Bezpłatny fragment - moralność a prawo

Wstęp

Rzeczywistość która nas otacza opiera się na fundamentalnych prawach fizyki oraz matematyki. Ich uzupełnienie stanowią prawa moralne. Od zarania dziejów ludzkości człowiek posługiwał się określonymi koncepcjami które wyrażały to, co jest akceptowalne i co nie jest. Kiedy rozwinęła się cywilizacja, wówczas prawa ustne zostały nakreślone literą słowa pisanego. oFunkcjonowanie moralności wiąże się z faktem, zgodnie z którym nasze działania regulowane są przez określony system, w którym jesteśmy wychowywani i z którego czerpiemy wzorce postępowania. Trudno oczekiwać od prawa, aby regulowało wszystkie bez mała elementy naszego życia. Nie jest to ideał funkcjonowania społecznego a próby takiego totalitarnego regulowania wszystkich kwestii prowadzą do bardzo negatywnych zjawisk i mają zwykle odwrotny do zamierzonego skutek.

Prawo a moralność

Prawo stanowi zespół norm, które zostały wydane przez państwo i gwarantowane są przymusem państwowym. W tym wymiarze prawo realizuje funkcje ochronne, organizacyjne, wychowawcze i represyjne. Jednakże postępowanie człowieka regulowane jest również normami, które mają charakter niezależny od prawa, jak normy obyczajowe, religijne, organizacyjne. Na podstawie norm, które wyznacza moralność określone zachowania kwalifikowane są jako dobre lub złe. Istnieje jednak sfera, w której moralność i prawo łączą się ze sobą. Niektóre bowiem dziedziny zachowania reguluje prawo, w innych zaś decydują tylko normy moralne, jak na przykład w sferze religii lub rozmaitych umownych zachowań. Oba elementy regulują stosunki społeczne. Co bardziej interesujące, nierzadko dochodzi również do sytuacji, w których prawo i moralność wpływają na siebie w sposób negatywny. Dotyczy to na przykład zasad religijnych dotyczących rozwodów i prawa cywilnego w tym zakresie, kary śmierci czy eutanazji.

Zasadnicze różnice między prawem i moralnością odnoszą się miedzy innymi do tego, iż normy prawne tworzą przedstawiciele obywateli, organy państwa, zaś normy o charakterze moralnym mają charakter odnoszący się do nakazów sumienia, opierając się na przekonaniu o ich sprawiedliwości i słuszności. W pierwszym przypadku mamy zatem do czynienia z uzasadnieniem tetycznym, w drugim zaś z uzasadnieniem aksjologicznym. Z drugiej zaś strony normy moralne charakteryzuje internalizacja, są one częścią naszego codziennego funkcjonowania, przyjmowane są jako własne w procesie wychowania. W przypadku prawa, które ma odmienny charakter, które może zostać uchylone lub zmienione, gwarancją przestrzegania ustalonych zasad są zwykle określone zakazy i nakazy oraz sankcje z nimi związane. Jednocześnie normy moralne nie posiadają tej możliwości ich egzekwowania, jak ma to miejsce w przypadku prawa.

Prawo chronione jest działaniem rozmaitych organów, które egzekwują sankcje w tym zakresie. W przypadku norm moralnych główna metoda ich egzekwowania opiera się na presji społecznej oraz sankcjach. Inna z różnic zasadza się na aspekcie tak istotnym, jak adresat norm prawnych, którym mogą być tak osoby fizyczne, jak i osoby prawne. W przypadku norm moralnych ich adresatem z natury rzeczy nie mogą być podmioty prawne, które nie posiadają sumienia. Istnieje wiele innych różnic, które pozwalają na wskazanie odmienności między normami prawnymi i moralnymi. Te pierwsze mają charakter dwustronny, określona reguła zachowania wiążę się z sankcją za jej nierealizowanie, zaś norma moralna jest adresowana jednostronnie. Normy prawa dotyczą konkretnych stanów, czynów, faktów, zdarzeń. Normy moralne natomiast znajdują odzwierciedlenie w kontekście psychiki, emocji, uczuć, przekonań religijnych i etycznych.