Bezpłatny fragment - Monuments Parisiens

Paryż jako wielkie miasto zaprasza dziś wszystkich. Proszę oto on w całej swojej krasie, opisany wprawdzie nie ze wszystkimi zabytkami ale na tyle aby zmieścić się w niezanudzającej czytelnika formie. Dziękuję za pomoc w opracowaniu książki polskiej Wikipedii. Zapraszam do Paryża. Autor

Krzysztof Jan Derda-Guizot

Christoff Jean Derda-Guizot

Paris-Paryż

Zapraszam tym razem czytelnika do mojego ukochanego nad życie Paryża a książkę poświęcem samemu miastu i jego zabytkom, Autor

We Francji mówimy na nasze ogromne jak miasto Paris. Jest to nasza stolica i największe miasto Francji, położone w centrum Basenu Paryskiego, nad Sekwaną po francusku La Seine. Miasto stanowi centrum polityczne, ekonomiczne i kulturalne kraju. W granicach administracyjnych Paryża zamieszkują ponad 2 mln osób, w tzw. Wielkim Paryżu około 10 milionów a w całym zespole miejskim ponad 12 milionów osób, w tym muszę doliczyć parszywców islamskich, chociaż nie wiadomo ilu ich się tu już wdarło..Jednak na rok 2007 paryską przestrzeń aglomeracji zamieszkiwało 12 067 000 osób. Aglomeracja paryska konkuruje tym samym pod względem liczby ludności w Unii Europejskiej z Londynem. Paryż, który stanowi osobny departament o numerze 75, jest jednocześnie stolicą regionu administracyjnego Île-de-France. Oprócz departamentu paryskiego w jego skład wchodzą inne departamenty. Miasto ma układ koncentryczny z rozchodzącymi się gwiaździście bulwarami. Jego oś stanowi wcięta dolina Sekwany, która dzieli Paryż na dwie części: prawobrzeżną północną, Rive Droite oraz lewobrzeżną południową, Rive Gauche.

W 2018 roku Paryż odwiedziło 17,95 milionów turystów z całego świata był trzecim najczęściej odwiedzanym miastem świata po Bangkoku i Londynie Według danych ICCA w Paryżu zorganizowano w 2018 największą liczbę kongresów międzynarodowych. Historyczne centrum Paryża stanowi wyspa Île de la Cité na Sekwanie, na której położony jest m.in. Palais de Justice oraz katedra Notre-Dame de Paris. Jest ona połączona z mniejszą wyspą Île Saint-Louis. Paryż był pierwotnie osadą celtycką, głównym ośrodkiem plemienia Paryzjów z łaciny to Parisii, którzy zasiedlili Île de la Cité w III wieku rzed naszą erą. W 52 roku przed naszą erą, przybyli tu Rzymianie. Miasto znane było wówczas pod nazwą Lutetia co oznacza podmokłe miejsce. Niedługo później miasto zaczęło rozwijać się na lewym brzegu Sekwany to dzisiejsza Dzielnica Łacińska. Powoli coraz częściej używano jedynie nazwy Paris. Przez cały okres starożytności Paryż był mało znaczącą osadą i pozostawał w cieniu takich miast jak Lyon czy Bordeaux. Rzymianie władali miastem aż do 508 roku, kiedy Chlodwig I, król Franków, założyciel dynastii Merowingów, uczynił je swoją stolicą przeniesioną z Tournai. Najazdy wikingów w VIII wieku zmusiły mieszkańców do postawienia fortecy. Mimo to 28 marca 845 roku, miasto zostało złupione. Czterdzieści lat później miasto wytrzymało kolejny najazd wikingów od 25 listopada roku 885 do października 886 roku. Słabość karolińskich królów Francji doprowadziła do wzrostu potęgi książąt Paryża. W 987 roku, królem Francji obrany został Hugo Kapet. W XI wieku Paryż został znacząco rozbudowany na prawym brzegu. W XII i XIII wieku, a zwłaszcza za rządów Filipa II, nastąpił szybki rozwój miasta. Powstała pierwsza forteca Luwru oraz ważniejsze paryskie kościoły, w tym katedra Notre Dame. Paryż stał się też żywym ośrodkiem życia intelektualnego powstał tu w XII wieku Uniwersytet Paryski jeden z pierwszych średniowiecznych uniwersytetów, nazywany później zwyczajowo Sorboną. Miasto przeżywało okres rozwoju jako ośrodek handlu oraz centrum naukowe, co zostało przerwane przez epidemię Czarnej Śmierci oraz wojnę stuletnią. Noc świętego Bartłomieja nastąpiła tu rzeź hugenotów w sierpniu 1572 roku. Po wyparciu Anglików, za panowania Walezjuszy, nastąpił bujny rozkwit kulturalny Paryża, choć władcy z tej dynastii często przebywali poza miastem, w zamkach w Dolinie Loary. Franciszek I rozbudował Luwr, był też mecenasem sztuki i sprowadził do Paryża wielu artystów. W II połowie XVI wieku zaostrzył się konflikt między katolikami i hugenotami, co doprowadziło do rzezi zwanej Nocą świętego Bartłomieja. W rezultacie wojen religijnych tron objął Henryk IV, pierwszy z dynastii Burbonów przy tej okazji wygłosił słynne zdanie, że Paryż wart jest mszy. Burbonowie kontynuowali rozbudowę miasta, stawiając wiele znaczących budynków. Powstawały nowe dzielnice. Rozwój Paryża nie został zahamowany mimo przeniesienia przez Ludwika XIV siedziby królewskiej do pobliskiego Wersalu. Rozwijał się przemysł. Wyburzono mury miejskie, na ich miejscu powstały tzw. Wielkie Bulwary. W połowie XVII wieku Paryż miał już około pół miliona mieszkańców. Za panowania Ludwika XV w Paryżu utworzono straż pożarną w roku 1722, i pierwszy urząd pocztowy w roku 1738. Miasto stało się wielkim ośrodkiem kulturalnym i intelektualnym. A 14 lipca 1789 roku, wybuchła zawszona rewolucja francuska, którą zapoczątkowało zdobycie paryskiego więzienia Bastylii. W jej następstwie stracono króla Ludwika XVI i powołano republikę. Paryż był sceną kolejnych przewrotów. Pozostał stolicą Francji w okresie rządów Napoleona Bonaparte i restauracji Burbonów. Za panowania Ludwika Filipa nastąpił gwałtowny rozwój miasta, jak i całej Francji, przeżywającej rewolucję przemysłową.

Okres monarchii lipcowej był też czasem wielkiego rozkwitu kulturalnego, w Paryżu żyli i tworzyli wielcy poeci, pisarze i artyści okresu romantyzmu, nie tylko francuscy. Rewolucja lipcowa we Francji nastąpiła w roku w 1830. Paryskie demonstracje w 1848 roku rozpoczęły Wiosnę Ludów, a we Francji spowodowały powstanie II Republiki. Po dojściu do władzy Napoleona III i ogłoszeniu II Cesarstwa rozpoczęto wielką przebudowę Paryża, nadzorowaną przez Georges’a Haussmanna. Obecny wygląd centrum miasta jest w dużej mierze efektem tych działań. Monumentalne budynki miały świadczyć o znaczeniu Paryża, aspirującego do miana stolicy świata. W 1870 roku wybuchła wojna francusko pruska, po klęsce pod Sedanem proklamowano III Republikę. Podczas długotrwałego oblężenia Paryża przez wojska pruskie miasto doznało największych zniszczeń w swojej nowożytnej historii. Stolica Francji skapitulowała 28 stycznia 1871 roku. Niedługo potem, 18 marca, wybuchła parszywa Komuna Paryska. Mimo wojny i zawirowań politycznych pod koniec XIX wieku Paryż zaczął przeżywać okres rozkwitu, zwany belle époque. Podczas jednej z wystaw światowych, które w Paryżu gościły kilkukrotnie, powstał jeden z symboli miasta wieża Eiffla powstała w roku 1889.

W 1900 roku, ruszyła w miescie pierwsza linia metra. Na przełomie XIX i XX wieku Paryż był uważany za artystyczną stolicę świata, to tu powstawały nowe prądy w sztuce, jak impresjonizm, kubizm i fowizm, a później dadaizm i surrealizm. Duży wpływ na architekturę miasta wywarła secesja. W roku 1900, w Paryżu zorganizowano igrzyska olimpijskie, które ponownie zagościły w mieście w 1924 roku. W czasie I wojny światowej wojska niemieckie zostały odparte, zanim podeszły pod Paryż. Okres międzywojenny to dalszy rozwój miasta w 1931 roku, liczba mieszkańców Paryża sięgnęła blisko 2 miliony 900 tysiecy. Aby jednak złagodzić problemy z brakiem mieszkań, jeszcze w latach dwudziestych zrealizowano projekt budownictwa socjalnego.

Podczas II wojny światowej w 1940 roku Wehrmachtowi udało się praktycznie bez walki zająć miasto, które znalazło się w strefie okupowanej przez III Rzeszę. Okupacja zakończyła się wyzwoleniem Paryża przez Amerykanów w 1944 roku. 17 października 1961 roku, w następstwie zamieszek i demonstracji związanych z wyzwoleniem się Algierii, policja paryska dokonała masakry Algierczyków. Prawdopodobnie zginęło od 50 do 200 osób, wielu było rannych. W maju 1968 roku doszło w Paryżu do protestów i strajków studenckich. Po II wojnie światowej Paryż utracił swoją pozycję kulturalnej stolicy śwata, pozostał jednak ważnym ośrodkiem życia intelektualnego i artystycznego. Duży wpływ na rozwój miasta miały inwestycje poczynione za rządów prezydentów Georges’a Pompidou i François Mitterranda.

Na północy kończy się wielka równina północno europejska i zaczyna Basen Paryski. Otacza on dolinę Sekwany i zajmuje większą część Francji Północnej. Basen Paryski jest największym basenem osadowym Europy. Z punktu widzenia geografii skupia on większość krain położonych wokół Sekwany i Loary średniej, będącej rzeką boczną od końca ery trzeciorzędowej. Grunty paryskie są wapniowe, marglowe, gliniaste i piaskowe. Powierzchnia miasta wynosi 10 540 ha. Panuje tu klimat umiarkowany ciepły morski, na który duży wpływ ma Prąd Północnoatlantycki. Można go opisać jako łagodny i umiarkowanie wilgotny. Lato jest zazwyczaj ciepłe i przyjemne ze średnimi najwyższymi temperaturami pomiędzy 15 a 25° stopni celsjusza z umiarkowanym nasłonecznieniem. Rzadko pada tu śnieg, choć czasami występują tu opady śniegu bez akumulacji. Deszcz pada przez cały rok i, choć Paryż nie jest deszczowym miastem, to jest on znany z nagłych, obfitych deszczy. Średnia roczna suma opadów wynosi ok. 652 mm przy niewielkich opadach rozmieszczonych równomiernie przez cały rok.1 stycznia 1860 roku Paryż podzielony został na 20 dzielnic po francusku to arrondissement. Dzielnice są ponumerowane, a ich numeracja biegnie spiralnie od środka, zgodnie z ruchem wskazówek zegara tworząc kształt muszli ślimaka. Najważniejsze pod względem turystycznym dzielnice mają numery 1 do 8. Leżące zewnętrznie Lasek Buloński i lasek Vincennes należą odpowiednio do 16. i 12. dzielnicy. Każda z dzielnic ma wybieraną radę conseil d’arrondissement, która z kolei wybiera swojego przewodniczącego, tu mera.

Delegacja członków każdej z dzielnic tworzy Radę Paryża tu conseil de Paris, która wybiera mera Paryża stanowisko utworzone w 1977 roku. Tutaj zasięg obszaru metropolitalnego Paryża, wyznaczany przez francuski urząd statystyczny, zmienia się z roku na rok, dane historyczne są szacunkowe i oparte są na podstawie danych z różnych źródeł. W Paryżu znajduje się wiele zabytków z różnych epok, dzieł sztuki, budowli architektonicznych, muzeów, uczelni oraz instytucji o znaczeniu międzynarodowym. Paryż to również światowe centrum mody. Znacznym udogodnieniem dla turystów jest wprowadzenie Paris Museum Pass imiennej karty umożliwiającej wstęp do muzeów, pałaców i innych atrakcji znajdujących się w Paryżu i jego okolicach bez konieczności kupowania biletów.

1

Wieża Eiffla La tour d’Eiffel to metalowa wieża o wysokości 324 metrów, postrzegana jako symbol Paryża i Francji, zbudowana z okazji Wystawy Światowej z 1889 roku.

2

Notre Dame La cathédrale Notre-Dame de Paris, lub Notre-Dame de Paris spalona przez islamców nasza gotycka katedra, jedna z najbardziej znanych na świecie. XIV wiek budowa trwała od XII wieku.Dziś pogorzelisko! No!

3

Łuk Triumfalny w Paryżu L’Arc de Triomphe to monumentalny klasycystyczny pomnik w kształcie łuku, upamiętniający francuskie zwycięstwa w wojnach napoleońskich, z roku 1836.

4

Bazylika Sacré Coeur kościół w stylu neoromańsko-bizantyńskim, wybudowany na szczycie wzgórza Montmartre w Paryżu, ukończony w roku 1914.

5

Panteon dawny kościół, wybudowany w stylu klasycystycznym, nawiązujący swą budową do antycznego rzymskiego Panteonu, obecnie jest mauzoleum sławnych Francuzów, z roku 1790.

6

budynki Paryskiej Sorbony to budynki jednego z najstarszych i najbardziej znanych uniwersytetów w Europie, z około roku 1650.

7

Les Invalides muzeum i mauzoleum francuskich żołnierzy, także miejsce pochówku Napoleona, z roku 1706.

8

Conciergerieto dawna twierdza i więzienie, w czasach Rewolucji Francuskiej przetrzymywano tu między innymi królową Marię Antoninę, z XIV wieku.

9

Sainte-Chapelle XIII-wieczna dwukondygnacyjna gotycka kaplica pałacowa, wzniesiona z inicjatywy króla Ludwika IX, z XIII wieku.

10

Opéra Garnier okazały eklektyczny gmach opery w Paryżu, mogący pomieścić ponad 2000 osób, z roku 1875.

11

Hôtel Lambert to luksusowy pałac miejski, który w XIX w. stał się centrum Polonii paryskiej, skupionej wokół księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, z około roku 1640.

12

Kościół de la Madeleine to klasycystyczny kościół, wybudowany na wzór antycznych świątyń rzymskich, z roku 1842.

13

Grand Palais to duża, przeszklona hala wystawowa zbudowana na Wystawę Światową z roku 1900.

14

Moulin Rouge najsłynniejszy paryski kabaret, z roku 1889.

15

Kościół Saint-Germain-des-Prés to kościół w Paryżu, jest jedyną pozostałością po olbrzymim opactwie benedyktynów, zniszczonym w czasie Rewolucji Francuskiej, z XI wieku.

16

Kościół Saint-Sulpice okazały klasycystyczny kościół, drugi po Notre-Dame co do wielkości w Paryżu, z roku 1732.

17

Ratusz w Paryżu neorenesansowa budowla, z roku 1882.

18

Palais-Royal to dawny pałac królewski, wcześniej także rezydencja kardynała Richelieu, z około roku 1639.

19

Pałac Elizejski to klasycystyczny pałac, będący siedzibą prezydenta Francji, z około roku 1722.

Luwr Le Musée du Louvre to jedno z największych muzeów sztuki na świecie, w jego zbiorach znajduje się tu, na przykład Mona Lisa oraz Wenus z Milo. Musée d’Orsay muzeum sztuki w budynku dawnego dworca kolejowego, zbiory malarstwa impresjonistycznego. Centre Georges Pompidou muzeum sztuki współczesnej oraz centrum kultury, znane ze względu na swoją ciekawą architekturę z rurami na zewnątrz budynku. Muzeum Auguste’a Rodina kolekcja rzeźb tego znanego francuskiego rzeźbiarza. Musée Cluny muzeum sztuki średniowiecznej. Musée du quai Branly muzeum etnologiczne poświęcone cywilizacji Afryki, Azji, Oceanii i obu Ameryk, posiada zbiory 267 tysięcy eksponatów, z czego na stałej ekspozycji wystawiono 3500 eksponatów.Muzeum Montparnasse zbiory komuny artystycznej ze wzgórza Montparnasse. Musée Gustave Moreau muzeum poświęcone twórczości Gustave’a Moreau znanego malarza symbolisty. Espace Dali, galeria poświęcona twórczości Salvadora Dali. Musée de l’Orangerie galeria malarstwa impresjonistycznego i postimpresjonistycznego. Musée Carnavalet muzeum poświęcone historii miasta Paryża. Aleja Pól Elizejskich to najbardziej znana ulica Paryża, odbywają się tu uroczyste parady, manifestacje oraz ceremonie. Montmartre pod koniec XIX wieku dzielnica była centrum bohemy artystycznej, tworzyli tu między innymi Pablo Picasso, Salvadore Dali, Vincent van Gogh. Dzielnica Łacińska to dzielnica uniwersytecka, między innymi mieści się tu Uniwersytet Paryski oraz Collège de France. Rue de Rivoli to ulica handlowa z luksusowymi sklepami.

Plac Zgody.To plac z połowy XVIII wieku, na którym w czasach, tfu! Rewolucji Francuskiej dokonywano egzekucji, a w XIX wieku, ustawiono egipski obelisk z Luksoru. Place de la Bastille to miejsce, gdzie stała Bastylia, a obecnie Opéra Bastille. Montparnasse to dzielnica, która w czasie międzywojennym była centrum bohemy artystycznej, między innymi mieszkali tu Marc Chagall, Amedeo Modigliani, Ernest Hemingway czy Francis Scott Fitzgerald. Les Halles to dzielnica Paryża, dawniej mieścił się tu największy targ Paryża, teraz znajduje się tu centrum handlowo rozrywkowe Forum des Halles. Le Marais to obecnie luksusowa dzielnica mieszkalna i faktyczne centrum współczesnej sztuki. La Défense dzielnica biznesowo handlowo-mieszkalna pod Paryżem, skupisko szklanych wieżowców. Saint-Germain-des-Prés dzielnica Paryża, w latach 50 XX wieku, to główny ośrodek życia intelektualnego miasta, obecnie ekskluzywna dzielnica ze znanymi paryskimi kawiarniami. Place Vendôme plac z początku XVIII wieku, w jego centralnym punkcie umieszczono kolumnę z pomnikiem Napoleona Bonaparte.

Place des Vosges po polsku to Plac Wogezów, to plac z początku XVII wieku, otoczony z każdej strony budynkami o identycznych fasadach, uznawany za najpiękniejszy w Paryżu. Most Aleksandra III najokazalszy most Paryża, wybudowany z okazji Wystawy Światowej z 1900 roku, nazwany na cześć cara Aleksandra III. Bulwar Saint-Germain to jedna z głównych paryskich ulic, znajdują się przy niej okazałe rezydencje i sklepy oraz restauracje. Ogród Luksemburski Jardin du Luxembourg to najpopularniejszy park stolicy, z ośmiobocznym basenem, licznymi rzeźbami, kortami tenisowymi i atrakcjami dla dzieci. Ogrody Tuileries Jardin des Tuileries jeden z najstarszych paryskich ogrodów, rozciągający się od Luwru aż po Champs-Élysées, z fontanną oraz licznymi rzeźbami.

Można by powiedzieć istny raj gdyby nie te częste tu widoki płonacych katedr. Ale popatrzmy dalej oto przed nami w pełnej krasie. Pole Marsowe Champ-de-Mars to park z ogrodem w stylu francuskim, u stóp Wieży Eiffla, dawniej wykorzystywany jako pole ćwiczeń wojskowych i miejsce wystaw światowych. Lasek Buloński to tu Bois de Boulogne ponad 800 hektarowy pas zieleni na zachodnim obrzeżu Paryża, z alejkami do jazdy na rowerze i konno, z małymi jeziorkami i hipodromem. Lasek Vincennes mówi się na niego Jardin de Vincennes i jest to największy obszar zieleni Paryża, na prawie 1000 hektarach znajduje się kilka jeziorek, ogród roślin tropikalnych, zoo oraz tor wyścigów konnych. Park de Buttes-Chaumont park o powierzchni 24 ponad hektara, to piąty co do wielkości w Paryżu, po Lasku Vincennes, Lasku Bulońskinm, Parku de la Villette i Ogrodach Tuileries, położony w 19. dzielnicy, otwarty w 1867 roku, projektant Jean-Charles Alphand. Park znany ze świątyni Sybilli.

Inspirowanej Świątynią Westy z Tivoli, wznoszącej się na szczycie 50 metrowego urwiska nad taflą sztucznego jeziora. Menażeria Jardin des Plantes to Ménagerie du Jardin des Plantes drugi najstarszy na świecie ogród zoologiczny, usytuowany w 5 dzielnicy. Pałac wersalski monumentalny pałac, będący dawniej siedzibą królów Francji. Disneyland Resort Paris to park tematyczny poświęcony postaciom i miejscom z filmów Walta Disneya. Stade de France to największy stadion we Francji, w mieście Saint-Denis pod Paryżem. Park Asteriksa park tematyczny poświęcony bohaterom komiksów o Asteriksie. Bazylika Saint-Denis bazylika pod Paryżem, będąca nekropolią królów Francji. Paryż jest największym węzłem komunikacyjnym we Francji i jednym z największych na świecie. Jej podstawowym elementem jest jedna z najstarszych na świecie kolej podziemna Métropolitain, działająca od 1900 roku. Paryskie metro liczy 16 linii o łącznej długości 222 kilometrów i 600 metrów i 380 stacji, rozmieszczonych równomiernie na obszarze wokół centrum a średnia odległość między stacjami wynosi zwykle poniżej 500 metrów. Transport na dalsze odległości zapewnia kolej miejska zwana też RER. Liczy ona obecnie 5 linii.

Budowa i rozbudowa RER trwa od lat 70 tych. Ofertę RER uzupełnia kolejowy transport podmiejski sieci Transilien. Kilkanaście linii zapewnia połączenia odległych przedmieść z głównymi dworcami kolejowymi Paryża.Rozwój sieci transportu jest obecnie spowolniony z powodu problemów związanych z finansowaniem, spowodowanych spowolnieniem gospodarki Francji, a także z powodu narosłego zadłużenia oraz zaostrzenia procedur. W tej sytuacji budowa nowych linii tramwajowych wydaje się idealnym rozwiązaniem dla rozwiązania problemu braku zadowalających połączeń pomiędzy przedmieściami. Tramwaje są tańsze w budowie niż metro, oferując jednocześnie zdolność przewozową i prędkość podróży przewyższającą autobusy. W chwili obecnej w eksploatacji pozostają cztery linie tramwajowe T1 z Saint-Denis do Noisy-le-Sec, T2 z La Défense do Porte de Versailles, T3 z Porte d’Ivry do Pont du Garigliano i T4 z Bondy do Aulnay-sous-Bois, planuje się także budowę 5 kolejnych linii. A 6 nowych odcinków przedłużających już istniejące jest planowanych bądź jest w dalszej budowie. Całość ma liczyć docelowo 75 kilometrów. Sieć transportu szynowego, zarówno w centrum miasta, jak i na przedmieściach, uzupełnia ponad 300 linii autobusowych obsługiwanych przez około 4000 pojazdów.

Dodatkowym środkiem transportu w Paryżu, wykorzystywanym przez turystów, są statki kursujące po Sekwanie batobus. Zatrzymują się one w następujących przystaniach: wieża Eiffla, Musée d’Orsay, Saint-Germain-des-Prés, katedra Notre-Dame, Hotel de Ville, Luwr, Jardins des Plantes i Pola Elizejskie. Również w kulturze polskiej Paryż zajmuje miejsce szczególne, zwłaszcza dla twórczości w XIX wieku. To tu swoje dzieła tworzyli Juliusz Słowacki, Fryderyk Chopin i Cyprian Kamil Norwid, a Adam Mickiewicz bezpośrednio do paryskiego bruku odnosi się w epilogu Pana Tadeusza. Okres romantyzmu był szczególnie bogaty w twórczość i działalność artystów polskich w okresie po powstaniu listopadowym. Miasto było wówczas centrum Wielkiej Emigracji polskiej. 24 listopada 1838 roku, nastąpiło podpisanie aktu fundacji, a 24 marca 1839 roku, miało miejsce uroczyste otwarcie Biblioteki Polskiej, która jest najstarszą polską biblioteką za granicą, przechowującą ponad 100 tysięcy woluminów z zakresu polskiej historii i kultury. Ośrodek ten odgrywał i odgrywa znaczącą rolę w międzypaństwowych kontaktach kulturalnych.

W późniejszych latach Paryż był miastem, gdzie po 1945 roku przebywało i tworzyło wielu wybitnych polskich twórców. Związani byli w dużej mierze z Instytutem Kultury Polskiej i jego czołowym wydawnictwem Kultura, którego naczelnym redaktorem był Jerzy Giedroyć. Obok Giedroycia w Paryżu mieszkali i tworzyli wówczas, Józef Czapski, Konstanty Jeleński a także popularni we Francji polscy artyści Roman Polański, Krzysztof Kieślowski, Andrzej Żuławski, Andrzej Seweryn i Andrzej Dobosz. W Paryżu tworzyło też wielu polskich malarzy jak Jacek Malczewski, Olga Boznańska i Tadeusz Styka. Obszerną wystawę ich prac na stałe przebywających w zbiorach we Francji zorganizowano w roku 2010 w Gdańsku w Pałacu Opatów.

Wieża Eiffla Tour Eiffel

Po francusku to oczywiście Tour Eiffel, najbardziej znany obiekt architektoniczny Paryża, uznawany za symbol tego miasta i niekiedy całej Francji. Jest najwyższą budowlą w Paryżu i piątą co do wysokości we Francji. W momencie powstania była najwyższą wieżą na świecie. Ta Przecudna żelazna dama stoi w zachodniej części miasta, nad samą niemal Sekwaną, na północno zachodnim krańcu Pola Marsowego. Wieżę zbudowano specjalnie na paryską wystawę światową w 1889 roku. Miała upamiętnić setną rocznicę rewolucji francuskiej, oraz zademonstrować poziom wiedzy inżynierskiej i możliwości techniczne epoki, być symbolem ówczesnej potęgi gospodarczej i naukowo technicznej Francji.

Projekt podkreślał architektoniczne walory stali, wbrew dominującemu w XIX wieku akademizmowi, który uważał żelazo za prosty materiał budowlany. Projekt wykorzystywał doświadczenia epoki i jej konstruktora, Gustave’a Eiffela, w budowie kolejowych mostów stalowych. Po 20 latach budowla miała być rozebrana, lecz Eiffel nie chciał do tego dopuścić i założył na wieży laboratorium aerodynamiczne i meteorologiczne. Jednak dopiero udane eksperymenty z udziałem Juliana Ochorowicza, wynalazcy i konstruktora z umieszczonym na szczycie telegrafem bez drutu ocaliły wieżę i odstąpiono od jej demontażu. W przededniu I wojny światowej stała się obiektem militarnym: zapewniała Paryżowi łączność z posterunkami wojskowymi na granicy z Niemcami do tej pory do komunikacji używano gołębi pocztowych. Zachowana budowla z czasem stała się największą atrakcją turystyczną Paryża, którą zwiedziło już ponad 200 milionów ludzi. Jest to ażurowa konstrukcja kratowa z kutej stali. Jej całkowita wysokość zmieniała się kilkukrotnie za sprawą zamocowanej na jej szczycie anteny

W roku 1889 miała 312 metrów 27 centymetrów wysokości do zamocowanej na szczycie flagi. W roku 1991 już 317 metry 96 centymetrów to jej wysokość z zamocowaną anteną. W roku 1994, miała wysokość 318 metrów 17 centymetrów to jej wysokość także z zamocowaną anteną, a w roku 2000,miała dokładnie 324 metry to jej wysokość także z zamocowaną anteną, ma wysokość około 81 pięter w typowym budynku. Jej wysokość zmienia się o 8 centymetrów, w zależności od temperatury. Pod wpływem wiatru wieża kołysze się na 6 do 7 centymetrów. Cała konstrukcja wieży składa się z 18 038 części metalowych i około 2 i pół miliona nitów, jej całkowita masa, razem z betonowymi filarami, wynosi około 10 000 ton. Nacisk wieży na podłoże wynosi 4 i pół tony na metr kwadratowy. Konstrukcja wieży wsparta jest na czterech po. dstawach o boku 25 metra każda. Na wysokościach 57 metrów i 63 centymetrów, i na wysokości 115 metrów 73 centymetry oraz na wysokości 276 metrów i 13 centymetrów znajdują się kolejne tarasy widokowe. Zajmuje obszar kwadratu o boku 125 metrów. Na sam szczyt wieży prowadzi 1665 stopni. W latach 1980 do roku 1985, została przeprowadzona renowacja, w wyniku której budowla straciła na wadze 34 tony. Również wtedy zamocowano na wieży nowe oświetlenie składające się z 352 reflektorów, każdy po 1000 watt, oświetlających wieżę w nocy, w 2004 roku, wymieniono po raz kolejny lampy, tym razem zastosowano nowocześniejsze i bardziej oszczędne, bo mające 400 i 600 watt.

Oświetlenie zamontowane na samej wieży umożliwia zmianę jej wyglądu po zmroku w okresie świąt państwowych i Nowego Roku. Wieża bywa przyozdabiana małymi lampkami lub podświetlana we francuskie barwy państwowe. W roku 2000, na szczycie wieży zainstalowano na stałe dwa reflektory, które każdej nocy kręcą się jak latarnia morska i są widoczne z odległości 80 kilometrów. Co siedem lat, aby zapobiec postępującej ciągle korozji, wieża jest malowana, do czego zużywa się 50 do 60 ton farby. Na wieży dostępne są trzy poziomy widokowe. Pierwszy i drugi są dostępne schodami i windami, trzeci poziom jest dostępny tylko windą. Wieża Eiffla utrzymywała status najwyższej budowli świata przez 41 lat, aż do 1930 roku, gdy w Nowym Jorku wzniesiono 40 Wall Street, który jednak po zaledwie 28 dniach został zdetronizowany przez Chrysler Building.

Faktycznymi pomysłodawcami konstrukcji wieży byli dwaj pracownicy w biurze Gustave’a Eiffela, Maurice Koechlin i Émile Nouguier. W dniu 18 września 1884 roku Eiffel, Koechlin i Nouguier zgłosili patent zarejestrowany pod numerem 164364. Projekt został zaprezentowany publicznie. 12 grudnia tego samego roku, Eiffel odkupił prawa autorskie od Koechlina i Nouguiera, wraz z prawami do własności intelektualnej projektu. Budową od roku 1887 kierował Koechlin. W roku 1884, został opracowany pierwszy projekt wieży o wysokości 300 metrów. Spośród wielu propozycji minister handlu, odpowiedzialny za wystawę, wybrał projekt Eiffela. Początkowo planowano wybudowanie wieży w kształcie mostu nad Sekwaną, ale nie mogło to być zrealizowane z powodu złego podłoża na brzegach rzeki. Spośród 107 propozycji lokalizacji wieży ostatecznie zdecydowano się na Pole Marsowe, na którym miała odbyć się wystawa. W roku 1886, rozpoczęto prace przygotowujące teren pod budowę. Zudowano cztery kamienne fundamenty o powierzchni ponad 650 metrów kwadratowych każdy i sięgające 14 metry pod ziemię od strony Pola Marsowego, a z drugiej strony 8 metry. Prace nad fundamentami zakończono 30 czerwca roku 1887. Już w miesiąc po rozpoczęciu prac, 14 lutego 1887 roku, dziennik Le Temps opublikował słynny i idiotyczny protest. Był to protest artystów przeciwko budowie wieży Eiffla w ogóle. Protest podpisało wiele znanych osób, między innymi: malarze Léon Bonnat, William Bouguerau i Ernest Meissonnier, poeci François Coppée, Leconte de Lisle i Sully Prudhomme, pisarze Aleksandre Dumas, Guy de Maupassant, Édouard Pailleron i Victorien Sardou, architekt Charles Garnier, kompozytor Charles Gounod, rzeźbiarz Eugène Guillaume. Dziś na pewno byli by wszyscy za jej budową i utrzymaniem w jak najlepszym stanie. Nie przeszkodziło to jednak w prowadzeniu prac budowlanych zgodnie z planem. Po roku 4 słupy zostały połączone w mocną i stabilną platformę. Elementy metalowe produkowano w fabryce Eiffela w Levallois Perret. Po przetransportowaniu ich na plac budowy łączono je według złożonego projektu.

Pracowano po 10 godzin dziennie. W czasie prac doszło do jednego wypadku śmiertelnego, w wyniku upadku z pierwszego piętra wieży zmarł włoski robotnik Angelo Scagliotti. 31 marca roku 1889, Eiffel sam wywiesił na niej flagę francuską. Na budowę wieży przeznaczono zamiast planowanych 3 milionów 7 milionów 800 tysiecy franków, czyli około 65 milonów dzisiejszych złotych, z czego około 75% zwróciło się już w ciągu pierwszych 5 miesięcy do końca roku, w którym zakończono budowę od otwarcia wieży dla turystów. Dodatkowe zyski były czerpane ze sprzedaży małych figurek w kształcie wieży. Od momentu otwarcia wieżę zwiedziło ponad 200 milionów osób. Od 30 czerwca 2008 roku, na 2 miesiące, w związku z objęciem przez Francję prezydencji Rady Unii Europejskiej, wieża Eiffla przybrała barwy flagi Unii Europejskiej. W dniu 14 listopada 2015 roku, po serii zamachów w Paryżu, wieżę zamknięto i nie podświetlono na znak żałoby.

Tuilerie

Piszę o tej dzielnicy jako o Les Tuileries, bowiem jest to dzielnica znajdująca się w samym sercu Paryża, tuż między Luwrem, a placem Zgody zwanym tu place de la Concorde i Sekwaną. Do czasów Komuny Paryskiej stał tam zniszczony w maju 1871 roku, ogromny pałac renesansowo barokowy o nazwie Toulerie była to paryska rezydencja walezyjskich i burbońskich królów i napoleońskich cesarzy Francji. Na terenach Tuilerii znajdowała się do połowy XVI wieku, fabryka dachówek p francusku nazywanych tuile, stąd nazwa tej dzielnicy. W roku 1564,parcelę tu zakupiła królowa Katarzyna Medycejska, która zleciła budowę nowego pałacu architektom Delorme i Bullantowi. Wznieśli oni centralny pawilon, zwany Zegarowym po francusku to Pavillon d’Horloge, nakryty kopułą, i dwa niższe boczne skrzydła. Królowa Katarzyna, przesądna Włoszka, nigdy nie zamieszkała w pałacu, gdyż kiedyś wywróżono jej, że umrze niedaleko od Saint Germain, a kościół Saint Germain l’Auxerrois znajduje się w pobliżu Tuilerii.

Za panowania króla Karola IX połączono Tuilerie i Luwr wielką Galerią Południową idącą nad Sekwaną. Brat i następca Karola IX, Henryk III, nie mieszkał w Tuileriach, ale wydawał w ich ogrodach huczne przyjęcia. Henryk IV ostatecznie zbliżył Luwr do Tuilerii poprzez budowę nowej galerii na stronie północnej, do istniejącej już galerii nad Sekwaną dobudowano istniejący do dziś Pawilon Flory. Ludwik XIV wzniósł po przeciwnej stronie Pawilon Marsana. który także ocalał z pożogi roku 1871, a w środku pałacu polecił skonstruować La Salle des Machines, salę teatralną, która potem w XVIII wieku służyła Operze Paryskiej po pożarze jej gmachu, a później do 1780 roku, teatrowi narodowemu Comédie Française. Pałac służył Ludwikowi XIV jako rezydencja do chwili przeniesienia dworu do Wersalu, potem Ludwikowi XV w czasach jego małoletniości, po czym do czasów Rewolucji sale paradne były zamknięte, a inne pomieszczenia zamieszkiwane przez emerytowanych dworzan.

6 października roku 1789, król Ludwik XVI, zmuszony przez Zgromadzenie Narodowe do opuszczenia Wersalu, zamieszkał wraz z rodziną w Tuileriach i przebywał tam do chwili obalenia monarchii 10 sierpnia 1792 roku. W szturmie pałacu rozwścieczony motłoch paryski wymordował wszystkich żołnierzy królewskich z Gwardii Szwajcarskiej i obrabował pałac biorąc wszystko, co dało się wynieść. Rodzina królewska schroniła się najpierw w sali obrad parlamentu, a potem została uwięziona w dawnej wieży paryskich templariuszy, ponurym więzieniu Temple. Po śmierci króla i królowej na szafocie, w Tuileriach mieściły się różne organy władzy państwowej, tak jak osławiony Komitet Ocalenia Publicznego Robespierre’a, a później Rada Pięciuset. 19 lutego 1800 roku, do odrestaurowanych Tuilerii przeprowadził się Pierwszy Konsul Napoleon Bonaparte i zamieszkał w dawnych apartamentach królewskich, gdzie pozostał także po ogłoszeniu się cesarzem. W Tuileriach urodził się jego syn, późniejszy książę Reichstadtu. Po upadku Napoleona królowie burbońscy Ludwik XVIII i Karol X nie powrócili do Wersalu, lecz rezydowali w Tuileriach do chwili rewolucji lipcowej roku 1830, która doprowadziła do obalenia monarchii legitymistycznej. Król Ludwik Filip I przeprowadził się bardzo niechętnie do Tuilerii dopiero w roku 1831, wolał życie rodzinne w przytulniejszej rezydencji Palais Royal. Dokonał przebudowy pałacu, wznosząc reprezentacyjną klatkę schodową w centralnej części budowli. Jego następca, cesarz Napoleon III, przeprowadził kompletny remont Tuilerii i uczynił je, obok pałacu Saint-Cloud koło Paryża, rezydencją cesarską. Zaślubił tam Eugenię de Montijo i tam się urodził jego syn Napoleon. Po klęsce francuskiej pod Sedanem, cesarzowa Eugenia, pamiętna losu Ludwika XVI i jego rodziny, opuściła z paroma zaufanymi pałac wczesnym rankiem 4 września 1870 roku, i nigdy tam już nie wróciła, ale przyjeżdżając po latach do Francji jako osoba prywatna zawsze wynajmowała pokoje w hotelu przy Place de la Concorde z widokiem na ogrody Tuilerii. W czasie tej przygody historycznej Tuilerie były używane przez komunardów w maju 1871 roku, jako miejsce przedstawień teatralnych i koncertów, gdzie wstęp był darmowy dla wszystkich. Komunardzi mieli przy tym ukryty cel chcieli pokazać ludowi, w jakim przepychu żyli feudałowie i zdobyć poparcie dla idei zniszczenia pałacu. Około 20 tego roku, maja bojownicy Komuny zaczęli oblewać sale pałacu naftą i terpentyną, znosić tam baryłki prochu. a 23 maja wieczorem podpalono pałac, po którym po parodniowym pożarze zostały tylko wypalone gołe mury. Po upadku parszywej Komuny, od roku 1872, dyskutowano gorąco projekt odbudowy pałacu, ale parlament, bojąc się kosztów, po nieskończonych debatach zdecydował w roku 1879,rozebrać ruiny, czego dokonano rok później. W roku 2003 stworzono Narodowy Komitet Odbudowy Tuilerii. Koszt obliczono na 300 milionów euro, środki na rekonstrukcję miały być zdobyte poprzez składki i darowizny, bez udziału państwa francuskiego czy miasta Paryża. Ponieważ cesarzowa Eugenia uratowała w 1870 roku, wszystkie cenniejsze meble i obrazy z wnętrz Tuilerii, bojąc się spodziewanego oblężenia Paryża przez wojska niemieckie i przenosząc zbiory w bezpieczne miejsca, odbudowane Tuilerie stałyby się cennym uzupełnieniem muzeum w Luwrze, któremu brakuje lokali na ekspozycję zbiorów.

Cmentarz Niewiniątek

To jeden z wielu zabytkowych cmentarzy w Paryżu, którego nazwa nawiązuje do biblijnej rzezi niewiniątek, był w regularnym użyciu od początku istnienia miasta, w XII wieku stając się jedną z większych nekropolii w Paryżu. Wcześniej, w czasach merowińskich, na tym terenie znajdowała się pogańska świątynia, zniszczona w czasie najazdu Normanów w IX wieku. W pierwszym stuleciu istnienia cmentarz był nieogrodzony i poważnie zaniedbany. Powiększony z polecenia Ludwika VII, teoretycznie znajdował się pod opieką parafii Saint Germain l’Auxerrois. W praktyce funkcjonował równocześnie jako cmentarz oraz śmietnisko znajdujących się w pobliżu paryskiego Hal. Miejsce to od dawna zawsze cieszyło się dużą popularnością wśród prostytutek, alfonsów, nielegalnych handlarzy oraz bezdomnych zwierząt. Właściwie do końca swojego istnienia towarzyszyła mu w związku z tym fatalna sława. Za czasów króla Filipa Augusta, dokonano częściowych porządków na cmentarzu, otoczono go murem i poszerzono go o obszar dzisiejszego Placu Niewiniątek jak chociażby wejście, wówczas na cmentarz wchodziło się mniej więcej na miejscu dzisiejszej fontanny. W nadziei zmiany kiepskiej reputacji cmentarza i uczynienia go miejscem pielgrzymkowym, król sfinansował budowę kaplicy mieszczącej relikwie męczennika Ryszarda z Pontoise, uważanego za ofiarę mordu rytualnego.

Faktycznie, wkrótce miejsce zasłynęło w całym kraju jako arena licznych cudów, a jego sława była tak wielka, że w czasie wojny stuletniej Anglicy, okupujący Paryż w latach 1420 do roku 1435, wywieźli szczątki męczennika do swojego kraju, zostawiając jedynie głowę. Jak wyglądał ten cmentarz w średniowieczu? W tym okresie cmentarz rozciągał się mniej więcej między współczesnymi ulicami Berger, de la Ferronerie, Saint Denis i de la Lingerie. Dostęp doń umożliwiało pięć bram. Cmentarz dzielił się na część przeznaczoną dla bogatszych zmarłych, którym pozwalano budować tradycyjne we Francji kaplice nagrobne oraz uboższych, gdzie chowano w prostych mogiłach czy wręcz zbiorowych dołach. Oficjalną opiekę nad kościołem wspólnie sprawowały parafie prawego brzegu Sekwany. Nie wytyczono jednak dokładnych stref ich działania, co prowadziło do licznych konfliktów. Fatalnie przedstawiał się też stan higieny na cmentarzu: pochówki w trumnach należały do rzadkości, większość zmarłych, niezależnie od sytuacji społecznej, chowano bezpośrednio w ziemi, pozostawiając groby odkryte niekiedy przez kilka dni. Czyniło to z cmentarza istną wylęgarnię epidemii, szczególnie niebezpieczną wobec faktu, że sąsiadował on z przeludnionymi dzielnicami centralnymi. Z czasem wygląd części dla bogatych i biednych uległ dalszemu różnicowaniu. W części dla zamożnych wzniesiono na koszt rodzin zmarłych, rząd kilkudziesięciu arkad, które łączyły poszczególne kaplice. Arkady te otrzymały bogatą dekorację malarską i rzeźbiarską, w tym słynne piętnastowieczne wyobrażenie Tańca śmierci, znajdujące się dziś w Luwrze. Ślady po niektórych arkadach są widoczne po dziś dzień w architekturze domów otaczający plac de Bellay. Centrum cmentarza stanowiła drewniana dzwonnica i latarnia o ironicznej nazwie Notre Dame de Bois to inaczej Matka Boska Drewniana. Poza nią cmentarz nie posiadał specjalnie atrakcyjnych architektonicznie nagrobków, jako że od czasu budowy arkad na ich konstruktorach wymuszono przestrzeganie określonych wzorów formalnych, co nie pozwoliło na tworzenie dzieł znanych z innych paryskich nekropolii. W arkadach znajdowały się również cele dla osób, które dobrowolnie zdecydowały się na pustelnicze życie w zamknięciu. Kilka niewielkich pomieszczeń posiadało okna wychodzące jedynie na kościół, by pustelnica, w praktyce zamieszkiwały tam jedynie kobiety, mogła przysłuchiwać się nabożeństwom, oraz na cmentarz, gdzie wierni mieli pozostawiać pożywienie. Najbardziej znaną mieszkanką celi przy cmentarzu była Alix la Bourgotte, która umarła w swoim pomieszczeniu w 1470 roku. po 46 latach dobrowolnego odosobnienia. W XVI stuleciu podjęto kolejne prace porządkowe na terenie cmentarza, wznosząc na nim nową fontannę według projektu Jeana Goujona oraz nowe arkady. Przez cały XVI wieku na terenie cmentarza miało miejsce kilkanaście starć między katolikami a protestantami, doszło też do kilku brutalnych samosądów na przedstawicielach obu stron. W kolejnym stuleciu cmentarz, chociaż nadal oficjalnie czynne miejsce pochówku, stał się de facto w pierwszej kolejności ulubionym miejscem nielegalnych handlarzy. W związku z tym oraz z planami rozbudowy ulicy de la Ferronerie pojawił się pierwszy projekt zamknięcia cmentarza w roku 1669. Wówczas jednak pomysł został zarzucony wobec braku miejsca na nowy cmentarz. W końcu zdecydowano się na jego likwidację. W początku XVIII wieku, coraz częściej specjaliści ds. higieny zwracali uwagę parlamentu paryskiego na fatalny stan cmentarza. W 1765 roku, rada miasta zdecydowała o zakazie tworzenia nowych cmentarzy intra muros i stopniowej likwidacji już istniejących. W 1780 roku, po raz ostatni wydano zezwolenie na pochówek na cmentarzu, a w roku 1785, zamknięto go definitywnie i podjęto ekshumację zachowanych szczątków. Łącznie według ówczesnych obliczeń w ciągu kilku stuleci istnienia cmentarza pochowano na nim blisko 2 miliony osób. Na powstałym w ten sposób pustym placu usytuowano targ warzywny wchodzący w skład kompleksu Hal. Na cmentarzu pochowano kilka osób, które za życia cieszyły się sporą sławą jak Bernarda de Dormans zmarłego w roku 1381, szambelana Karola V, François de Mezeray zmarłego w 1683 roku, sekretarza Akademii Francuskiej, oraz hrabinę Mailly zmarłą w roku 1751,czy kochankę Ludwika XIV. Według aktu zgonu pochowano tu także, bajkopisarza Jeana de La Fontaine i on miał zostać pochowany na Cmentarzu Niewiniątek, jednak jego krewni wskazywali, że wbrew zapisowi jego grób znajdował się na innym nieistniejącym cmentarzu świętego Józefa. Wątpliwości tej nie udało się do dziś dnia rozstrzygnąć.

Katakumby paryskie

Nie można przejść obojętnie obok podziemi paryskich gdzie złożono tysiące szkieletów ludzkich Są to nazywane przez paryżan, Les catacombes de Paris, jest to sieć korytarzy w dawnych kamieniołomach Denfert Rochereau pochodzących z czasów cesarstwa rzymskiego. Paryskie katakumby mają długość sięgającą 500 kilometrów, a rozciągają się na obszarze około 770 hektarów i są pozostałością po kamieniołomach, z których już od czasów Cesarstwa Rzymskiego wydobywano wapień potrzebny do budowy miasta. W 1786 roku z powodów sanitarnych, chcąc uniknąć epidemii dżumy w przeludnionym mieście.

Król Ludwik XVI, zlecił architektowi odpowiedzialnemu za renowacje tuneli znosić tu zwłoki z paryskiego cmentarza z dzielnicy Les Halles, później z innych cmentarzy paryskich. W XIX wieku utworzono pomieszczenia, które przeznaczone są dzisiaj do zwiedzania, jak Krypta Męki Pańskiej zwaną też Rotundą Piszczeli, czy Grobowiec Gilberta. Wejście znajduje się w siedzibie Urzędu Inspektora Kamieniołomów. Tunele dziś pokryte są licznymi graffiti z XIX wieku, świadczącymi, że miejsce to było często odwiedzane przez Paryżan. Victor Hugo, bywalec tych podziemi umieścił tu akcję swojej powieści Nędznicy. W czasie II wojny światowej katakumby były miejscem konspiracyjnych spotkań członków francuskiego ruchu oporu.

Aktualnie część katakumb jest dostępna dla nas jako turystów. Wejście do tuneli znajduje się w małym zielonym budynku przy stacji metra Denfert Rochereau, na którą można dojechać 4 i 6 linią metra. W katakumbach można robić zdjęcia bez dodatkowej opłaty, jednak kategorycznie zabronione jest używanie lampy błyskowej. Trasa turystyczna ma długość 2 kilometrów.

Bastylia

We Francji nazywamy tą znaną ze złej sławy, dla francuzów właściwie warowną basztę, jako la Bastille był to dawniej zamek wybudowany wówczas pod Paryżem, w latach 1370 do roku 1383, jako część jego umocnień, w celu obrony bramy Świętego Antoniego. Słowo la bastille w wolnym tłumaczeniu oznacza każdy zamek tuż za rogatkami miasta i jest mniej więcej odpowiednikiem polskiego słowa barbakan. Jak na przykład w Warszawie czy Krakowie. Z upływem czasu paryska Bastylia straciła znaczenie obronne. W XVII wieku stała się bardzo ciężkim więzieniem. Pierwotnie zamek miał cztery wieże, za panowania Ludwika XVI został rozbudowany o kolejne cztery. 14 lipca 1789 roku, w czasie zamieszek rozpoczynających parszywą rewolucję francuską, zamek został zdobyty przez lud paryski i jako symbol ucisku w czasie późniejszym zburzony. Choć samo zdobycie Bastylii trudno uznać za wielki sukces militarny rewolucjonistów, twierdzy bez przekonania broniło 97 żołnierzy i weteranów w tym inwalidów i 32 żołnierzy ze szwajcarskiego pułku Salis Samade, wówczas uwolniono zaledwie kilku więźniów w tym czterech fałszerzy, jednego hrabiego oskarżonego o kazirodztwo i dwóch szaleńców, miało ono jednak wymiar ważnego symbolu udanego buntu wobec władzy monarszej i zostało później zmitologizowane w rewolucyjnej ikonografii. Obecnie dzień 14 lipca, dzień zdobycia Bastylii, do dziś jest we Francji świętem narodowym, jak by nie było bardziej uroczystych dat w historii, mało tego, jest co roku hucznie obchodzony. Przyjrzyjmy się kto został tam zamknięty a oto znani z historii Francji więźniowie Bastylii. Bylinimi. Człowiek w żelaznej masce, Wolter, Markiz de Sade, René Auguste Constantin de Renneville, Charles de Valois, diuk Angoulême, Hugues Aubriot, Louis François Armand du Plessis, Pierre François de Rigaud, markiz Vaudreuil-Cavagnal, Marguerite De Launay, baronowa Stael, James Douglas, 4. hrabia Morton, François Henri de Montmorency-Bouteville, diuk Luksemburga, François de La Rochefoucauld, Jacques Brissot, Charles François Dumouriez.

Roger de Rabutin, hrabia Bussy, John Vanbrugh, czy Madame Guyon i wielu wielu innych porządnych Francuzów

Avenue des Champs-Élysées

Są to Aleje Pól Elizejskich a potocznie nazywane w Francji Les Champs Élysées. Jest to reprezentacyjna aleja Paryża, łącząca plac Zgody zwanym też Place de la Concorde z placem Charles’a De Gaulle’a,a dawniej placem Gwiazdy, Place de l’Etoile, na którym znajduje się Łuk Triumfalny. Pola Elizejskie rozciągają się na odcinku 1910 metrów w VIII dzielnicy, w północno zachodniej części centralnego Paryża. Pola Elizejskie to miejsce z licznymi teatrami, restauracjami, kinami i ekskluzywnymi sklepami są miejscem często odwiedzanym przez turystów. W pobliżu pól elizejskich znajduje się Pałac Elizejski z ogrodem.

Na miejscu obecnych Pól Elizejskich do roku 1616,były to zwyczajne pola uprawne, przez które Maria Medycejska poprowadziła drogę wysadzaną drzewami. W roku 1640, drogę tę przedłużono z Luwru do Ogrodu Tuileries, a w roku 1724, aż do Placu Gwiazdy. W XVIII wieku aleja ta, stała się modnym deptakiem spacerowym i miejscem spotkań arystokracji. Maria Antonina chodziła tu na przechadzki po tej alei z przyjaciółmi i brała lekcje muzyki w Hotelu Crillon. Pola Elizejskie zostały wchłonięte przez aglomerację Paryską dopiero w roku 1828. Aleja została zaopatrzona w tym czasie w chodniki, oświetlenie gazowe i fontanny.

Później Aleja była wielokrotnie przebudowywana. Ostatniej większej przebudowy dokonano w 1993 roku, kiedy to poszerzono chodniki. Co roku 14 lipca podczas Święta Narodowego Francji wzdłuż Alei odbywa się defilada wojskowa, którą odbiera prezydent Republiki. Aleja jest często wyłączana z ruchu, gdyż odbywają się na niej liczne wystawy i imprezy szczególnie w okresie letnim. Począwszy od 1975 roku, Aleje Elizejskie goszczą finałowy etap Tour de France, po którym odbywa się ceremonia wręczenia nagród.

Łuk Triumfalny

W języku francuskim jest to Arc de triomphe, albo Arc de triomphe de l’Étoile pomnik stojący na place Charles de Gaulle czyli placu Charles’a de Gaulle’a w Paryżu, dawniej nazywanym place de l’Étoile, plac Gwiazdy. Znajduje się w 8. dzielnicy, na zachodnim skraju Pól Elizejskich Avenue des Champs-Élysées. Jest to ważny element architektury Paryża, stanowiący zakończenie perspektywy Pól Elizejskich. Łuk został zbudowany dla uczczenia tych, którzy walczyli i polegli za Francję w czasie wojen rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich. Budowę Łuku rozpoczęto w 1806 roku, na zlecenie Napoleona i z przerwami prowadzono do ukończenia w roku 1836, za panowania Ludwika Filipa I. Projektantem architektury jest Jean François Chalgrin, dekorację rzeźbiarską wykonał François Rude.

Jest to budowla empirowa, w formie jednoarkadowego rzymskiego łuku triumfalnego. Wysokość łuku Tryumfalnego jest imponująca ma bowiem 51 metry. Szerokość 44 metra i dziewięćdziesiąt dziewięć centymetrów. Liczba stopni prowadzących na platformę widokową wynosi dokładnie 284. Na łuku znajdują się 4 znaczne reliefy jak. Marsylianka, inna ich nazwa to. Wymarsz ochotników w 1792 roku, autorstwa François Rude z lat 1833 do roku 1835, kiedy to ukończył swoją pracę. Dalej mamy. Epitafium pod tytułem. Triumf 1810 z roku, zwany też Le Triomphe de 1810, wykonał go Jean-Pierre Cortot, przedstawia Napoleona w stroju antycznym, koronowanego przez boginię zwycięstwa Victorię. Dalej mamy relief pod nazwą. Obrona Francji przed koalicją z roku 1814. Dzieło Antoine Etex. Oraz Pokój po francusku nazwany la Paix, także autorstwa Antoine Etexa. Fryz obiegający Łuk Triumfalny przedstawia wymarsz i powrót w chwale armii francuskiej. Przedstawiono także w mniejszej formie sceny z wielu znanych bitew. Na Łuku wyryto nazwiska 386 oficerów napoleońskich, w tym 7 Polaków. Są to. Generał Józef Grzegorz Chłopicki urodzonego w 1771 roku w Kapustyniach na Wołyniu, tu wyryty jako KLOPICKY. Generał Jan Henryk Dąbrowski urodzonego w 1755 roku, w Pierzchowcu koło Bochni nosi napis DOMBROWSKY. Generał Karol Otto Kniaziewicz urodzony w 1762 roku w Asseiten w Kurlandii widnieje napis KNIAZIEWICZ. Generał Józef Feliks Łazowski urodzony w 1759 roku w Lunéville we Francji napis oznaczający to LASOWSKI. Marszałek Cesarstwa Francuskiego, książę Józef Antoni Poniatowski urodzony w 1763 roku w Wiedniu w Austrii tu pod inskrypcją księcia widnieje napis PONIATOWSKY Brygadier Józef Sułkowski urodzony w 1773 roku, jego dokładne miejsce urodzenia nie jest znane, wychowywał się w Rydzynie w Leszczyńskiem czci go inskrypcja SULKOSKY. Generał Józef Zajączek urodzony w 1752 roku, w Kamieńcu Podolskim pod inskrypcją ZAYONSCHECK.

Na pamiątkę napoleońskich zwycięstw wyryte są także nazwy pięciu obecnych polskich miast, są to. Gdańsk oblężenie, marzec maj 1807 z napisem DANTZIG. Ostrołęka, bitwa, luty 1807 inskrypcja nosi nazwę OSTROLENKA. Pułtusk bitwa, 26 grudnia 1806 napisano PULTUSK. Heilsberg Lidzbark Warmiński bitwa, 10 czerwca 1807 HEILSBERG. Wrocław, zdobycie miasta, 29 grudnia 1806 z napisem BRESLAW. Pod Łukiem Tryumfalnym znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza, którego Płomień Pamięci jako Flamme du Souvenir jest symbolicznie rozpalany każdego wieczora oraz niewielkie muzeum poświęcone historii tego obiektu. Oprócz ww. Łuku Triumfalnego, w Paryżu znajduje się starszy łuk triumfalny zwany w Paryżu Arc du Carrousel,jest on również ufundowany przez Napoleona I, położony jest na terenie Luwru, u wejścia do ogrodów Tuileries. Istnieje także nowoczesny łuk triumfalny Grande Arche, zamykający oś Pól Elizejskich, położony poza Sekwaną, a tym samym już nieco poza granicami administracyjnymi Paryża w dzielnicy La Défense.

Zamek Châtelet

Zamek ten nazywamy po francusku Grand Châtelet. Jest to a raczej był, bo dziś już jest to nieistniejący zamek w Paryżu, leżał on nad prawym brzegiem Sekwany, istniejący od II połowy IX do początku XIX wieku, w miejscu gdzie obecnie znajduje się Place du Châtelet. Pierwotnie na miejscu zamku istniała prawdopodobnie tylko solidna drewniana wieża, zbudowana około roku 870, przez króla Karola Łysego do obrony mostu Grand Pont obecnie to. Pont au Change. Był to murowany zamek został wystawiony około roku 1130, przez króla Ludwika Grubego. Zwany był też zdrobniale bo Châtelet czyli zameczek, a później przemianowano go na Grand wielki, Châtelet dla odróżenienia od zamku Petit małego Châtelet stojącego na straży mostu Petit Pont. Zamek stracił funkcje obronne w 1190 roku, gdy Filip II August otoczył Paryż murami. Od tej pory aż do końca swego istnienia stał się siedzibą prewota Paryża, sądu królewskiego i więzieniem o bardzo złej sławie. Trzymano tam jako więźnia poetę Clementa Marota. Zdarzało się, iż popadał w ruinę i był odbudowywany, w tym gruntownie za czasów Ludwika XIV. W latach 80 tych, XVIII wieku trzymano tam około 300 więźniów. Został zdobyty szturmem 13 lipca 1789 roku, w czasie parszywej w moim mniemaniu, rewolucji francuskiej. Gdy w 1790 roku, zniesiono urząd prewota, Paryża zamek stracił znaczenie administracyjne. Mimo ogłoszenia zamknięcia więzienia, nadal trzymano tam skazańców. Ponad 200 z nich zostało zabitych w czasie septembryzacji. Zburzony został na rozkaz Napoleona w 1802 roku. W jego miejscu powstał nowy plac o nazwie Place du Châtelet.

Bazylika Sacré Cœur

Bazylika Najświętszego Serca kościół na szczycie wzgórza Montmartre w Paryżu. Kiedy to w 1870 roku, wybuchła wojna francusko pruska, dwaj francuscy przemysłowcy przysięgli sobie, że jeżeli po wojnie ujrzą Paryż takim samym, jak przed wojną, to wybudują bazylikę ku czci Serca Jezusowego.

Gdy rok później po zakończeniu działań zbrojnych okazało się, że Paryż został nietknięty, przemysłowcy postanowili spełnić swoją obietnicę. Propozycję z zadowoleniem przyjął ówczesny arcybiskup Paryża i już w 1876 roku, rozpoczęto budowę kościoła. Ukończono ją w 1914 roku, jednak wybuch pierwszej wojny światowej uniemożliwił konsekrację. Odbyła się ona 5 lat później, w roku 1919. Bazylika Sacré-Cœur wybudowana została na szczycie wzgórza Montmartre w 18, dzielnicy Paryża. Zaprojektował ją Paul Abadie w stylu historyzmu o cechach romańsko bizantyńskich. Do budowy zastosowano na elewacjach trawertyn nazywany również białym granitem, stąd potoczna nazwa biała bazylika. Jej kopuły mają wysokość 79 metrów, a wieża północna 83 metry.

W owej wieży znajduje się najcięższy dzwon w Paryżu 19 ton, nazywany Savoyarde, jego serce waży 500 kilogramów. Ze szczytu kopuły można oglądać panoramę Paryża i widok jest aż na tereny oddalone o 30 kilometrów.

Panteon

Po francusku Panthéon budowla w Dzielnicy Łacińskiej w Paryżu, wzniesiona pod koniec XVIII wieku, jako kościół pod wezwaniem świętej Genowefy. Od 1885 roku, pełni rolę mauzoleum wybitnych Francuzów, bo oto. Król Ludwik XV przysiągł wznieść świątynię ku czci świętej Genowefy, patronki Paryża, w miejscu wczesnochrześcijańskiego kościoła zbudowanego w VI wieku, w zamian za przywrócenie zdrowia.

Realizacja tego przedsięwzięcia spadła na markiza Marigny, który na architekta wybrał swojego znajomego, Jacques’a Germaina Soufflota. Fundamenty pod tę monumentalną świątynię położono w roku 1758, ale ostateczne ukończenie zostało wykonane przez ucznia Soufflota, Jeana-Baptiste’a Rondeleta w roku 1789. Od czasów rewolucji jest miejscem spoczynku wielu sławnych Francuzów i Francuzek.

W krypcie Panteonu znajdują się grobowce, marszałka Jeana Lannesa, Saint-Hilaire’a, Woltera, Jana Jakuba Rousseau, Honoré Mirabeau, Alexandra Dumasa, Victora Hugo, Emila Zoli, Jeana Jaurèsa, twórcy pisma dla niewidomych Louisa Braille’a, fizyków Paula Langevina, Pierre’a Curie i Marii Skłodowskiej-Curie, chemika Marcelina Berthelota, generała François Marceau, przywódcy ruchu oporu z czasów II wojny światowej Jeana Moulina. Dwukrotnie próbowano Panteonowi przywrócić funkcję religijną, lecz w roku 1885, ostatecznie przeznaczono go na mauzoleum.

Panteon jest neoklasycystyczną budowlą na planie krzyża greckiego z kopułą centralną i czterema spłaszczonymi kopułami bocznymi oraz z kolumnowym portykiem wejściowym. Uważa się, że jest on wzorowany na Panteonie rzymskim.

Sorbona

To po francusku La Sorbonne a zespół budynków w Dzielnicy Łacińskiej Paryża, powstały w ramach dawnego Uniwersytetu Paryskiego, obecnie mieszczący szereg instytucji badawczych i edukacyjnych. Sorbona powstała w 1253 roku. jako jedno z kolegiów Uniwersytetu Paryskiego. Z czasem jednak zaczęto odnosić tę nazwę do całego Uniwersytetu. Od końca XI wieku, Paryż stał się jednym z najważniejszych centrów intelektualnych w Europie, przyciągając uczniów i nauczycieli z całej Europy. Stopniowo reguły nauczania i przynależności do społeczności scholarów zwanych z łaciny, universitas ulegały formalizacji i od początku XIII wieku, można mówić o funkcjonowaniu Uniwersytetu Paryskiego. Uniwersytet Paryski, był jednym z pierwszych uniwersytetów, stając się modelem instytucjonalnym dla później powstałych placówek. Nie był nigdy instytucją jednolitą. Nauczanie podzielone było na fakultety, a studenci na nacje.

W jego ramach działały również kolegia mające pomagać gorzej usytuowanym żakom. Jednym z takich kolegiów było Collège de Sorbonne, założone w 1253 roku, przez Roberta de Sorbon, kapelana i spowiednika króla Ludwika IX. W ramach kolegium bezpłatnie uczono ubogich żaków. W 1250 roku, królowa Blanka darowała dom stowarzyszeniu. W 1258 roku, zebrano duże środki, pozwalające zapewnić naukę i utrzymanie 16 studentom. Stowarzyszenie przyjmowało także zamożnych, lecz za opłatą, byli to socii non bursales. W początkach wykładano na Sorbonie tylko teologię. Niektórzy nauczyciele specjalizowali się w kwestiach sumienia, co sprawiało, że ze wszystkich krajów Europy zasięgano jej rady w trudniejszych wypadkach. W roku 1259, papież Aleksander IV zatwierdził tą naukową instytucję. Kolegium zyskało na znaczeniu w czasach nowożytnych. Uczniowie i wykładowcy Sorbony Société de Sorbonne zaczęli pełnić najważniejszą rolę na Uniwersytecie Paryskim. W pierwszej połowie XVII wieku, staraniem absolwenta Sorbony, kardynała Richelieu, wybudowano nową siedzibę Sorbony i to tutaj przeniósł się ciężar działalności całego uniwersytetu. Od tego czasu cały uniwersytet zaczęto potocznie określać jako Sorbonę. Sorbona, podobnie jak cały Uniwersytet, zakończyła swoją działalność podczas rewolucji francuskiej. W 1896 roku, odtworzono Uniwersytet Paryski, umiejscawiając jego administrację w budynkach Sorbony. W 1970 roku, dawny Uniwersytet w Paryżu został podzielony na trzynaście różnych uczelni. Trzy z tych uczelni odwołują się w nazwie do Sorbony i korzystają z jej budynków. Université de Paris I Panthéon-Sorbonne. Université de Paris III Sorbonne Nouvelle, i Université de Paris IV Paris-Sorbonne. Dodatkowo, na Sorbonie znajdują się pomieszczenia: Université de Paris V Descartes, École nationale des chartes, a także wspólny rektorat. Najstarszą cześć zabudowań Sorbony stanowi Kaplica Sorbony Chapelle de la Sorbonne z dwukondygnacyjną barokową fasadą i charakterystyczną kopułą, zaprojektowana przez Jacques’a Lemercier. We wnętrzu świątyni znajduje się grobowiec kardynała Richelieu. Po 1970 roku, historyczny campus w Dzielnicy Łacińskiej, w 5ème arrondissement, został podzielony tak, aby mógł obsługiwać kilka uczelni.

Uniwersytet Paryski

Po francusku to. Université de Paris to, francuski uniwersytet w Paryżu. W średniowieczu jedna z najstarszych i najważniejszych instytucji tego typu, będąca wzorem dla innych średniowiecznych uniwersytetów. Sorbona została ustanowiona przez króla Francji Ludwika IX w 1257 roku, jako kolegium teologiczne, pomagających ubogim studentom. Z czasem zyskała również funkcje edukacyjne. W XVII wieku kompleks Sorbony zyskał najważniejsze znaczenie wśród budynków uniwersyteckich. Kiedy w XIX wieku, przeniesiono tam siedzibę organów uniwersytetu, zaczęto go nazywać zwyczajowo Sorboną. Wykład na Uniwersytecie Paryskim, uczniowie w tonsurach siedzą na podłodze ilustracja z Grandes Chroniques de France, koniec XIV wieku.

Pod koniec XI wieku, Wilhelm z Champeaux zaczął nauczać w Paryżu sztuk wyzwolonych i teologii. Kiedy po latach przeniósł się poza Paryż, dołączając do wiktorynów, jego były uczeń, Piotr Abelard, założył własną szkołę, poza murami miejskimi Paryża, w Montagne Sainte-Geneviève to lata trzydzieste XII wieku. W latach czterdziestych XII wieku, w Paryżu nauczało już wielu mistrzów, takich jak Albéric de Monte, Robert z Melun, Peter Helias, Adam du Petit-Pont, Gilbert z Poitiers, Thierry z Chartres czy Piotr Lombard. Paryż stał się jednym z najważniejszych centrów intelektualnych Europy, do którego żacy przybywali po nauki nawet z bardzo daleka. W tym też czasie zaczęły się kształtować podstawy instytucjonalne późniejszego uniwersytetu paryskiego.

Początkowo nie trzeba było spełniać żadnych warunków, by rozpocząć nauczanie. Kwestie te zostały stopniowo unormowane pod koniec XII wieku, przez papieży, którzy określili sposoby otrzymania licencji na nauczanie czyli licentia docendi. Z 1208 roku pochodzi pierwsza wzmianka o korporacji zwanych universitas mistrzów nauczycieli. W tym okresie mistrzowie byli więc już zrzeszeni i cieszyli się autonomią instytucjonalną w stosunku do lokalnych władz, obejmującą. własną jurysdykcję karną. Paryż, Bolonia i Neapol stworzyły trzy odmienne modele uniwersytetu. Model boloński i neapolitański stopniowo zostały zarzucone, natomiast paryski stał się podstawą ustroju współczesnych uniwersytetów. Uniwersytet Paryski był podporządkowany bezpośrednio miejscowemu biskupowi, który często wpływał na kształt i dobór nauczanych treści. Obowiązywały na nim ścisłe, podobne do zakonnych, reguły, a większość nauczających i uczących się stanowili duchowni. Rektor wybierany był z grona nauczającego. Uniwersytet nie miał nigdy jednej spójnej jednolitej struktury. Nauka podzielona była na fakultety, teologiczny, sztuk wyzwolonych, prawa, później również medycyny. Wyróżniano również kolegia, sprawujące opiekę nad uboższymi żakami.

Najbardziej znanym kolegium Paryskim było kolegium założone około 1257 roku, przez kapelana Roberta de Sorbon, które przekształciło się w dzisiejszą Sorbonę. Dodatkowo, członkowie uniwersytetu podzieleni byli na nacje korporacje akademickie, opierające się o ogólną przynależność geograficzną scholarów. Na Uniwersytecie Paryskim działały nacje: francuska dla scholarów z Île-de-France i obszaru śródziemnomorskiego, normańska Normandia i Bretania, pikardyjska Pikardia i Niderlandy. oraz angielska Anglia, Niemcy i Skandynawia. Nacje zachowywały pewną autonomię i miały wpływ na organizację studiów swoich członków. Pod koniec średniowiecza zaczęły tracić na znaczeniu. Pod koniec średniowiecza Uniwersytet Paryski stracił na znaczeniu. Poszczególne monarchie narodowe otwierały własne uniwersytety, co w konsekwencji przynosiło ograniczenie liczby zagranicznych żaków w starszych placówkach. Stopniowo traciły one na międzynarodowym znaczeniu. W XV wieku legat papieski Guillaume d’Estouteville przystąpił do reformy uniwersytetu, mającej oczyścić go z błędów i nadużyć. Większe zmiany zostały przeprowadzone w wieku XVII przez świeckie władze Francji, przystosowującego jego nauczanie do warunków epoki nowożytnej. Na znaczeniu zyskiwała Sorbona, która przestała być tylko kolegium wspomagającym uczniów, lecz stała się na wpół odrębną instytucją, nauczającą teologii. Jej uczniowie i wykładowcy Société de Sorbonne zaczęli odgrywać najważniejszą rolę na uniwersytecie. W pierwszej połowie XVII wieku, staraniem absolwenta Sorbony, kardynała Richelieu, wybudowano nową siedzibę Sorbony i to tutaj przeniósł się ciężar działalności całego uniwersytetu. Uniwersytet Paryski zakończył swoją działalność podczas rewolucji francuskiej. Decyzją Konwentu Narodowego z 15 października 1793 roku, uniwersytet utracił wydziały teologii, medycyny, sztuk oraz prawa. W 1806 roku, odtworzono Uniwersytet Paryski, umiejscawiając jego administrację w budynkach Sorbony. Stąd odrodzony uniwersytet był często określany tą nazwą. W tej postaci uniwersytet istniał do roku 1970, kiedy wskutek protestów studenckich w 1968 roku, podzielono go na 13 odrębnych uczelni oto one w kolejności.

Université de Paris I Panthéon-Sorbonne,

Université de Paris II Panthéon-Assas,

Université de Paris III Sorbonne Nouvelle,

Université de Paris IV Paris-Sorbonne,

Université de Paris V Descartes,

Université de Paris VI Pierre et Marie Curie,

Université de Paris VII Diderot,

Université de Paris VIII Vincennes Saint Denis,

Université de Paris IX Dauphine,

Université de Paris X Nanterre,

Université de Paris XI Paris-Sud,

Université de Paris XII Val de Marne,

Université de Paris XIII Paris-Nord.

W styczniu 2018 roku, Université Pierre et Marie Curie został włączony do Université Paris Sorbonne.

Les Invalides

Les Invalides to wybudowany z inicjatywy króla Ludwika XIV wielki kompleks budynków w Paryżu, na lewym brzegu Sekwany. Od początku istnienia służył jako szpital i pensjonat dla inwalidów wojennych. W swoich salach mógł pomieścić około cztery tysiące chorych i rannych. Kompleks ten składa się z Pałacu Inwalidów, po francusku to Hôtel des Invalides, wybudowanego według projektu Libérala Bruanta w stylu klasycystycznym w roku 1676, oraz Kościoła Inwalidów po francusku to Dôme des Invalides, wzniesionego w 1706 roku, przez Jules’a Hardouin-Mansarta, w którym spoczywają prochy Napoleona Bonaparte. W Pałacu Inwalidów znajdują się. Musée de l’Armée, Musée de l’Ordre de la Liberation, i Musée des Plans-Reliefs. Ludwik XIV zainicjował projekt postanowieniem z dnia 24 listopada 1670 roku, jako dom i szpital dla starszych i rannych żołnierzy, nazwa ta jest skrótem od Hôpital des invalides.

Jego architektem był Liberal Bruant. Miejsce wybrano w tamtejszej podmiejskiej równinie Grenelle. W czasie rozbudowywania projekt został ukończony w 1676 roku, z przodu rzeki mierzył 196 metrów i miał 15 dziedzińców z czego największym był cour d’honneur, tu dziedziniec honorowy dla parad wojskowych. To wtedy zrozumiano, że weterani wymagają kaplicy. Jules Hardouin Mansart asystował starszemu Bruantowi i ukończyli kaplicę w 1679 roku, według wzorów Bruanta po jego śmierci nie mogło to być, gdyż zmarł 22 listopada 1697 roku. Kaplica jest znana pod nazwą Église Saint-Louis des Invalides. Wymagano przy niej codziennej obecności. Krótko po tym jak kaplica dla weteranów została ukończona Ludwik XVI zlecił Mansartowi zbudowanie oddzielnej prywatnej kaplicy królewskiej nazwanej Église du Dôme. Inspirowana Bazyliką świętego Piotra w Rzymie, przy wszystkich barokowych kopułach była jednym z triumfów francuskiej architektury barokowej. Mansart uniósł bęben z piętrowym poddaszem nad głównym gzymsem oraz zastosował motyw sparowanej kolumny w swoim bardziej skomplikowanym temacie rytmicznym. Ogólny program jest rzeźbiarski, ale ściśle zintegrowany, bogaty, ale wyważony, konsekwentnie realizowany poprzez spore ograniczenie jego wymiaru wertykalnego prążkowaną i półkolistą kopułą. Kopuła kaplicy jest umieszczona centralnie pośrodku sądu honorowego. Została ukończona w 1708 roku. Wnętrze kopuły zostało namalowane przeze Charlesa de La Fosse barokową iluzją przestrzeni widzianą od dołu. Obraz został ukończony w roku 1705. Na przodzie Les Invalides, od strony północnej, znajduje się kopuła kaplicy Hardouina Masarta. Jest wystarczająco duża aby zdominować długą fasadę, ale harmonizuje z będącymi pod łukowatym frontonem drzwiami Bruanta. Północny dziedziniec to cour d’honneur jest rozszerzony o szeroki plac publiczny, nazwany Esplanade des Invalides, gdzie ambasady Austrii i Finlandii sąsiadują z francuskim Ministerstwem Spraw Zagranicznych, tworząc jedną z największych otwartych przestrzeni w sercu Paryża. Na jego końcu most Aleksandra III łączy tę wielką urbanistyczną oś z Petit Palais i Grand Palais. Następnie jest most Inwalidów, dalej Sekwana. Hopital des Invalides zachęcił Wilhelma III Angielskiego do emulacji w wojskowym szpitalu w Greenwich w 1694 roku. Budynki nadal posiadają Institution Nationale des Invalides krajową instytucję dla niepełnosprawnych weteranów wojennych. Składa się ona z. Domu Starców. Centrum Medycznego i Chirurgicznego. Centrum Zewnętrznych Konsultacji Medycznych. Najbardziej zauważalnym grobem w Les Invalides jest grób Napoleona Bonaparte. Napoleon został początkowo pochowany na Wyspie Świętej Heleny, ale król Ludwik Filip I zorganizował przeniesienie jego szczątków do Francji w 1840 roku. Wydarzenie to jest znane jako retour des cendres. Szczątki Napoleona zostały pochowane w pierwszej kaplicy świętego Jeremiasza w Les Invalides, zanim jego ostatecznym miejscem spoczynku stał się grobowiec zbudowany z czerwonego kwarcytu i po części na bazie zielonego granitu. Został ukończony w 1861 roku. Niektórzy członkowie rodziny Napoleona, kilku oficerów, którzy mu służyli i inni francuscy wojskowi, którzy również zostali pochowani w Les Invalides, jak chociażby, Henri Gatien, Comte Bertrand żyjący w okresie od 1773 do 1844 roku, generał armii podczas pierwszego Cesarstwa Francuskiego, który towarzyszył Napoleonowi w podróży na Elbę, a następnie na Wyspę Świętej Heleny. Przywiózł ciało Napoleona do Francji w 1840 roku. Józef Bonaparte żyjący w latach od 1768 do roku 1844 to starszy brat Napoleona. Jérôme Bonaparte żyjący w latach od 1784 do roku 1860,to z kolei najmłodszy brat Napoleona.Napoleon II żyjący od 1811 do roku 1832,to syn Napoleona. Thomas Bugeaud urodzony w roku 1784 zmarł w 1849 roku to, marszałek Francji i zdobywca Algierii.François Canrobert urodzony w roku,1809 umarł w roku 1895,również marszałek Francji. Geraud Duroc żyjący w latach od 1774 do roku 1813, generał, marszałek dworu Napoleona. Także pochowany jest tu. Claude Joseph Rouget de Lisle urodzony w roku 1760, zmarł w roku 1836,to kapitan armii, autor francuskiego hymnu narodowego Marsylianki. Czy również leży tutaj Henri de la Tour d’Auvergne, Vicomte de Turenne urodzony w roku 1611, zmarł w roku 1675, znany lepiej jako Turenne, marszałek generalny Francji pod władzą Ludwika XIV i jeden z francuskich największych przywódców wojskowych. Sébastien Le Prestre de Vauban serce żyjacy w latach 1633, do roku 1707, projektant umocnień wojskowych Ludwika XIV. Pierre Auguste Roques zyjący tu od 1856, do roku 1920, założyciel francuskich Sił Powietrznych i minister wojny w 1916 roku. Philippe Leclerc de Hauteclocque urodzony w roku 1902 odszedł w roku 1947, marszałek Francji, bohater II wojny światowej, dowódca słynnej 2 Dywizji Pancernej.Czy też Jean de Lattre de Tassigny żyjący od roku 1889 do roku 1952,to marszałek Francji, dowódca Pierwszej Armii Francuskiej podczas II wojny światowej, a później dowódca w Pierwszej wojnie Indochińskiej

Kościół Inwalidów