Bezpłatny fragment - Skuteczne zioła uspokajające

Wstęp

Oddaję do rak Czytelników poradnik w którym przedstawiam dziesięć najbardziej popularnych, skutecznych, sprawdzonych, łatwych w zastosowaniu ziół oraz preparatów z nich na uspokojenie. Poradnik zawiera 48 przepisów z ziół oraz mieszanek ziołowych.

W tym opracowaniu skupiłem się na opisie roślin które przez wieki zostały wypróbowane oraz przetestowane w ziołolecznictwie.

Celowo nie zostały zamieszczone tutaj zdjęcia czy też grafiki opisywanych roślin. Opracowanie to nie jest poradnikiem dla zbieraczy lub też osób które chcą uprawiać zioła, wychodzę z założenia, że współczesny człowiek który posiada problemy zdrowotne, nie będzie udawał się na łono przyrody w celu zbierania określonych ziół, lecz uda się do apteki, sklepu zielarskiego lub też skorzysta ze sprzedaży wysyłkowej za pośrednictwem internetu. Pozostaje jeszcze kwestia bezpieczeństwa, mniej doświadczeni zbieracze ziół lub też osoby które dopiero chcą rozpocząć przygodę z ziołolecznictwem mogą łatwo paść ofiarą pomyłki i zebrać rośliny trujące. Przykładem jest tutaj Arcydzięgiel litwor którego wygląd można łatwo pomylić z trującą rośliną Kropidłem szafranowym ( Oenanthe crocata ).

Oczywiście ziołolecznictwu są znane także inne rośliny oraz mieszanki ziołowe — uspokajające których jest niewspółmiernie więcej jak przykłady przedstawione w tym opracowaniu, jednak nie zamierzam rekomendować tutaj tzw. roślin kontrowersyjnych które przy zaordynowaniu większych dawek lub też gdy zostaną połączone z innymi ziołami tudzież lekami mogą stać się niebezpieczne dla organizmu. Istnieją też zioła które mogą wywołać zbyt wiele skutków ubocznych.

Z ziołolecznictwem nie należy absolutnie łączyć praktyk wróżbiarskich, szerokopojętego okultyzmu zaadoptowanego przez zwodniczą ideologię New Age. Albo się leczymy, albo tkwimy w sferze zabobonów.

Primo non nocere ( po pierwsze nie szkodzić ), jest to dewiza którą powinni stosować nie tylko lekarze, lecz wszyscy rozsądni ludzie w każdej dziedzinie życia.

Niniejsza praca nie jest pozycją naukową z dziedziny ziołolecznictwa, oraz nie aspiruje do tego typu pozycji. Jest to praktyczny poradnik, gdzie w prosty i przystępny sposób staram się ukazać Czytelnikowi skuteczne działanie naparów, odwarów, kąpieli oraz nalewek z roślin na wybraną przypadłość — w tym wypadku celem jest uspokojenie oraz pozbycie się stresu z pomocą ziół. Poradnik skupia się na opisie najbardziej bezpiecznych roślin które posiadają działanie uspokajające. Podaję także przepisy na stosowanie tychże roślin w praktyce.

Niestety, czasy obecne oraz rzeczywistość wymagają od człowieka życia w pełnym pośpiechu, dokładności, punktualności oraz perfekcjonizmu. Do tego dochodzi natłok obowiązków, przepracowanie. Skutkiem takiego stylu życia jest przemęczenie oraz tzw. „wypalenie” na które skarży się znaczny odsetek osób.

Rywalizacja zawodowa, ciągły pośpiech, stres w pracy określany jest potocznie jako „wyścig szczurów” który dotyczy w szczególności pracowników niektórych korporacji gdzie człowieczeństwo zostało zdegradowane do roli maszyny a maszyna musi być oczywiście zawsze sprawna!

Ów „wyścig szczurów” odbija się niestety negatywnymi konsekwencjami w domenie zdrowia psychicznego człowieka. Skutki to: stres, nerwice, stany depresyjne, bezsenność, tzw. wypalenie zawodowe, oraz wiele innych dolegliwości na gruncie psychiki a także takich chorób jak ryzyko zawału serca, udar, itp.

Powstaje pytanie: Czy warto w pierwszej kolejności sięgać po tzw. twarde leki przepisywane przez lekarza które mogą mieć dla organizmu poważne skutki uboczne? Z pewnością warto, jeżeli stan patologiczny jest poważny ( chroniczna bezsenność, ciężka depresja, niepokojące objawy towarzyszące ).

Celem tej pracy nie jest odciągnięcie Czytelnika od kontaktu z lekarzem i wmawianie, że np. ciężką depresję wyleczy za pomocą preparatów ziołowych, ponieważ tak nie będzie.

Zajmuję stanowisko, że każdy objaw który wykazuje zdrowotne anomalie należy konsultować z lekarzem, chociażby w celu zdobycia wiedzy na temat ewentualnych zagrożeń ( jeżeli zażywa się leki danego rodzaju, to czy nie wystąpi ryzyko interakcji z preparatami ziołowymi ).

Moim zdaniem zawsze z powodzeniem można łączyć medycynę akademicką z ziołolecznictwem.

Rozdział I zawiera opis dziesięciu najbardziej popularnych ziół wspomagających uspokojenie organizmu uporządkowany został alfabetycznie według nazw łacińskich.

W tym opracowaniu opublikowałem najlepsze, sprawdzone w fachowej literaturze przepisy. Dlatego też Czytelnik nie powinien być zdziwiony, jeżeli przy jednej roślinie są np. tylko dwa przepisy    na napar, jak to ma miejsce w przypadku zielonej herbaty. A z koleji przy innej roślinie tych przepisów jest cztery lub więcej. Nie o ilość tutaj chodzi lecz o skuteczność.

Tradycyjnie na końcu opracowania został zamieszczony spis pozycji z których korzystałem przy pracy nad tym poradnikiem.

Sądzę, że będzie to pomocna i wartościowa pozycja dla osób zestresowanych, przepracowanych oraz wszystkich tych którzy pragną osiągnąć dawkę uspokojenia oraz równowagi psychicznej w dzisiejszym zabieganym świecie.

Rozdział I

Zioła uspokajające. Opis, działanie, zastosowanie

Przejdźmy teraz do szczegółowej charakterystyki dziesięciu najważniejszych oraz najłatwiej dostępnych na rynku ziół o działaniu uspokajającym.

Sądzę, że w tym miejscu jestem winien Czytelnikowi wyjaśnienie. Opisane tutaj rośliny oraz ich właściwości lecznicze, mają o wiele szersze zastosowanie, także w przypadku szeregu innych dolegliwości zdrowotnych. Jednakże w tym opracowaniu skupiam się wyłącznie na opisaniu działania uspokajającego niżej wymienionych roślin, zgodnie z tytułem tego opracowania. Tak więc, zastosowanie tych roślin do leczenia innych schorzeń zostało tutaj celowo pominięte.

1. Arcydzięgiel Litwor ( Archangelica ofiicinalis hoffm )

Wygląd- Jest to dwuletnia roślina. Łodyga osiąga wysokość do 2 metrów, wewnątrz jest pusta, posiada delikatne bruzdy. Kwiaty są baldaszkowate, bardzo drobne, żółtawe lub zielonkawe, skupione w dużych baldachach, posiada przyjemny zapach, kwitnie od czerwca do sierpnia.

Występowanie- Jest to gatunek euroazjatycki. Występuje w Europie w strefie północnej, środkowej, także na Syberii. Arcydzięgiel jest także uprawiany.

Działanie i stosowanie- Główną substancją czynną jest felandren oraz kumaryny, laktony i terpeny. W lecznictwie stosuje się korzeń tej rośliny.

Działanie uspokajające roślina zawdzięcza substancji zwanej — Angelicyna. Udowodniono także działanie wspomagające odporność układu nerwowego.

2. Herbata zielona ( Camellia sinensis )

Wygląd- Jest to w warunkach naturalnych zawsze zielony krzew, który osiąga do 2- 3 metrów wysokości. Posiada duże, białe kwiaty o średnicy 2- 3 centymetrów, wydzielające przyjemny zapach.

Kwitnie od października do lutego, posiada podłużne, ząbkowane, połyskujące liście które mają 2—5 centymetrów długości. Owoce są zielone, znajdują się w nich po 3 nasiona.

Występowanie — Herbata liczy sobie ponad 5 tysięcy lat, jej ojczyzną są Chiny i stamtąd rozprzestrzeniła się na inne kraje Azji oraz na Bliski Wschód. Istnieje wiele odmian zielonej herbaty.

Działanie i stosowanie — Zielona herbata posiada właściwości relaksujące pod warunkiem, że parzymy ją dłużej ( ponad 3 minuty ). Zalecane jest w tym wypadku parzenie 6 do 8 minut, jednocześnie dłuższe parzenie sprawia, że posiada bardziej gorzkawy smak.

Można ją parzyć kilkukrotnie, najcenniejsze jest parzenie drugie. Zaskakujące jest to, że generalnie herbata ze względu na zawarte w niej substancje m.in. teinę, posiada właściwości pobudzające, jednak cały sekret tkwi właśnie w umiejętności zaparzania. L-teanina czyli aminokwas który jest obecny w listkach zielonej herbaty.

Za stan uspokojenia i odprężenia odpowiedzialne są tzw. garbniki znane inaczej jako taniny które niwelują działanie teiny.

3. Wąkrotka azjatycka ( Centella asiatica L. )

Wygląd- Jest to niska roślina z rodziny selerowatych, posiada cienką łodyżkę, osiąga do 15 centymetrów wysokości. Liście rośliny przypominają wachlarz. Kwiaty lekko fioletowe lub różowe zebrane w baldachy. Jest w stanie wykształcić mocne korzenie, charakteryzuje się silnym zapachem.

Występowanie- Często określana jest nazwą Gotu Kola. Rośnie w klimacie tropikalnym i subtropikalnym. Występuje w Azji, Australii, Ameryce i Afryce.

Rośnie w miejscach wilgotnych i słonecznych blisko zbiorników wodnych. Jest to roślina wieloletnia, należy do rodziny baldaszkowatych. Surowiec to ziele wąkroty azjatyckiej.

Działanie i stosowanie- Głównymi związkami chemicznymi są saponiny triterpenowe. Można wyróżnić między innymi także glikozydy bramozyd i braminozyd które mają wpływ na wydłużenie czasu snu. Jest także źródłem flawonoidów działających jako przeciwutleniacze i zwalczających wolne rodniki.

Wąkrotka posiada silne działanie antydepresyjne, uspokajające, przeciwbólowe, poprawia komunikację między komórkami mózgowymi. Łagodzi stres, poprawia jakość snu, łagodzi stany lękowe oraz uczucie niepokoju.

Ciekawostką jest, że substancje czynne które znajdują się w surowcu posiadają działanie anksjolityczne czyli przeciwlękowe, poprawiają zdolność pamięci oraz funkcji nerwowych.

Badania wykazują, że posiada pewien potencjał w leczeniu choroby Alzheimera.

4. Miłorząb japoński ( Ginkgo biloba )

Wygląd- Jest to roślina dwupienna osiągająca u starych okazów ponad 20 metrów wysokości, wiatropylna. Liść miłorzębu ma 5 do 8 centymetrów szerokości, jest silnie unerwiony ( nie posiada nerwu głównego ). Liście posiadają barwę zieloną, następnie przed opadnięciem przybierają barwę żółtą, są ustawione skrętolegle.

Kwiatostany męskie i żeńskie, kwitną w maju oraz czerwcu, owoce są niejadalne, wyglądem przypominają śliwkę. Natomiast jadalna jest pestka.

Występowanie- W stanie dzikim miłorząb występuje praktycznie w całej Azji, Ameryce Północnej, Europie, Nowej Zelandii.

Działanie i stosowanie- Najważniejsze substancje czynne to flawonoidy i terpeny, kwasy organiczne które występują w liściach oraz kwasy alkilofenolowe — kwas gingolowy.

Działanie sprzyjające wrażliwości receptorów na odziaływanie serotoniny powszechnie zwanej” hormonem szczęścia”.

W związku z tym substancje zawarte w roślinie pozytywnie wpływają na utrzymanie właściwego nastroju oraz na apetyt i jakość snu, życie seksualne, pamięć. Surowiec stosuje się także w leczeniu układu nerwowego.

5. Chmiel zwyczajny ( Humulus lupulus L. )

Wygląd- Chmiel jest wieloletnią rośliną z rodziny konopiowatych o wijących, owłosionych pędach, które osiągają wysokość 6 do 8 metrów. Liście gęsto ząbkowane, dolne pięcioklapowe, górne trzyklapowe sercowato wcięte.

Kwitnie od czerwca do września. Charakteryzuje go aromatyczny zapach oraz gorzki smak ( szyszki ).

Występowanie- Chmiel występuje w strefie umiarkowanej. Rośnie dziko oraz jest rośliną uprawną. Uprawia się go w Europie, USA, Australii.

Działanie i stosowanie- Zastosowanie mają głownie owocostany żeńskie czyli szyszki chmielowe z których uzyskuje się proszek — lupulinę. Działa uspokajająco oraz nasennie, niweluje nadpobudliwość, przewlekły stres, stany zmęczenia. Szyszki zawierają olejek eteryczny do 1,6 %, związki żywicowe do 10 %, flawonoidy, garbniki.

6. Dziurawiec zwyczajny ( Hypericum perforatum L. )

Wygląd- Roślina osiąga maksymalnie do 1 metra wysokości. Kwitnie od czerwca do października, posiada eliptyczne, drobne, gęste liście. Znakiem rozpoznawczym są kropki wzdłuż brzegów liści. Kwiaty są gwiaździste, żółte, potrafią osiągać średnicę do ponad 3 centymetrów. Kwitną w skupiskach.

Dziurawiec posiada gorzkawy smak oraz raczej słaby aromatyczny zapach.

Występowanie- Roślina wystepuje na obszarze całej Europy. Na nizinach oraz w rejonach górskich. Występuje także w Afryce Północnej oraz Azji Zachodniej.

Działanie i stosowanie- Działa uspokajająco na układ nerwowy, jest środkiem przeciwzapalnym, poprawia krążenie krwi, jest także środkiem żółciopędnym.

Swoje działanie zawdzięcza takim składnikom jak m.in. hyperozyd, barwnik hypercyna, garbniki, rutyna i kwercetyna, olejek eteryczny.

Ziele dziurawca stosuje się przy bezsenności, depresji, zaburzeniach nerwowych, migrenie.

7.Lawenda ( Lavandula officinalis Chaixex Villars )

Wygląd- Lawenda jest łatwo rozpoznawalną rosliną ze względu na charakterystyczne kwiaty. Osiąga wysokość 50 do 90 centymetrów. Łodyga jest silnie rozgałęziona, rosną na niej liście które mają wąski i podłużny kształt. Kwiaty osadzone na szczytach łodyg, drobne, długości do 8 milimetrów, koloru niebieskiego lub fioletowo — niebieskiego. Lawendę wyróżnia mocny aromatyczny zapach.

Występowanie- Roślina pochodzi prawdopodobnie z Persji lub z Wysp Kanaryjskich. W czasach starożytności rozprzestrzeniona do obszaru Morza Śródziemnego.

Obecnie uprawia się ją w wielu krajach.

Działanie i stosowanie- Głównym składnikiem kwiatów lawendy jest olejek eteryczny, to właśnie jemu zawdzięcza się pozytywne działanie zdrowotne. Z kwiatów lawendy powstaje w procesie destylacji powstaje olejek lawendowy.

Dwa ze składników czyli linalol i terpineol posiadają właściwości kojące. W wyniku ich działania zmniejsza się stan napięcia nerwowego, ustępują trudności w zasypianiu oraz uczucie niepokoju.

Napar z kwiatu lawendy stosuje się w leczeniu nerwic, działa on uspokajająco, wspomaga zasypianie. Powszechny jest także olejek eteryczny, posiadający działanie uspokajające, stosowany powszechnie w aromaterapi.

8. Melisa lekarska ( Melissa officinalis L. )

Wygląd- Melisę można rozpoznać po charakterystycznych, lekko podłużnych sercowatych liściach, jest to roślina rozgałęziona, owłosiona łodyga. Kwitnie od lipca do września. Osiąga wysokość 50 do 130 centymetrów. Rozgnieciona wytwarza zapach cytryny.

Występowanie- Melisa rośnie dziko w południowej Europie oraz północnej Afryce, na Kaukazie oraz Azji Mniejszej. Jest także uprawiana w klimacie umiarkowanym.

Działanie i stosowanie- W terapii wykorzystuje się głównie liście melisy, które dzięki olejkowi eterycznemu zawierającemu kwasy organiczne, garbniki, trójterpeny, cytrol, geraniol, gorycze działa przeciwskurczowo szczególnie przy bólach podbrzusza. Posiada właściwości uspokajające, wzmacnia układ nerwowy.

Roślinę stosuje się głównie w wypadkach migren, bezsenności, stresie, nerwicach.

Melisa jest często jednym ze składników mieszanek ziołowych.