Bezpłatny fragment - Upadłość konsumencka oraz układ konsumencki

Wpadnięcie w niemożliwe lub trudne do spłacenia długi nie powinno spychać człowieka na margines społeczny i z dnia na dzień pozbawiać wszystkiego. Dlatego Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało rozwiązania, które pozwalają takim osobom bezpiecznie wyjść z zadłużenia i odbudować normalne życie. Nowe przepisy, zawarte w ustawie — Prawo upadłościowe, weszły w życie 24 marca 2020 roku. Obowiązują z korzyścią dla zwykłego obywatela.

Ten poradnik ma charakter informacyjny. Przekazana w nim wiedza ma ułatwić podjęcie świadomej decyzji o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości lub o zawarcie układu konsumenckiego.

Stan prawny na 1 lutego 2021 r.

Upadłość konsumencka

Jeśli przecenisz swoje możliwości finansowe, stracisz pracę, dotknie Cię choroba lub nieszczęśliwe zdarzenie losowe, przez co nie będziesz w stanie spłacać zobowiązań, możesz podlegać egzekucji komorniczej. Grozi to utratą domu, mieszkania i praktycznie całych zarobków. Wiele osób wpycha to w szarą strefę, naraża na depresję i problemy rodzinne. A wierzyciele i tak nie odzyskują całej należności, bo z dłużnika zdjęto już przysłowiową ostatnią koszulę.

Mechanizmem, który zapobiega takiej sytuacji — niekorzystnej zarówno dla dłużnika, jak w rezultacie również dla wierzyciela — jest upadłość konsumencka. Dzięki niej można kompleksowo rozwiązać problem zadłużenia: na ile jest to możliwe spłacić wierzycieli i dostać szansę na nowy start.

PAMIĘTAJ!

Tylko w wyjątkowych przypadkach Twoje długi mogą zostać całkowicie umorzone bez obowiązku dokonywania jakichkolwiek spłat.

Prowadzona przed sądem upadłość konsumencka zmierza do ustalenia jakim osobom, w jakiej wysokości oraz w jakich terminach, będziesz zobowiązany spłacić swoje zadłużenie, przy uwzględnieniu możliwości zarobkowych i kosztów utrzymania rodziny. W większości przypadków oznacza to, że możesz liczyć nie tylko na rozłożenie długów na raty, ale także na ich bardzo znaczne zredukowanie. Okres realizacji planu spłaty wierzycieli może wynosić maksymalnie do 7 lat.

Nie musisz się obawiać, że zostaniesz pozbawiony wszystkiego. Prawo upadłościowe gwarantuje zachowanie określonego w przepisach majątku ruchomego najpotrzebniejszego w życiu codziennym. Ochronie będzie podlegać również część Twoich dochodów uzyskiwanych po ogłoszeniu upadłości (np. z tytułu wynagrodzenia za pracę, ze świadczenia emerytalnego, rentowego itp.).

Postępowanie uproszczone

Upadłość konsumencka powinna być szybkim, nieskomplikowanym i przejrzystym postępowaniem prowadzącym do Twojego oddłużenia. Dlatego od 24 marca 2020 r. wprowadzone zostało tzw. konsumenckie uproszczone postępowanie upadłościowe. W tej procedurze aktywność sądu ograniczona została do najważniejszych decyzji, takich jak ogłoszenie samej upadłości, ustalenie planu spłaty wierzycieli, a także rozpatrywanie ewentualnych skarg na czynności lub zaniechania syndyka. Postępowanie nie powinno trwać dłużej niż 6—8 miesięcy.

PAMIĘTAJ!

Szybkość postępowania upadłościowego zależy również od Twojej dobrej współpracy z syndykiem.

Postępowanie zwykłe

Prowadzenie upadłości w trybie uproszczonym nie zawsze jest możliwe. Jeśli okaże się, że Twoja sytuacja majątkowa jest dość złożona (np. prowadziłeś w przeszłości firmę, posiadasz znaczny majątek albo z nieuregulowanym stanem prawnym, masz bardzo wielu wierzycieli) może się tak złożyć, że Twoje postępowanie będzie prowadzone w trybie zwykłym. Udział sądu jest wtedy znacząco większy, a postępowaniem kieruje sędzia — komisarz. Trwa ono z reguły co najmniej rok lub dwa lata.

Kim jest syndyk

Syndyk kieruje tokiem postępowania uproszczonego, jak również odpowiedzialny będzie za sprzedaż Twojego majątku, oczywiście jeżeli go posiadasz. W uproszczonym postępowaniu syndyk przygotuje też projekt Twojego planu spłaty wierzycieli. Dlatego nie bądź zaskoczony, jeżeli syndyk będzie wypytywał Cię nie tylko o szczegóły związane z Twoim majątkiem oraz długami, ale również będzie interesował się Twoją sytuacją życiową i materialną.

UWAGA!

To od syndyka dowiesz się, że sąd ogłosił Twoją upadłość. Dlatego podaj we wniosku o ogłoszenie upadłości swój numer telefonu lub adres mailowy, w ten sposób znacznie ułatwisz syndykowi kontakt.

Kim jest sędzia — komisarz

Zostanie wyznaczony tylko w przypadku, jeżeli sąd uzna, że Twoje postępowanie upadłościowe powinno być prowadzone w zwykłym trybie. Sędzią — komisarzem jest sędzia zawodowy, asesor sądowy lub referendarz sądowy. Dlatego w przeciwieństwie do syndyka nie będzie kontaktował się z Tobą ani osobiście ani telefonicznie. Jeżeli zajdzie taka potrzeba będzie komunikował Ci swoje decyzje w formie postanowień, zarządzeń lub wezwań.

PYTANIA I ODPOWIEDZI

— Czy jako przedsiębiorca mogę skorzystać z upadłości konsumenckiej?

NIE. Wniosek o upadłość konsumencką możesz złożyć nie wcześniej niż po wykreśleniu Twojego wpisu z ewidencji działalności gospodarczej.

— Czy wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie mojej upadłości?

NIE. To Twój przywilej. Jedynie wyjątkowo wobec osób, które w przeszłości prowadziły działalność gospodarczą, wniosek o ogłoszenie upadłości może zostać złożony również przez wierzyciela. Jest to możliwe tylko w okresie jednego roku od dnia wykreślenia wpisu z ewidencji działalności gospodarczej.

— Mam tylko jednego wierzyciela — czy mogę wnosić o ogłoszenie upadłości?

TAK. Wniosek o ogłoszenie upadłości możesz złożyć nawet jeżeli masz tylko jednego wierzyciela.

— Czy mogę złożyć wspólny wniosek z moim współmałżonkiem?

NIE. Postępowania upadłościowe współmałżonków mogą się jednak toczyć znacznie sprawniej, jeżeli sąd ogłosi obie upadłości w tym samym dniu i wyznaczy w obu sprawach tego samego syndyka. Dlatego jeżeli zarówno Ty jak i Twój współmałżonek nosicie się z zamiarem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, złóżcie swoje odrębne wnioski w tym samym dniu. W treści uzasadnienia koniecznie napiszcie, że prosicie o wyznaczenie tego samego syndyka.

Te długi muszą być spłacane

Postępowanie upadłościowe nie oznacza, że wszystkie długi zostaną umorzone. Zobacz, które muszą być spłacane.

Długi zaciągnięte po ogłoszeniu upadłości

Upadłość dotyczy tylko długów powstałych przed ogłoszeniem upadłości. Oznacza to, że wszystkie zobowiązania, które powstaną po tej dacie musisz regulować w terminach ich płatności, np. czynsz za mieszkanie, opłaty za media, opłaty za telefon itp. Być może w związku z tym będzie konieczna zmiana standardu życia i bardziej oszczędne gospodarowanie swoimi środkami.

Długi alimentacyjne

Nie można liczyć ani na ich umorzenie, ani na rozłożenie na raty. Bieżące alimenty są regulowane przez syndyka z sum uzyskiwanych z potrąceń przychodów dłużnika oraz ze sprzedaży jego majątku. Miesięczna wysokość alimentów płaconych przez syndyka dla każdej osoby uprawnionej nie może jednak przekroczyć minimalnego wynagrodzenia za pracę. Tak samo są traktowane zobowiązania w stosunku do Funduszu Alimentacyjnego.

UWAGA!

Jeżeli Twoje dochody są zbyt niskie i nie masz majątku, z którego sprzedaży syndyk będzie w stanie pokryć bieżące zobowiązania alimentacyjne, długi alimentacyjne będą Cię obciążały po jego zakończeniu.

Długi z tytułu rent i odszkodowań

W postępowaniu upadłościowym nie zostaną umorzone długi, które stanowią rekompensatę za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci. Ich umorzenie byłoby niemożliwe do pogodzenia ze społecznym poczuciem sprawiedliwości.