Bezpłatny fragment - Sztuczna inteligencja. Szybkie ABC.

O autorce

Patrycja Ciborowska — redaktorka, współpracująca z takimi tytułami jak Forbes, Gazeta Wyborcza, Vogue czy Wysokie Obcasy. Zawodowo zajmuje się słowem pisanym, a prywatnie fanka dobrej muzyki (od BTS po Slipknot) i mama trójki dzieciaków, w tym bliźniąt.

Na co dzień mieszkanka Katowic, związana z Giszowcem, zakochana w dobrych historiach, rysowaniu i geekowych klimatach.

„Sztuczna Inteligencja — Szybkie ABC” to jej pierwszy przewodnik

po świecie AI napisany dla tych, którzy — tak jak ona kiedyś — chcieli zrozumieć, o co w tym wszystkim chodzi, ale bez naukowego zadęcia

i technicznego żargonu.

Patrycja wierzy, że technologia powinna być dla ludzi, a nie odwrotnie. Dlatego w tej książce tłumaczy AI prostym językiem, z humorem

i praktycznym podejściem.

A: AI — co to właściwie jest?

W tym rozdziale:

— czym jest AI, a czym nie jest?

— rodzaje AI

Czym jest AI, a czym nie jest?

Wyobraź sobie, że masz osobistego pomocnika. Takiego, który nigdy nie narzeka, nie bierze urlopu i nie musi pić kawy, żeby dobrze pracować (choć kto wie — może w przyszłości i to mu się przyda!). Potrafi błyskawicznie znaleźć informacje, napisać dla Ciebie tekst, wymyślić oryginalny przepis na makaron z tym, co masz w lodówce, a nawet stworzyć grafikę na social media. Brzmi jak bajka?

To nie bajka — to sztuczna inteligencja, czyli w skrócie AI (Artificial Intelligence). Ale zanim razem wskoczymy w ten świat, warto uporządkować kilka rzeczy. Bo choć AI stało się ostatnio modnym hasłem, wiele osób nie do końca wie, czym ono naprawdę jest, a czym absolutnie nie jest.

Czym jest AI?

Najprościej mówiąc: AI to program komputerowy, który potrafi analizować dane, uczyć się na ich podstawie i wykonywać zadania, które kiedyś mogły robić tylko ludzie. Tyle w teorii.

W praktyce wygląda to tak, że:

— AI podpowiada Ci, co obejrzeć na Netflixie,

— sugeruje Ci trasę do pracy w Google Maps,

— tłumaczy memy z angielskiego na polski,

— pisze raporty, artykuły, scenariusze, a nawet wiersze (choć poezji jeszcze się trochę uczy),

— tworzy grafiki, muzykę, a nawet filmy.

Ważne, by pamiętać: AI to bardzo zaawansowane narzędzie, nie magik. Potrafi wiele, ale tylko w granicach tego, do czego zostało stworzone.

Najpopularniejsze dziś formy AI to tzw. generatywne AI — czyli takie, które tworzy coś nowego na podstawie Twoich poleceń.

Na przykład:

— ChatGPT pisze teksty,

— DALL·E i Midjourney generują grafiki,

— Sora (od OpenAI) tworzy wideo na podstawie opisu,

— Copilot od Microsofta pomaga pisać maile i kodować.

AI, choć bywa sprytne, nie jest myślącą, świadomą istotą. To nie robot z filmów science fiction, który pewnego dnia przejmie kontrolę nad światem i wyłączy Ci Wi-Fi. (Uff!)

AI:

— nie ma uczuć — nie obrazi się, jeśli napiszesz „Twoja odpowiedź była słaba”,

— nie ma własnych pomysłów — działa na bazie danych i wzorców, które zostały mu dostarczone,

— nie zna przyszłości ani Twoich myśli — choć czasem może odgadnąć, że masz ochotę na pizzę (ale to bardziej zasługa reklam w przeglądarce).

Dlaczego warto zaprzyjaźnić się z AI?

Bo może ułatwić Ci życie. Serio.

Oto kilka przykładów:

— W pracy pomoże Ci napisać raport, stworzyć prezentację albo wymyślić nazwę dla nowego produktu.

— W domu wymyśli plan posiłków na cały tydzień albo zrobi dla Ciebie listę prezentów świątecznych dla rodziny (wraz z linkami do sklepów).

— W nauce wyjaśni trudny temat jak dobry kumpel, który ma cierpliwość i nie śmieje się, gdy po raz piąty pytasz, czym jest inflacja.

— Na social media stworzy dla Ciebie grafikę albo wymyśli chwytliwy opis pod zdjęcie z wakacji.

Czy to znaczy, że AI zastąpi ludzi?

Spokojnie — AI nie zabierze Ci pracy, ale może zabrać Ci nudne i powtarzalne zadania, żebyś miał/miała czas na kreatywną część swojego życia.

Kilka AI-mitów do obalenia na start:

❌ AI wie wszystko — Nie. AI wie to, na czym zostało wytrenowane. Nie zawsze ma dostęp do najnowszych informacji.

❌ AI czuje i rozumie jak człowiek — Nie. AI może pisać jak poeta, ale nie czuje emocji.

❌ AI jest nieomylne — Też nie. AI czasem się myli, wymyśla rzeczy (to się nazywa „halucynacja AI”) albo nie rozumie niuansów kulturowych.

❌ AI to zagrożenie — AI to narzędzie. Może być użyte dobrze lub źle, jak młotek. Możesz nim wbić gwóźdź albo… (wiadomo, lepiej nie kończyć tego zdania )

Co Cię czeka w tym e-booku?

W kolejnych rozdziałach:

— nauczysz się pisać dobre prompty, czyli polecenia dla AI (to klucz do sukcesu),

— poznasz najpopularniejsze narzędzia AI i dowiesz się, do czego możesz je wykorzystać,

— dowiesz się, jak mądrze i bezpiecznie korzystać z AI w pracy i na co dzień,

— dostaniesz gotowe przykłady, żebyś nie musiał(a) kombinować od zera.

I wszystko to napisane po ludzku, z humorem, prostym językiem i zero zbędnego gadania.

Rodzaje AI — czyli różne typy elektronicznych pomocników

Dobra, skoro już wiemy, czym jest AI i czym nie jest, czas poznać jej „rodzinę”. Bo sztuczna inteligencja to nie jeden wielki robot z filmu, tylko całkiem pokaźna ekipa wyspecjalizowanych algorytmów. Trochę jak Avengersi, tylko zamiast ratować świat, pomagają Ci pisać maile, prognozować pogodę albo wymyślić przepis na fit pizzę. Poniżej najważniejsze typy AI, które warto znać, żeby nie pogubić się w tym technologiczno-cybernetycznym zamieszaniu.

1. AI Generatywna — mistrzyni tworzenia

Co robi?

Tworzy nowe rzeczy na podstawie poleceń od użytkownika. Może pisać teksty, generować obrazy, komponować muzykę, a nawet wymyślać przepisy kulinarne z resztek w Twojej lodówce (true story).

Jak to działa?

Ty dajesz opis (czyli tzw. prompt), a AI tworzy na tej podstawie coś nowego. Przykład: „Napisz zabawny wierszyk o kocie, który chciał zostać astronautą”

I masz gotowe dzieło.

Przykłady narzędzi:

— ChatGPT (tekst)

— DALL·E, MidJourney (grafiki)

— Sora (wideo)

— Suno AI (muzyka)

Dla kogo?

Dla każdego! Grafików, marketerów, nauczycieli, influencerów i zwykłych śmiertelników, którzy chcą mieć coś fajnego na Insta albo prezentację do pracy bez zbędnego stresu.

2. AI Predykcyjna — królowa przewidywania

Co robi?

Przewiduje, co może się wydarzyć na podstawie danych z przeszłości. Nie, nie wróży z fusów ani nie ma kryształowej kuli — ona analizuje tony danych i na ich podstawie przewiduje przyszłe zdarzenia.

Jak to działa?

AI patrzy na to, co się działo wcześniej i na tej podstawie przewiduje, co się stanie później. Prosty przykład:

Netflix podpowiada Ci filmy, które możesz polubić, bo widziałeś już pięć komedii romantycznych z Ryanem Goslingiem.

Albo:

Aplikacja fitness przewiduje, że skoro dziś zrobiłeś 8000 kroków, to jutro prawdopodobnie też pójdziesz na spacer (albo nie — jeśli prognoza pogody mówi o deszczu).

Przykłady zastosowań:

— prognozy pogody

— aplikacje sportowe

— systemy do zarządzania ryzykiem w bankach

— marketing (np. co może kupić klient)

Dla kogo?

Dla analityków, biznesów, sklepów online, sportowców i wszystkich, którzy lubią mieć plan B (i C) na każdą sytuację.

3. AI Konwersacyjna — mistrzyni pogaduszek

Co robi?

Rozmawia z człowiekiem w naturalny sposób. Może odpowiadać na pytania, podpowiadać, żartować, a czasem nawet flirtować (jeśli ją dobrze zapytasz — choć nie polecam na poważnie).

Jak to działa?

Ty piszesz lub mówisz, AI analizuje Twoją wiadomość i odpowiada w możliwie najbardziej ludzkim stylu.

Przykłady narzędzi:

— ChatGPT (klasyk)

— Bing Chat

— Copilot w Windowsie

— voiceboty na infoliniach (tak, ten „miły głos” z banku to też AI)

Dla kogo?

Dla wszystkich, którzy chcą pogadać z AI, zadać pytanie, napisać tekst albo poprosić o plan podróży do Paryża z budżetem studenckim.

Podsumowanie — kto jest kim w drużynie AI

I tyle! Teraz, gdy już wiesz, kto jest kim w świecie AI,

możesz śmiało ruszać dalej :)

B: Bezpieczne i mądre korzystanie z AI

W tym rozdziale:

— gdzie spotkasz AI w życiu codziennym

— czego nie robić z AI

— prawa autorskie

— etyka w świecie AI

— skąd czerpać wiedzę na temat AI

Gdzie spotykasz AI w życiu codziennym?

Wiem, może Ci się wydawać, że się powtarzam, jednak aby przejść dalej, trzeba sobie uzmysłowić, gdzie te całe AI od dawna już jest i jak obchodzić się z nią w sposób bezpieczny.

Możesz nie zdawać sobie z tego sprawy, ale AI już od dawna jest częścią Twojego życia. I to nie tylko wtedy, gdy bawisz się ChatGPT albo generujesz śmieszne grafiki z kotami w średniowiecznych strojach. Sztuczna inteligencja działa sobie cichutko w tle, pomagając Ci w codziennych sprawach.

Zobacz, gdzie na co dzień korzystasz z AI — nawet jeśli o tym nie myślisz.

1. Na Twoim telefonie

Twój smartfon to prawdziwe siedlisko AI. Serio.

Autokorekta i podpowiedzi słów — kiedy piszesz SMS-a i telefon wie, że po „jak tam” zaraz wpiszesz „u Ciebie?” — to AI.

Asystenci głosowi — Siri, Google Assistant czy Alexa to AI w czystej postaci. Posprzątają Ci listę zakupów, ustawiają budzik i przypomną o imieninach cioci Grażynki.

Filtry w aparacie — ten efekt, który wygładza Ci cerę albo dodaje uszka króliczka na selfie? Tak, to też AI.

2. W prognozach pogody

Te wszystkie aplikacje pogodowe, które mówią Ci, że „jutro po 14:00 będzie padać” (i czasem mają rację), działają w oparciu o AI predykcyjną.

Analizują setki tysięcy danych z satelitów, radarów i stacji pogodowych, żeby przewidzieć, czy warto brać parasol.

3. W sklepach internetowych

Kiedy wchodzisz na Allegro czy Zalando, a tam na stronie głównej magicznie pojawiają się rzeczy, które „akurat Cię interesują” — to nie magia, to algorytmy AI.

„Inni kupili również”

Sugestie podobnych rzeczy

Rekomendacje produktów