Bezpłatny fragment - Problemy bezpieczeństwa wewnętrznego

Wstęp

W zakresie systemu bezpieczeństwa narodowego kwestia ochrony ludności cywilnej stanowi jeden z istotnych elementów realizowania funkcji opiekuńczych państwa. Jest to zarazem wynik swoistej ewolucji podejścia do zagadnienia bezpieczeństwa obywateli, ściśle związany z rozwojem rozmaitych zagrożeń w ciągu ostatniego stulecia. To realizacja koncepcji obrony biernej, obejmującej kwestie ewakuacji i ochrony ludności na wypadek zagrożeń o charakterze militarnym.

Z czasem idea ta rozwinęła się w tworzenie systemu zapobiegania i pomocy w zakresie zagrożeń takich jak klęski żywiołowe, pożary, akty terroryzmu.

W tym kontekście celem niniejszej pracy jest przedstawienie podstawowych zagadnień związanych z bezpieczeństwem i ochroną ludności na terenie naszego kraju.

1. System bezpieczeństwa ludności

Funkcjonujący w naszym kraju system obrony ludności jest związany z szeroko pojętą polityką całej Unii Europejskiej w tym zakresie, gdzie podejmowana jest współpraca w zakresie ochrony zdrowia i życia ludzi, środowiska naturalnego, dziedzictwa kulturowego, współpracy w zakresie zwalczania katastrof i wypadków. Podstawę prawną w tym zakresie stanowi TFUE. Powstał zatem również Wspólnotowy Mechanizm Ochrony Ludności, stanowiący instrument podejmowania działań i prewencji. W jego ramach funkcjonuje między innymi Centrum Informacji i Monitoringu MIC, wspólny system łączności i informacji CECIS, jak również prowadzone są szkolenia i współpraca z takimi instytucjami, jak OCHA czy Czerwony Krzyż.

Ramy prawne systemu ochrony ludności wyznaczają, obok ustaw regulujących kwestie zasad funkcjonowania poszczególnych służb zaangażowanych w omawiane kwestie, również programy i strategie. W tym szczególne znaczenie ma Program Ratownictwa i Ochrony Ludności na lata 2014—2020, jak również Strategia Rozwoju Kraju 2020, Strategia Sprawne Państwo 2020, a także Strategia rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022. Z punktu widzenia formalnego istnieje na terenie kraju Narodowy System Pogotowia Kryzysowego, zaś podstawowym aktem normującym jego funkcjonowanie jest Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP oraz Polityczno — Strategiczna Dyrektywa Obronną RP.

Na obszarze odpowiednich jednostek samorządu odpowiedzialny jest za kwestie reagowania w sytuacji kryzysowej organ wykonawczy, w przypadku województwa jest to wojewoda, który ma do pomocy zespół zarządzania kryzysowego, jak organ pomocniczy. Współpracują tutaj również służby, inspekcje, straże, struktury zarządu gospodarki wodnej. W ramach ogólnokrajowego systemu zarządzania kryzysowego na wszystkich szczeblach samorządu organy administracji publicznej zobowiązane są do podejmowania działań w zakresie ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej, jak również zapobiegania oraz usuwania skutków klęsk żywiołowych oraz innych zagrożeń i katastrof. Działania te opierają się na wzajemnej współpracy wszystkich poziomów samorządów, z wykorzystaniem istniejących służb i środków oraz instytucji prywatnych. Ich koordynacją na szczeblu centralnym zajmuje się Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.