Bezpłatny fragment - Tamten Cień Wołynia Opowieść o Niepamięci i Pamięci

Wstęp

Zbrodnia wołyńska, tragiczne wydarzenie z lat 1943–1944, stanowi jeden z najbardziej bolesnych i kontrowersyjnych rozdziałów w historii polsko-ukraińskich relacji. Określana także jako rzeź wołyńska, była to seria brutalnych masakr ludności polskiej dokonanych przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) oraz częściowo przez ludność ukraińską na obszarach Wołynia, a później także na Kresach Wschodnich dawnej II Rzeczypospolitej, w obecnych granicach Ukrainy. Zdarzenia te, w wyniku których życie straciło od 50 do nawet 100 tysięcy Polaków, pozostają przedmiotem głębokiego podziału w pamięci narodowej Polski i Ukrainy, kształtując trudne dziedzictwo i wyzwania na drodze do wzajemnego pojednania.

Znaczenie historyczne

Zbrodnia wołyńska nie była izolowanym wydarzeniem, lecz częścią szerszego konfliktu etnicznego i politycznego, którego korzenie sięgają daleko w historię stosunków polsko-ukraińskich, w tym rywalizacji narodowej, konfliktów o ziemie i władzę, a także wzajemnych krzywd i uprzedzeń. Wojna i okupacja niemiecka stworzyły warunki, w których ukryte napięcia i antagonizmy przerodziły się w otwarty konflikt. Zbrodnia na Wołyniu była również wynikiem polityki etnicznych czystek, propagowanej przez radykalne skrzydło Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN-B) i jej zbrojnego ramienia, UPA, dążących do utworzenia niezależnego państwa ukraińskiego wolnego od polskiej, rosyjskiej i żydowskiej ludności.

Wpływ na pamięć narodową w Polsce

W Polsce zbrodnia wołyńska przez długie lata była tematem tabu, częściowo z powodów politycznych w okresie PRL, gdzie nacisk kładziono na jedność proletariatu ponad narodowymi podziałami. Dopiero po 1989 roku temat ten zaczął być szeroko omawiany, stając się przedmiotem badań historycznych, dyskusji publicznych i upamiętnień. Pamięć o zbrodni wołyńskiej stała się nieodłączną częścią polskiej pamięci narodowej, symbolizując cierpienie i ofiary wojennych okrucieństw oraz będąc przestrogą przed nacjonalizmem i etnicznym nienawiścią. Rocznicowe obchody, pomniki i publikacje naukowe służą nie tylko zachowaniu pamięci o ofiarach, ale również refleksji nad historią i jej znaczeniem dla współczesnych relacji polsko-ukraińskich.

Wpływ na pamięć narodową na Ukrainie

Na Ukrainie zbrodnia wołyńska jest postrzegana w znacznie bardziej skomplikowany sposób, często poprzez pryzmat bohaterstwa UPA i jej walki o niepodległość Ukrainy. Chociaż w ostatnich latach następuje stopniowe otwieranie się na trudne karty historii i próby zrozumienia polskich perspektyw, to jednak pełne pojednanie i jednolita interpretacja wydarzeń są jeszcze dalekie. Kwestie te budzą emocje i dyskusje, co pokazuje, jak trudne jest zmierzenie się z własną przeszłością, zwłaszcza gdy dotyczy ona działalności uznawanych za bohaterów narodowych.

Wyzwania na drodze do pojednania

Droga do pojednania polsko-ukraińskiego w kontekście zbrodni wołyńskiej jest procesem skomplikowanym i wymagającym czasu. Wymaga ona od obu stron gotowości do konfrontacji z trudną przeszłością, uznania cierpień drugiej strony oraz wspólnej pracy nad budowaniem dialogu i wzajemnego zrozumienia. Edukacja historyczna, wymiana kulturalna i społeczna, wspólne projekty upamiętniające ofiary wszystkich narodowości — to tylko niektóre z działań, które mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia i przezwyciężenia trudnej przeszłości. Zbrodnia wołyńska pozostaje jednym z najbardziej bolesnych punktów w relacjach polsko-ukraińskich, symbolizując zarówno głębinę ludzkiego cierpienia, jak i skomplikowaną przeszłość dwóch narodów. Praca nad pamięcią i pojednaniem wymaga odwagi, otwartości i gotowości do przyznania się do błędów i krzywd przeszłości, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych. Tylko poprzez wspólną pracę nad zrozumieniem historii, szacunkiem dla pamięci ofiar i budowaniem mostów między społeczeństwami można dążyć do przyszłości opartej na wzajemnym zrozumieniu i pokojowym współistnieniu.

Zbrodnia wołyńska, tragiczne wydarzenie z 1943 roku, w którym życie straciło od 50 000 do 100 000 polskich obywateli na Kresach Wschodnich dawnej II Rzeczypospolitej

Zbrodnia wołyńska, znana również jako rzeź wołyńska, była serią masowych mordów dokonanych przez oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), wspierane przez niektóre elementy ukraińskiej ludności cywilnej, na polskich mieszkańcach Wołynia i innych regionów Kresów Wschodnich. Wydarzenia te miały miejsce w kontekście skomplikowanych relacji polsko-ukraińskich, długotrwałych napięć narodowościowych oraz brutalności II wojny światowej. Aby zrozumieć zbrodnię wołyńską, konieczne jest uwzględnienie historycznego kontekstu relacji polsko-ukraińskich, w tym napięć wynikających z różnic kulturowych, religijnych i społeczno-politycznych. Konflikt ten był również zaostrzony przez skomplikowaną sytuację polityczną w Europie w czasie II wojny światowej, w tym przez politykę niemiecką i radziecką, która często wykorzystywała lokalne antagonizmy do własnych celów. Zbrodnie rozpoczęły się wiosną 1943 roku i trwały do końca 1944. Charakteryzowały się one niezwykłą brutalnością. Ataki były często przeprowadzane z zaskoczenia, bez ostrzeżenia, co skutkowało ogromną liczbą ofiar wśród cywilnej ludności polskiej, w tym kobiet, dzieci i osób starszych. Zabójstwa te obejmowały strzelaniny, zabójstwa za pomocą narzędzi rolniczych, palenie żywcem i inne formy masowych egzekucji. Konsekwencje zbrodni wołyńskiej są odczuwalne do dzisiaj, wpływając na polsko-ukraińskie relacje. Długotrwała praca nad pojednaniem, rozumieniem i przetwarzaniem historycznych ran jest kluczowa dla budowania trwałego pokoju i wzajemnego zrozumienia między narodami. W kontekście historycznym, ważne jest, aby pamiętać o ofiarach i zachować ich pamięć, jednocześnie pracując na rzecz przyszłości wolnej od nienawiści i przemocy. Dziedzictwo zbrodni wołyńskiej wymaga od nas, jako społeczności międzynarodowej, stałego zaangażowania w dialog, edukację i budowanie wzajemnego zrozumienia. Zbrodnia wołyńska jest tragicznym rozdziałem w historii polsko-ukraińskich relacji, który doprowadził do głębokich podziałów i trwałych ran. Dokumentacja historyczna i świadectwa ocalałych dostarczają informacji o szeroko zakrojonych atakach na polską ludność cywilną, przeprowadzonych głównie przez oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), przy pewnym udziale ukraińskiej ludności cywilnej. Celem tych ataków było usunięcie polskiej obecności z terenów, które uznawano za przyszłe ukraińskie terytorium państwowe. Wiele relacji świadków i badań historycznych wskazuje na to, że zbrodnie te charakteryzowały się wyjątkową brutalnością. Ofiary były często zabijane w swoich domach, w kościołach, na polach lub podczas prób ucieczki. Śmierć niejednokrotnie poprzedzały tortury, a ofiary, niezależnie od płci czy wieku, były poddawane różnym formom przemocy. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że historie te są nie tylko świadectwem ludzkiego okrucieństwa, ale także przypomnieniem o konieczności pracy nad pamięcią, zrozumieniem i pojednaniem. Dzisiaj, w obliczu wspólnej europejskiej przyszłości, Polska i Ukraina podejmują trudne, ale niezbędne kroki ku zrozumieniu i akceptacji swojej wspólnej, choć bolesnej historii. W procesie badania i dokumentowania zbrodni wołyńskiej kluczowe jest zatem nie tylko odnotowanie faktów, ale także zrozumienie ich kontekstu, przyczyn i konsekwencji. Dla historyków, badaczy, a także dla społeczeństw polskiego i ukraińskiego, ważne jest dążenie do pełnego zrozumienia tych wydarzeń w duchu prawdy, szacunku dla ofiar i ich rodzin, oraz z nadzieją na lepszą przyszłość, opartą na wzajemnym zrozumieniu i szacunku. Zbrodnia wołyńska, dramatyczne wydarzenie z lat 1943—1944, jest jednym z najbardziej bolesnych i kontrowersyjnych rozdziałów w historii polsko-ukraińskich stosunków. Aby zrozumieć ten tragiczny epizod, niezbędne jest przyjrzenie się szerokiemu kontekstowi historycznemu, politycznemu i społecznemu, w którym do niego doszło.

Tło historyczne

Relacje między Polakami a Ukraińcami na Wołyniu i w Galicji Wschodniej były skomplikowane przez wieki, kształtowane przez zmienną przynależność państwową tych terenów, różnice religijne (katolicyzm vs. prawosławie/greko katolicyzm) oraz napięcia etniczne i ekonomiczne. W okresie międzywojennym te ziemie znalazły się w granicach odrodzonej Polski, co dla części ukraińskiej populacji stało się źródłem frustracji z powodu percepcji dyskryminacji i braku autonomii.

II wojna światowa

Wybuch II wojny światowej i następujące po nim okupacje sowiecka (1939—1941) i niemiecka (1941—1944) jeszcze bardziej skomplikowały sytuację na Kresach. Polityka nazistowskich i sowieckich okupantów często opierała się na zasadzie „dziel i rządź”, co pogłębiało antagonizmy narodowe. W tym czasie nasiliły się aspiracje ukraińskiego ruchu narodowego, który dążył do utworzenia niepodległego państwa ukraińskiego.

Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińska Powstańcza Armia

Kluczową rolę w przygotowaniu i przeprowadzeniu zbrodni wołyńskiej odegrały Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) oraz jej zbrojne ramię — Ukraińska Powstańcza Armia (UPA). Ideologia OUN, kształtowana pod wpływem jej lidera, Stepana Bandery, głosiła konieczność stworzenia etnicznie czystego państwa ukraińskiego. Po ataku Niemiec na ZSRR w 1941 roku, OUN próbowała wykorzystać chaos wojenny do realizacji swoich celów niepodległościowych, jednak szybko doszło do konfliktu z okupantem niemieckim.

Przebieg zbrodni

W 1943 roku, w atmosferze rosnącego napięcia i sporadycznych przemocy między polskimi a ukraińskimi mieszkańcami Wołynia, UPA rozpoczęła zorganizowaną kampanię etnicznych czystek. Ataki te charakteryzowały się wyjątkowym okrucieństwem — polscy mieszkańcy wsi i małych miasteczek byli masowo mordowani, często wraz z całymi rodzinami. Metody zabijania były brutalne, obejmujące spalenie żywcem, tortury i egzekucje. Celem było zastraszenie polskiej populacji i zmuszenie jej do ucieczki, a ostatecznie — zlikwidowanie polskiej obecności na tych terenach.

Reakcje i skutki

Zbrodnia wołyńska pozostawiła głęboką ranę w polskiej pamięci narodowej. Straty ludzkie są trudne do dokładnego oszacowania, ale szacuje się, że życie mogło stracić od 50 000 do 100 000 Polaków. Tragedia ta była także przyczyną trwałego napięcia w relacjach polsko-ukraińskich, mimo prób dialogu i pojednania po zakończeniu wojny.

Pamięć i pojednanie

Próby upamiętnienia ofiar zbrodni wołyńskiej i dialogu historycznego między Polską a Ukrainą napotykały na liczne trudności, wynikające z różnic w interpretacji wydarzeń oraz z politycznego wykorzystywania historii. Mimo to, w ostatnich latach można zaobserwować postępy w budowaniu wspólnej pamięci i zrozumienia, co jest kluczowe dla przyszłych relacji między oboma narodami. Historia zbrodni wołyńskiej jest przestrogą przed skutkami nacjonalizmu, nienawiści etnicznej i polityki opartej na wykluczeniu. Pamięć o tej tragedii powinna służyć jako fundament dla dialogu, edukacji i współpracy, mając na celu budowanie lepszej przyszłości opartej na wzajemnym szacunku i zrozumieniu.

Historia Wołynia przed II wojną światową: społeczność polska, ukraińska i inne mniejszości narodowe

Przed II wojną światową Wołyń był regionem o zróżnicowanej społeczności etnicznej i kulturowej, gdzie główne grupy narodowe to Polacy i Ukraińcy, ale istniały także mniejszości narodowe, takie jak Żydzi i Białorusini. Ta różnorodność etniczna wpłynęła na historię i kulturę regionu, ale także na jego politykę i społeczeństwo. Społeczność polska na Wołyniu była znacząca przed wojną. Polacy zamieszkiwali głównie miasta i wsie na zachodnim obszarze regionu. Byli integralną częścią życia społecznego, gospodarczego i politycznego regionu, pełniąc różnorodne role jako właściciele ziemscy, kupcy, rzemieślnicy i urzędnicy. Wiele polskich osad i miasteczek było ośrodkami kultury i edukacji, z licznymi szkołami i instytucjami kulturalnymi. Ukraińcy stanowili większość ludności na Wołyniu i mieli silne więzi z kulturą i historią tego obszaru. Zamieszkiwali głównie wschodnie tereny, gdzie utrzymywali się głównie z rolnictwa. Ich społeczność była zorganizowana w wiejskie wspólnoty zwane „hromadami”, które miały swoje własne tradycje, obyczaje i instytucje społeczne. Ukraińcy na Wołyniu byli również zaangażowani w walkę o autonomię narodową i kulturalną, co było odzwierciedleniem ogólnego dążenia do niepodległości Ukrainy. Mniejszości narodowe, takie jak Żydzi i Białorusini, także miały swoje społeczności na Wołyniu. Żydzi byli obecni głównie w większych miastach, gdzie prowadzili różnorodne działalności gospodarcze, handlowe i rzemieślnicze. Ich obecność wpłynęła na kulturę i życie społeczne regionu, przyczyniając się do rozwoju handlu i rzemiosła. Białorusini, chociaż stanowili mniejszość, również mieli swoje społeczności na Wołyniu, głównie w rejonach przygranicznych. Społeczność na Wołyniu przed II wojną światową była zatem złożona i zróżnicowana, ale równocześnie istniały napięcia i konflikty między różnymi grupami etnicznymi. Niepewność polityczna, zmieniające się granice i konkurencja o zasoby przyczyniły się do wzrostu napięć między Polakami a Ukraińcami, co miało tragiczne konsekwencje podczas wydarzeń, które miały miejsce podczas II wojny światowej. Warto także zaznaczyć, że na Wołyniu istniała również duża bieda i nierówności społeczne, które wpływały na relacje między różnymi grupami etnicznymi. Konflikty społeczne często wynikały z walki o zasoby, dostęp do ziemi i pracy, co prowadziło do sporów i napięć między różnymi społecznościami. W skrócie, przed II wojną światową Wołyń był regionem o bogatej i zróżnicowanej społeczności etnicznej i kulturowej, z głównymi grupami narodowymi to Polacy i Ukraińcy, ale także z istotną obecnością innych mniejszości narodowych, takich jak Żydzi i Białorusini. Ta różnorodność wpłynęła na historię, kulturę i społeczeństwo regionu, ale także przyczyniła się do napięć i konfliktów, które miały tragiczne konsekwencje w okresie II wojny światowej.

Polityczne i społeczne napięcia między Polakami a Ukraińcami w okresie międzywojennym

Okres międzywojenny na Wołyniu był czasem intensywnych napięć politycznych i społecznych między Polakami a Ukraińcami, które wynikały głównie z różnic kulturowych, etnicznych i politycznych, a także z dążenia obu narodów do uzyskania suwerenności i wpływu na region. Te napięcia miały swoje korzenie w historii, ale były dodatkowo wzmacniane przez zmieniającą się sytuację polityczną w Europie Wschodniej i walkę o kontrolę nad ziemią, zasobami i wpływem politycznym. Polacy, którzy stanowili znaczną część społeczeństwa na Wołyniu, dążyli do utrzymania swojej pozycji i wpływów w regionie, szczególnie w sferze gospodarczej, politycznej i kulturalnej. Władze polskie podejmowały działania mające na celu umocnienie polskiej obecności na Wołyniu, co często prowokowało konflikty z ukraińską społecznością. Z kolei Ukraińcy, stanowiący większość ludności na Wołyniu, dążyli do zachowania i wzmacniania swojej tożsamości narodowej, kulturowej i politycznej, a także do uzyskania większej autonomii lub niepodległości. Wsparcie dla ruchów narodowych i organizacji, takich jak Ukraińska Partia Chłopska (UNP) czy Ukraińska Organizacja Wojskowa (UPA), było wyrazem tych dążeń i często prowokowało reakcje ze strony władz polskich. Jednym z głównych obszarów konfliktu między Polakami a Ukraińcami był spór o ziemię i własność. Wiele ziem na Wołyniu należało do polskich właścicieli ziemskich, co powodowało niezadowolenie wśród ukraińskiej ludności wiejskiej, która często była bezrolna lub posiadała niewielkie posiadłości. Dążenie do reformy rolnej i redystrybucji ziemi wywoływało spory i konflikty między obiema grupami społecznymi. Kolejnym istotnym obszarem konfliktu było kształtowanie polityki językowej i edukacyjnej. Polacy dążyli do utrzymania dominacji języka polskiego w szkołach i urzędach, co spotykało się z oporem ze strony ukraińskiej społeczności, która domagała się większej autonomii kulturalnej i edukacyjnej. Walka o kontrolę nad szkołami i instytucjami kulturalnymi była często powodem konfliktów i sporów. Również kwestie religijne miały wpływ na napięcia między Polakami a Ukraińcami. Większość Polaków była katolikami, podczas gdy Ukraińcy należeli głównie do Cerkwi Prawosławnej. Wzajemne nieufność i konflikty na tle religijnym dodatkowo pogłębiały podziały między obiema grupami społecznymi. Napięcia między Polakami a Ukraińcami na Wołyniu pogłębiły się w okresie międzywojennym w wyniku narastających nastrojów nacjonalistycznych i wzrostu aktywności politycznej obu grup. Dodatkowo, zmieniająca się sytuacja polityczna w Europie Wschodniej, w tym w Polsce i na Ukrainie, miała wpływ na dynamikę konfliktu. Warto podkreślić, że te napięcia miały tragiczne konsekwencje w okresie II wojny światowej, gdy doszło do masowych czystek etnicznych i aktów przemocy między Polakami a Ukraińcami, szczególnie w czasie wydarzeń znanych jako rzeź wołyńska. To bolesne i krwawe wydarzenie pozostawiło trwały ślad w historii obu narodów i regionu jako całości. Podsumowując, napięcia między Polakami a Ukraińcami na Wołyniu w okresie międzywojennym wynikały głównie z różnic kulturowych, etnicznych i politycznych, a także z dążeń obu narodów do utrzymania swojej tożsamości i wpływów w regionie. Te napięcia miały tragiczne konsekwencje w okresie II wojny światowej i pozostawiły trwały ślad w historii regionu.

Wpływ paktów międzynarodowych i zmian granic na początku II wojny światowej

Początek II wojny światowej był zdominowany przez szereg paktów międzynarodowych i zmian granic, które miały istotny wpływ na sytuację polityczną i militarną w Europie oraz na przebieg konfliktu. Te wydarzenia skomplikowały układ sił i wywołały lawinę reakcji, które przyspieszyły eskalację wojny. Jednym z kluczowych wydarzeń był pakt Ribbentrop-Mołotow zawarty między III Rzeszą a Związkiem Radzieckim w sierpniu 1939 roku. Ten tajny układ nieagresji zawierał również tajny protokół, który dzielił Europę Środkową i Wschodnią na strefy wpływów między Niemcami a ZSRR. Było to szczególnie istotne dla regionów, które znalazły się pod kontrolą ZSRR, w tym części Polski, krajów bałtyckich i Besarabii. W wyniku paktu Ribbentrop-Mołotow doszło do inwazji na Polskę we wrześniu 1939 roku przez Niemcy i ZSRR, co wywołało wybuch II wojny światowej. Granice Polski zostały zmienione w sposób drastyczny, a kraj został podzielony między Niemcy i ZSRR zgodnie z ustaleniami paktu. To spowodowało tragiczne konsekwencje dla ludności polskiej, która znalazła się pod okupacją dwóch totalitarnych reżimów. Kolejnym istotnym wydarzeniem było zajęcie krajów bałtyckich przez ZSRR w wyniku paktu Ribbentrop-Mołotow. Estonia, Łotwa i Litwa zostały wcielone do Związku Radzieckiego, co umocniło pozycję sowiecką na Bałtyku i wywołało sprzeciw społeczności międzynarodowej. To także miało długofalowe konsekwencje dla regionu, gdyż kraje bałtyckie były pod kontrolą ZSRR aż do rozpadu Związku Radzieckiego w latach 90. Innym ważnym wydarzeniem było aneksja Besarabii przez ZSRR w czerwcu 1940 roku, również na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow. To spowodowało konflikt z Rumunią, która utraciła terytorium na rzecz Związku Radzieckiego. Aneksja Besarabii była częścią dążenia ZSRR do poszerzenia swoich granic i wpływów na Europie Wschodniej. Wspomniane zmiany granic i paktów międzynarodowych miały również wpływ na sytuację militarną i polityczną w Europie. Wzrost potęgi ZSRR i III Rzeszy oraz zmiana równowagi sił w regionie stworzyły atmosferę napięcia i niepewności, która przyczyniła się do dalszego eskalowania konfliktu. Dodatkowo, te zmiany spowodowały reakcje ze strony innych państw europejskich, co przyspieszyło proces włączania się kolejnych krajów do wojny. W rezultacie, pakt Ribbentrop-Mołotow i zmiany granic na początku II wojny światowej miały ogromny wpływ na przebieg konfliktu oraz na sytuację polityczną i militarną w Europie. Te wydarzenia przyczyniły się do destabilizacji regionu i przyspieszyły eskalację wojny, co miało tragiczne konsekwencje dla milionów ludzi na całym kontynencie.

Wpływ ideologii nacjonalistycznych, w szczególności działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)

Ideologia nacjonalistyczna, szczególnie w kontekście działalności Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), miała znaczący wpływ na historię Ukrainy w okresie międzywojennym i II wojny światowej. OUN i UPA wywodzą się z długiej tradycji ukraińskiego nacjonalizmu, który rozwijał się w warunkach zaborów i prób zachowania tożsamości narodowej w obliczu represji ze strony imperiów rosyjskiego, austro-węgierskiego i polskiego. OUN została założona w 1929 roku przez Stepana Bandery i Andrija Melnyka, a jej celem było uzyskanie niepodległości dla Ukrainy poprzez walkę z rosyjskim i polskim panowaniem. Organizacja ta propagowała ideologię nacjonalistyczną opartą na ideałach silnej, niepodległej Ukrainy, opartej na tradycyjnych wartościach narodowych i religijnych. Główne idee OUN obejmowały dążenie do stworzenia niepodległego państwa ukraińskiego na obszarach zamieszkałych przez Ukraińców, promowanie ukraińskiego języka, kultury i historii oraz walkę z wszelkimi formami obcej dominacji. Organizacja ta także aktywnie sprzeciwiała się zarówno bolszewickiemu reżimowi sowieckiemu, jak i polskiej administracji na Wołyniu i Galicji Wschodniej. W latach 30. OUN działała głównie na terytoriach II Rzeczypospolitej, gdzie organizowała ruchy oporu i działania sabotażowe przeciwko polskim władzom. Jej członkowie byli zaangażowani w różne akty przemocy, w tym zamachy na urzędników i polityków polskich, w zemście za prześladowania i represje wobec ukraińskiej społeczności. Wraz z wybuchem II wojny światowej, działalność OUN nabrała nowego wymiaru, gdyż organizacja próbowała wykorzystać chaos wojenny do realizacji swoich celów niepodległościowych. Jednak OUN podzieliła się na dwie frakcje: OUN-B (Banderyści) i OUN-M (Melnykowcy), które miały różne podejścia do walki o niepodległość. OUN-B, kierowana przez Stepana Bandery’ego, skupiała się na bardziej radykalnych metodach walki z okupantami, w tym na akcjach terrorystycznych i partyzanckich. Ich działalność była często skierowana przeciwko zarówno władzom sowieckim, jak i polskim, co przyczyniło się do powstania silnego oporu wśród przeciwników nacjonalistów ukraińskich. UPA, powstała jako militarne ramię OUN-B, została oficjalnie utworzona w 1942 roku i prowadziła partyzancką wojnę partyzancką przeciwko sowietyzacji i polonizacji na okupowanych ziemiach ukraińskich. Jej działalność była skierowana przeciwko zarówno NKWD, jak i polskiej Armii Krajowej, a także przeciwko żydowskiej ludności cywilnej, co przyczyniło się do masakr i zbrodni na Wołyniu i w Galicji Wschodniej. Warto zaznaczyć, że działalność OUN i UPA nie była pozbawiona kontrowersji, a ich metody walki były często brutalne i nieetyczne. Pomimo tego, dla wielu Ukraińców były one symbolem heroizmu i walki o niepodległość, szczególnie wobec represji sowieckich i polskich władz. Po zakończeniu II wojny światowej i utworzeniu Związku Radzieckiego, OUN i UPA kontynuowały walkę z sowieckim reżimem, ale zostały ostatecznie rozbite przez sowieckie służby bezpieczeństwa w latach 50. i 60. Pomimo tego, dziedzictwo tych organizacji pozostaje ważnym elementem ukraińskiej tożsamości narodowej i walki o niepodległość.

Flaga ukraińska co znaczy opis szczegółowy