Słowem wstępu
Sarajewo to jedno z najbardziej niezwykłych miast Europy — zaskakuje, wciąga i porusza. Tutaj Wschód spotyka się z Zachodem nie tylko na poziomie architektury, ale i codzienności — obok siebie stoją meczety, kościoły i synagogi, a z ulicznych głośników przeplatają się śpiew muezinów z rytmami bałkańskiego folku. To miejsce, które pamięta historię XX wieku w całej jej złożoności — od zamachu na arcyksięcia Ferdynanda, przez oblężenie podczas wojny w latach 90., aż po odrodzenie się w kolorowe, tętniące życiem miasto. Dla tych, którzy szukają kierunku nieoczywistego, ale głęboko autentycznego — Sarajewo jest wyborem idealnym.
Wyjazd do Sarajewa to także świetna opcja dla tych, którzy chcą podróżować z głową — z ograniczonym budżetem, ale bez rezygnowania z ciekawych doświadczeń. Ceny noclegów, jedzenia i atrakcji są tu znacznie niższe niż w wielu europejskich stolicach, a samo miasto oferuje tyle, że spokojnie można tu spędzić kilka dni bez nudy i bez tłumów.
Gotowy plan podróży pozwoli ci w pełni wykorzystać czas — bez stresu, bez długiego szukania informacji na miejscu i bez obawy, że coś wartościowego ci umknie. Dzięki przemyślanemu rozkładowi zwiedzania połączysz najważniejsze atrakcje z tymi mniej oczywistymi, często pomijanymi przez przewodniki, ale uwielbianymi przez mieszkańców. To szansa, by naprawdę poczuć klimat miasta — jego historię, zapach przypraw na Baščaršiji, poranną mgłę nad wzgórzami i wieczorne rozmowy przy kawie z widokiem na dachy Starego Miasta. Sarajewo cię nie zawiedzie — zwłaszcza jeśli dasz mu się poprowadzić.
Kiedy wybrać się do Sarajewa?
Sarajewo możesz odwiedzać przez cały rok, ale to, kiedy wybierzesz się do tego miasta, zależy od tego, co najbardziej cenisz w podróżach — pogodę, atmosferę, ceny, a może brak tłumów. Najlepszym czasem na city break będzie późna wiosna i wczesna jesień — szczególnie maj, czerwiec, wrzesień i początek października. W tych miesiącach pogoda sprzyja spacerom — jest ciepło, ale nie upalnie, przyroda wokół miasta wygląda bujnie i zielono, a ulice nie są jeszcze zatłoczone turystami. To idealny moment, by w spokoju delektować się lokalną kuchnią w ogródkach kawiarni, przysiąść przy Sebilju z kubkiem bośniackiej kawy i zrelaksować się w parkach czy na punktach widokowych.
Jeśli lubisz letnie ciepło i większy ruch, możesz rozważyć lipiec lub sierpień, chociaż wtedy musisz liczyć się z wyższymi temperaturami — sięgającymi nawet 35°C — oraz nieco większą liczbą odwiedzających. W zamian dostajesz gwarancję długich dni, nocnego życia i licznych wydarzeń kulturalnych, takich jak słynny Sarajevo Film Festival, który przyciąga artystów z całego regionu. To wtedy miasto naprawdę tętni życiem do późnych godzin nocnych.
Z kolei jeśli nie przeszkadzają ci chłodniejsze dni, a chcesz zwiedzać w ciszy i spokoju — rozważ wczesną wiosnę lub późną jesień. W marcu i listopadzie pogoda bywa kapryśna, ale ceny noclegów są niższe, a miasto odkrywa wtedy inne oblicze — melancholijne, ciche, bardziej surowe. Śnieżna zima w Sarajewie też ma swój urok — miasto wygląda wtedy bajkowo, a stoki narciarskie w okolicy (np. na Jahorinie czy Bjelašnicy) przyciągają miłośników sportów zimowych. To dobra opcja, jeśli chcesz połączyć city break z zimowym wypoczynkiem na świeżym powietrzu.
Każda pora roku pokaże ci inne Sarajewo — najważniejsze, byś dobrał czas wyjazdu do własnych potrzeb i tempa podróży. Niezależnie od miesiąca, możesz liczyć na serdeczność mieszkańców, dobrą kuchnię i historię, która wychodzi tu na spotkanie z każdej uliczki.
Jak dostać się do Sarajewa?
Dostanie się do Sarajewa nie jest trudne, choć wymaga odrobiny elastyczności — zwłaszcza jeśli zależy ci na oszczędnościach. Możesz dotrzeć tu samolotem, autobusem, samochodem albo — jeśli masz więcej czasu — także pociągiem, choć ta ostatnia opcja wymaga nieco cierpliwości. Wybór środka transportu zależy głównie od miejsca, z którego wyruszasz, i tego, czy priorytetem jest czas, cena, czy wygoda.
Jeśli chcesz dotrzeć jak najszybciej, najlepszym wyborem będzie samolot. Międzynarodowe lotnisko w Sarajewie (SJJ) znajduje się zaledwie kilka kilometrów od centrum miasta. Z niektórych europejskich miast — takich jak Wiedeń, Berlin, Zagrzeb czy Stambuł — są dostępne bezpośrednie loty tanich linii lotniczych, takich jak Wizz Air, Ryanair czy Pegasus. Z Polski bezpośrednie połączenia są rzadsze, ale z przesiadką (np. w Budapeszcie, Wiedniu czy Belgradzie) możesz bez problemu zaplanować wygodny i niedrogi lot. Z lotniska do centrum najłatwiej dojechać taksówką lub komunikacją miejską — przejazd nie zajmuje dłużej niż 20–30 minut.
Jeśli wolisz podróż lądową i nie przeszkadza ci dłuższa trasa, rozważ podróż autobusem. Sarajewo ma dobre połączenia z sąsiednimi krajami — regularne autobusy kursują m.in. z Chorwacji (Zagrzeb, Split, Dubrownik), Serbii (Belgrad), Czarnogóry (Podgorica), a także z Wiednia i Budapesztu. Z Polski takiej opcji bezpośredniej raczej nie ma, ale możesz połączyć kilka odcinków: na przykład dojechać Flixbusem do Budapesztu lub Zagrzebia, a stamtąd przesiąść się na lokalne połączenie do Sarajewa. Ceny są rozsądne, a jeśli rezerwujesz z wyprzedzeniem, możesz znaleźć bilety już za kilkanaście euro.
Samochód daje ci największą swobodę. Możesz jechać przez Słowację i Węgry lub przez Czechy i Austrię — oba warianty prowadzą przez malownicze kraje i pozwalają na dodatkowe przystanki. Drogi w Bośni i Hercegowinie są coraz lepsze, ale warto przygotować się na odcinki górskie, wolniejsze tempo jazdy i sporadyczne remonty. Tankowanie nie jest drogie, a parkingi w Sarajewie bywają zatłoczone, więc najlepiej wybrać nocleg z miejscem postojowym. Podróż z Polski samochodem trwa zwykle około 10–14 godzin, zależnie od punktu wyjścia.
Pociągiem dotrzesz do Sarajewa również, choć ta opcja wymaga przesiadek. Przykładowa trasa z Polski może prowadzić przez Budapeszt i Mostar. Między miastami w Bośni i Hercegowinie kursują klimatyczne pociągi panoramiczne, które oferują piękne widoki — szczególnie na trasie Mostar–Sarajewo, uznawanej za jedną z najładniejszych w Europie. To dobra propozycja dla osób, które lubią podróżować wolniej i doceniają drogę samą w sobie.
Niezależnie od tego, który sposób wybierzesz, dotarcie do Sarajewa może być początkiem fascynującej podróży — pełnej kontrastów, spotkań i historii. Jeśli z wyprzedzeniem zaplanujesz trasę, możesz z łatwością znaleźć rozwiązanie dopasowane do własnego stylu podróżowania — ekonomicznego, wygodnego albo przygodowego.
Jak poruszać się po Sarajewie?
Poruszanie się po Sarajewie jest proste i intuicyjne, zwłaszcza jeśli planujesz city break i skupiasz się głównie na atrakcjach w centrum i jego bezpośrednich okolicach. Najlepszym sposobem na zwiedzanie jest po prostu spacer — serce miasta, czyli Stari Grad i okolice Baščaršiji, są zwarte i idealne do odkrywania pieszo. Większość najciekawszych miejsc — zabytki, muzea, restauracje i punkty widokowe — znajduje się w zasięgu kilkunastu minut marszu. Chodząc po wąskich, brukowanych uliczkach, lepiej poczujesz klimat miasta, usłyszysz język mieszkańców, a może nawet trafisz na coś, czego nie było w żadnym przewodniku.
Jeśli jednak chcesz dotrzeć dalej — na przykład do tunelu nadziei, źródeł rzeki Bosna, wzgórz z punktami widokowymi albo do dzielnic poza centrum — możesz skorzystać z komunikacji miejskiej. Sarajewo dysponuje siecią tramwajów, autobusów i trolejbusów. Tramwaje są najbardziej charakterystyczne — zwłaszcza linia nr 1, która kursuje przez całe miasto od Baščaršiji do Ilidży. To najstarsza linia tramwajowa w Europie kontynentalnej, uruchomiona jeszcze w XIX wieku. Jazda tym środkiem transportu to w pewnym sensie atrakcja sama w sobie — stare wagony mają swój urok i klimat.
Bilety na komunikację miejską możesz kupić w kioskach (oznaczonych jako „tisak” lub „trafika”) albo bezpośrednio u kierowcy, choć wtedy są zazwyczaj nieco droższe. Warto mieć drobne. Po zakupie biletu pamiętaj o skasowaniu go w automacie — kontrole są rzadkie, ale się zdarzają. Koszt jednorazowego biletu to około 1,60 BAM (czyli mniej niż 1 euro), co czyni transport miejski bardzo przystępnym cenowo.
Jeśli zależy ci na czasie lub wybierasz się gdzieś poza standardowe trasy, możesz skorzystać z taksówki — ceny są rozsądne, ale warto upewnić się, że kierowca włącza licznik. Alternatywą są aplikacje takie jak Bolt, które działają w Sarajewie i dają ci większą kontrolę nad ceną przejazdu.
Dla bardziej aktywnych istnieje również opcja wypożyczenia roweru — w ostatnich latach miasto rozwija sieć ścieżek rowerowych, szczególnie w kierunku Ilidży i parku Vrelo Bosne. Trzeba jednak pamiętać, że Sarajewo leży w dolinie i otoczone jest wzgórzami, więc niektóre trasy mogą być dość wymagające.
Jeśli nocujesz w centrum, prawdopodobnie nie będziesz musieć zbyt często korzystać z transportu. Największym kapitałem Sarajewa jest jego kompaktowość — wszystko, co ważne, znajduje się blisko. Spacerując, możesz odkrywać miasto w jego własnym tempie — zaglądać do bram, przysiadać w kawiarniach, słuchać języka ulicy i pozwolić sobie na improwizację. A właśnie taka improwizacja w Sarajewie potrafi przynieść najciekawsze przygody.
Jedzenie w Sarajewie