1. Wstęp
Rak stanowi jedną z przyczyn współczesnych problemów ze zdrowiem, a skala tego zjawiska przerasta najśmielsze nawet przewidywania osób nie związanych z nauką i badaniami.
Wśród kilku rodzajów nowotworów, rak piersi należy do szczególnie złośliwej odmiany nowotworu, która jest przyczyną choroby i śmierci wśród dużej populacji kobiet na całym świecie. Pod potoczną nazwą kryje się rak gruczołu sutkowego, stanowiący w naszym kraju przyczynę blisko 14 procent zachorowań, które zostają rozpoznane co roku, przy czym tendencja ta jest, mimo podejmowanych programów profilaktyki i promocji zdrowia, nadal zwyżkowa.
Rak ten jest generalnie kojarzony z płcią piękną, może on jednak sporadycznie wystąpić także u mężczyzn, z powodu jego rzadkości jest jednak w tym ostatnim wypadku niezwykle często bardzo poźno rozpoznawany.
W pracy tej przedstawiono dane w zakresie epidemiologii i patogenezy raka piersi, który stanowi coraz poważniejsze zagrożenie dla ludności świata. Należy domagać się nie tylko dalszego poszerzania programów profilaktyki i badań przesiewowych, ale także edukacji w sensie tworzenia świadomości potrzeby chronienia się przed czynnikami zwiększającymi jego wystąpienie już od wczesnych lat młodzieńczych.
2. Epidemiologia
Zgodnie z najnowszymi statystykami, prowadzonymi na terenie naszego kraju przez tzw. Krajowy Rejestr Nowotworów, tylko w roku 2003 ogółem zostało zarejestrowanych 58 877 zachorowań i ponad 38 tysięcy zgonów z powodu tego typu nowotworu. Co piąta kobieta jest chora na ten typ raka, a co ósma kobieta na niego umiera, biorąc pod uwagę pulę śmierci spowodowanych nowotworami. Dla porównania, wchodząca w skład Malta Mozę pochwalić się tylko 91 zgonami z tego powodu rocznie.
Z tych powodów na szeroką skalę wprowadzane są badania mammograficzne oraz realizowane programy promocji zdrowia odnośnie czynników zagrażających kobiecie, które przyczyniają się do powstania raka. Najrzadsze są w naszym kraju zachorowania poniżej 25 lat, jednak drastycznie wzrastają wraz z wiekiem.
Dla porównania, w krajach azjatyckich, które mogą pochwalić się stosunkowo niskimi wskaźnikami zapadalności na raka piersi, nie ma takiego radykalnego wzrostu zachorowań z wiekiem, co wskazuje na istnienie albo czynników charakterystycznych dla populacji wysokorozwiniętych w Europie i USA, albo też na jakieś specyficzne czynniki, które pojawiają się w okresie dorosłego życia.
Rak ten jest, co ciekawe, najbardziej rozpoznany rodzajem nowotworu, z uwagi na fakt, iż pierwsze opisy pochodzą z okresu Egiptu, przy czym metody stosowano raczej niekonwencjonalne, usiłując wypalać nowotwór. Dopiero jednak w wieku siedemnastym udało się, dzięki rozwojowi medycyny i innych nauk, określić związek pomiędzy układem chłonnym a rozwojem tej choroby, w tym pierwszej resekcji chirurgowie — Jean Louis Petit i Benjamin Bell.