctwo Izajasza w kontekście nieobowiązywania już ofiar ze zwierząt. Robi błąd ponieważ tekst Izajasza 1 nie wskazują na wypełnienie się symboliki ofiarnej ale na wypełnianie prawa bez serca, czyli legalizm. To nie jest proroctwo na przyszłość to jest przesłanie dla ludzi tamtych czasów. W księgach proroków największych proroków jak Izaj. Jer. I Ezech. Mamy tylko kilka zdań o przyszłości a 95% całości to przesłanie od Boga na tamten czas, jak mają żyć. Największym prorokiem był Eliasz o nim powiedziano że jego przesłanie to „pojednanie ojców z synami” Mal.3,24 a nie że przyjdzie prorokować o przyszłości.
6.Te rzeczy, zatem On usunął, według nowego porządku naszego Pana Jezusa Chrystusa, które jest bez jarzma konieczności i ma ofiarowanie bez człowieka.(10)
Nowy Porządek czyli Nowe Przymierze, usuwa ofiary krwawe i z pokarmów, ale nie z powodu jarzma jakim było ale z powodu wypełnienia go w ofierze Jezusa
7.Znowu on powiedział do nich: “ Czy nakazałem waszym ojcom, kiedy wyszli z ziemi Egipskiej by składali mi ofiary i całopalenia? (11)
11.Jer.7,22
8.Cóż, raczej nakazałem im: niech żaden z was nie pielęgnuje zła w swoim sercu przeciwko sąsiadowi i nie składa fałszywych przysiąg.(12)
12.Zach.8,16—17
9.Powinniśmy, zatem rozumieć, jeżeli nie jesteśmy głupcami, że nie powinniśmy kochać zamiarów naszych ojców, ponieważ on mówi do nas; życzę sobie abyście nie popełniali takich błędów jak oni, ale raczej szukać jak można przybliżyć się do niego. (13a)
List do Hebrajczyków mówi nam abyśmy nie popełniali takich błędów jak ci co wyszli z Egiptu, ale z powodu ich niewiary a nie że składali ofiary. Barnaba wyraźnie zbacza z właściwej interpretacji Biblii.
10.Do nas, zatem on mówi: „Ofiarą dla Pana jest skruszone serce, a wonnym kadzidłem serce wysławiające go” Powinniśmy, zatem bracia ostrożnie podchodzić do naszego zbawienia, aby zły nie mógł osiągnąć zwodniczego wejścia do nas i wyrzucił nas z naszego życia. (13b)
Filipian 2,12
Rozdział 3
1.Do nich on znowu powiedział kierując te słowa:, „Dlaczego pościcie dla mnie, mówi Pan, więc krzyczycie, aby wasz głos był słyszany tego dnia. To nie jest post, który ja wybrałem, mówi Pan, nie człowieka poniżonego w swojej duszy; 2.Ani przez zginanie waszych karków jak haki, i wkładania włosiennic i ścielenie waszego łoża popiołem, ani przez wasze wołanie o akceptację postu. 3.Ale do nas On mówi: “Oto jest post, który ja wybrałem, mówi Pan, porzućcie wasze nikczemności odrzućcie zapalczywość waszych kłótni, odsuńcie uderzanie pięścią w wybaczeniu i rozdzieranie szat przy każdym niesprawiedliwym kontakcie, dajcie głodnemu chleba, a gdy widzisz nagiego przyodziej go, przyprowadź bezdomnego do twego domu, a jeśli widzisz poniżonego człowieka, nie gardź nim ani ty ani twoi domownicy. 4.Wtedy dla ciebie wzejdzie światło poranka, a twoje szaty będą pomnażać się szybko, a twoja sprawiedliwość pójdzie przed tobą, i chwała Boża otoczy cię. 5.Kiedy będziesz krzyczał Bóg usłyszy cię, i gdy ty jeszcze wciąż będziesz mówił On odpowie ci: “Oto jestem” Jeżeli odsuniecie od siebie niewolę i przemoc i słowa szemrania i dasz biednemu chleba z radością serca a litość duszy jest uniżenie. (14)
Tekst cytowany z Izaj.58,4—10
6.Cóż, zatem, bracia, dawno temu ktoś przewidział, że ludzie, których On przygotował w swojej miłości powinni wierzyć w niewinność, i zrobił wszystkie rzeczy z góry jasne dla nas abyśmy nie byli wrakami przez nawrócenie do ich prawideł.
Z tekstu wynika że Barnaba pisał do zgromadzenia żydowskiego, którym bliskie były ofiary. List był pisany po zburzeniu Świątyni w 70 r. n.e., w tym liście wspomina zburzenie świątyni, wtedy to kontynuowano składanie ofiar poprzez kult synagogalny, ofiary fizyczne zostały zastąpione przez „pamiątkę”, której towarzyszą modlitwy konsekrujące ofiarę (Aboda). Odmawiano je przy składaniu ofiar, gdy jeszcze kult świątynny się odbywał. Być może Barnaba ma na myśli aby wyznawcy jego kościoła nie uczestniczyli w takim kulcie ofiarniczym.
Rozdział 4 — Czasy Ostateczne
1.Powinniśmy, zatem badać gorliwie rzeczy, które teraz są, i wyszukiwać te, które są dostępne dla naszego zbawienia. Niech, zatem ostatecznie pierzchną od nas wszystkie wysiłki bezprawia. Aby uczynki bezprawia nie pokonały nas i znienawidźmy błędy obecnego czasu, abyśmy mogli być umiłowanymi z tym, który ma przyjść.(16)
16. Aluzja do listu Pawła do Efezjan, autor musiał znać ten list, listy krążyły po zborach, autor cytuje jego treść z pamięci. W tym czasie listy apostolskie nie były jeszcze traktowane jako kanoniczne, Pierwsza próba utworzenia kanonu nastąpi dopiero za 50 lat w tzw. kanonie Muratoriego, dlatego odwołanie się do listów czy Ewangelii jest niemal znikome, w całym liście znalazł się tylko jeden cytat z Ewangelii Mateusza. Jedynym odwołaniem jako autorytetu jest ST. Jeżeli autor pisał to przed rokiem 70 to mógł jeszcze nie znać ewangelii.
2.Nie pozwólmy sobie na wolność dla naszych dusz, by mieć siły do chodzenia z grzesznikami i ludźmi nikczemnymi, abyśmy nie stali się do nich podobni.
Ps.1,1 Uczynki wypływają z naszej wolej woli, prawdą jest że wiara skłania nas do dobrych uczynków, i dobre uczynki są wynikiem wiary, ale nasza wolna wola nie zostaje nam odebrana z powodu wiary, to my podejmujemy decyzję dobra i zła. Zatem przeznaczenie jest niebiblijne. Takie przeznaczenie w którym człowiek sam nie może zdecydować.
3.W końcu potknęli się o skałę, o której było napisane, jak to, Henoch powiedział:, „aby zakończyć Pan skróci czasy i dni, aby jego umiłowani mogli szybciej przyjść do jego dziedzictwa” (17)
— Odwołanie się do księgi Henocha świadczy że księga pochodzi z czasów apostolskich lub zaraz po nich, była ona uważana za kanoniczną w I i II wieku, Nie istniał ustalony kanon pism więc pojawiły się różne apokryfy które były uważane na równi z pozostałymi księgami, do nich odwołują się też apostołowie. Juda cytuje Henocha i Wniebowzięcie Mojżesza zob. Juda 1,6.9.14 2Pio.2,4 Apok.1,14 i Jezus Mat.26,64 Mat.22,13 Kiedy Sanhedryn zadaje Jezusowi pytanie „czy ty Jesteś Chrystus Syn Boga?” to cytuje z księgi Henocha, ponieważ w pozostałych księgach kanonicznych nie ma że Bóg ma Syna, (Hen.105,2) Jezus odpowiedział tą samą księgą, „ujrzycie Syna Człowieczego siedzącego po prawicy Bożej” Takie określenie jak Syn Człowieczy występuje w księdze 2 Henocha i Daniela 7 Kapłan rozdarł szaty bo uświadomił sobie owy Syn Człowieczy jest sędzią.
4.A prorok również mówi nam: “dziesięć królestw będzie panować na Ziemi i powstanie po nich mały król, który wyłamie trzech królów z pośród nich” (18)
5.Daniel mówi podobnie tak samo: “I spostrzegłem czwarte Zwierzę, niegodziwe i potężne i bardziej dzikie niż wszystkie zwierzęta morza i dziesięć rogów wyrosło z niego, a między nimi mały szczególny róg i on pokonał trzy wielkie rogi”.
18. Cytat z Dan.7,24 i 7,7 Barnaba nie wyjaśnia symboliki z księgi Daniela
6.Powinniście, zatem rozumieć. A o to również proszę was, jako jeden z was, a szczególnie jako kochający was wszystkich ponad moje własne życie, mając wzgląd na siebie samych, i nie bądźcie jak niektórzy, co gromadzą swoje grzechy i mówią, że przymierze jest zarówno ich jak i nasze.(19)
19.W I wieku chrześcijanie pochodzenia Judejskiego, chcieli koniecznie przeforsować pogląd, że Nowe Przymierze jest kontynuacją Starego Przymierza, stąd spór o obrzezanie, autor listu mocno podkreśla oddzielność obu Przymierzy, nazywając grzechem i grzesznikami tych co chcą połączyć oba Przymierza.
7. To jest nasze:, ale na tej drodze oni w końcu zgubili to, kiedy Mojżesz je otrzymał, ponieważ pismo mówi: “A Mojżesz był na górze poszcząc czterdzieści dni i nocy, i otrzymał przymierze od Pana, tablice kamienne napisane palcem ręki Pana” (20)
2Moj.31,18
8.Ale oni zrobili bogów i stracili to. Ponieważ Pan powiedział: “Mojżeszu, Mojżeszu, zejdź szybko, ponieważ lud, który ty wyprowadziłeś z ziemi Egipskiej złamał prawo” I Mojżesz zrozumiał i rzucił tablice kamienne ze swoich rąk, a ich przymierze potłukło się, aby to przymierze Jezusa Umiłowanego mogło być zapieczętowane w naszych sercach i w nadziei wiary.(21)
2Moj.32,7
Kup książkę, aby przeczytać do końca.