Bezpłatny fragment - Rodzina i płeć w świetle uwag A. Giddensa o współczesnych przeobrażeniach

Giddens w rozdziale VI książki na temat krytycznego wprowadzenia do socjologii podejmuje temat rodziny i płci, uwzględniając współczesne przemiany w tym zakresie. Autor wskazuje, że przed industrializacją rodzina cechowała się rodzajem głębokiego zakorzenienia w systemie relacji pokrewieństwa, który był rozbudowany, w ramach „rodziny poszerzonej”. Taka rodzina stanowiła ośrodek produkcji gospodarczej.

Przejście do społeczeństwa przemysłowego doprowadziło do tego, że rodzina przestała być jednostką produkcyjną, a konsekwencją tego stanu rzeczy był zanik rodzin poszerzonych. Relacje pokrewieństwa zaczęły się ograniczać do „rodziny podstawowej” — para rodziców i ich potomstwo. Giddens powołuje się dla przykładu na Parsona, który stanął w obronie trwałego znaczenia rodziny, w tym małżeństwa — we współczesnym społeczeństwie. W opracowaniach naukowych obecnie wciąż akcentowany jest ten fakt, że rodzina jest najbardziej rozpowszechnionym bytem, komórką, na której opiera się społeczeństwo i trudno zastąpić inną grupą mnogość pełnionych przez nią funkcji. Giddens wskazuje za Parsonem, że rodzina jest wciąż przestrzenią prokreacji i środowiskiem wychowawczym dla dzieci. Co istotne — rodzina ma być prawdopodobnie bardziej niż kiedykolwiek źródłem wsparcia emocjonalnego i odczuwania satysfakcji jej członków. Te twierdzenia, jak podaje Giddens były ostro krytykowane przez badaczy, jacy jako główny zarzut podawali, że nie dysponujemy wystarczającymi materiałami, przez które można byłoby w pełniejszy sposób opisać rodzinę w perspektywie historycznej, a posiadane materiały są wątpliwej jakości, co do ich rzetelności. Istotna jest to uwaga, bo nauka musi opierać się na materiale źródłowym, a nie na mniemaniu badaczy, musi ona mieć oparcie w dowodach, które można nazwać naukowymi.

W dalszej perspektywie Giddens analizuje zmiany, które dokonały się w strukturze rodziny. Zaczyna od refleksji, że przed rozwojem kapitalizmu w Europie Zachodniej, w XVII i XVIII wieku gospodarstwa rodzinne były przede wszystkim jednostkami produkcyjnymi. W produkcję domową byli zaangażowani wszyscy członkowie rodziny, w tym dzieci. Rozwój gospodarki kapitalistycznej doprowadził już we wczesnym okresie do konieczności, aby członkowie rodziny wyszli z domów i zaczęli funkcjonować na rynku pracy. Dokonywało się stopniowe rozgraniczenie między domem a miejscem pracy. Jak podaje autor, zmiany te nie były jak sądzono powodem rozpadu rodziny poszerzonej. Giddens odwołuje się do badań historycznych i uwzględnia wykorzystywanie dzieci w ciężkich warunkach pracy.

Giddens wykazuje, że współczesne formy życia domowego kształtują się pod wpływem rodziny mieszczańskiej. Styl jej życia w sposób częściowy został przejęty przez niższe klasy. Zatem ten wpływ autor uznaje za najistotniejszy, a nie oddziaływanie kapitalizmu na siłę roboczą.