Bezpłatny fragment - Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu

Opracowanie tekstu i zdjęcia własne autorów.

Bazylika Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu

Bazylika mniejsza Matki Bożej Bolesnej w Skrzatuszu jest to dominująca w okolicy jak i w swojej zewnętrznej architekturze kościoła jej fasada zachodnia, w której znajduje się także główne wejście do kościoła, wyposażona została jak widzimy w cztery masywne kolumny na wysokich cokołach, na których wznosi się szczyt z dwiema kondygnacjami kolumienek, zamkniętych półokrągłym portalem o renesansowych motywach. Figury w niszach fasady są to, nad wejściem. Maryja Niepokalana, powyżej z lewej święty Grzegorz Wielki papież, po prawej święty Hieronim w innych opisach jest też to apostoł Jakub. Kościół jak całe jego otoczenie architektoniczne są malowane w jasnym lekko różowym z dominacją pasm bieli odcieniu, kojacym wzrok każdegokto podchodzi pod samąwysoką fasadę główną świątyni. Bazylika mniejsza jak ta skrzatuska to także Basilica minor,a to tytuł honorowy, nadawany przez papieża lub w drodze prawa zwyczajowego, który otrzymują kościoły wyróżniające się wartością zabytkową, liturgiczną, pielgrzymkową i duszpasterską. Jak i ten kościół wSkrzatuszu. Po raz pierwszy tytuł ten nadał papież Pius VI w 1783 roku, kościołowi świętego Mikołaja w Tolentino. Od 1836 roku, przysługuje on również kościołom kolegiackim, abyło to związane z przeniesieniem przez Kongregację Obrzędów przywilejów kościołów kolegiackich na bazyliki mniejsze. Kongregacja ustaliła też warunki, jakie musi spełniać kościół, by otrzymać ten tytuł. Posiadają go obecnie znaczniejsze kościoły katedralne, kolegiackie i klasztorne, a także znane sanktuaria maryjne,jak Jasna Góra. A przywilejem bazylik jest uzyskanie odpustu zupełnego w czasie ich nawiedzenia w następujące dni,jak uroczystość Apostołów Piotra i Pawła 29 czerwca, święto tytułu, święto Porcjunkuli 2 sierpnia i jeden raz w ciągu roku w dniu określonym według uznania, pod zwykłymi warunkami odbycia spowiedzi sakramentalnej, przyjęcia komunii świętej, odmówienia modlitwy w intencjach wyznaczonych przez papieża.

Pieta Skrzatuska

Pieta Skrzatuska jest to wczesna rzeźba gotycka, powstała w I ćwierci XV wieku. W sztuce rzeźbiarskiej w ogóle jest to wyobrażenie Maryi z martwym ciałem Jezusa na kolanach. Temat ten artyści podejmowali dopiero od XIV wieku. Początkowo przedstawiano Pietę tylko w malarstwie, jednak na przełomie XIV i XV wieku na terenie Polski były już bardzo popularne rzeźby o tej tematyce. Jest to rzeźba przyścienna, w części zasadniczej wykonana z drewna wierzby, jest polichromowana, wysoka na 75 centymetrów, o szerokości 47 centymetrów, a pochodzi prawdopodobnie dzieło jednego z warsztatów pomorskich. Z tego samego okresu pochodzą Piety z sanktuariów w Oborach, Jarosławiu, Haczowie, jednak skrzatuska Pieta wyróżnia się łagodnym wyrazem twarzy Maryi, zamyślonej, prawie uśmiechającej się, delikatnej, dziewczęcej, jednak dokładnie nie wiadomo o jej pochodzeniu, ale od końca XVI wieku, historia Piety skrzatuskiej, przetrwała za sprawą tradycji przekazywanej ustnie. Prowadzone były również kroniki kościelne, które niestety się nie zachowały bowiem uległy ogniu w pożarze. W 1777 roku, ksiądz Andrzej Delerdt, wikariusz ze Skrzatusza, spisał w języku polskim legendy na jej temat, opowiadane w społeczności mieszkańców i wiernych z pokolenia na pokolenie. Ponadto przytoczył sześćdziesiąt sześć cudów z lat 1605 do roku 1777,głównie uzdrowień, związanych z czczoną figurką, zatwierdzonych przez władze kościelne. Z zebranych przez duchownego informacji dowiadujemy się o czasie i okolicznościach znalezienia się tej właśnie Piety w Skrzatuszu.

Fasady kościoła

W Skrzatuskiej Bazylice mniejszej fasada główna, jak i ściany boczne są bardzo efektowną malowaną na jasny różowy kolor scenerią, a sama elewacja budynku, w tym przypadku jest o szczególnie dużej dekoracyjności, sprawiającej wrażenie nawet nieco monumentalnej, jednak spełniająca funkcje reprezentacyjne wobec całego gmachu świątyni jak i całego kompleksu, a przez to jest wyróżniająca się spośród innych otaczających kościół szarych domostw i ich zwyczajnych elewacji. Tutaj zachwycająca jest elewacja przednia, a wszystkie inne budynki sanktuarium sprawiają podobne miłe wrażenie nawet te wolno stojące sprawiają wrażenie spójnej jedności ze świątynią i sanktuarium. Fasada kościoła skrzatuskiego oprócz szczególnie bogatego zdobienia, jest też wyposażona w dodatkowe elementy architektoniczne, jak kolumny oraz rzeźby we wnękach niszowych, które stanowią jak by osobny element architektoniczny tego sakralnego budynku, a swoim charakterem nawiązują do reprezentacyjnych budowli z minionych epok architektonicznych, często nawet antycznych. Tu jadnak możemy już na zewnątrz podziwiać, okna i rzeźby na fasadzie ostro odcinające się wyrazistą bielą od różowych ścian elewacji.Całość Bazyliki sprawia niezwykle miły i korzystny nastrój do radosnego przeżywania spotkania z Matką Bożą, jej synem a naszym panem Jezusem Chrystusem.