Bezpłatny fragment - Końskie paragrafy

1. System prawa

Niniejsza książka jest poradnikiem dla wszystkich mających styczność z końmi. Grupę odbiorców tworzą więc właściciele, hodowcy, zawodnicy, amatorzy jeździectwa, ale też osoby świadczące określone usługi np. instruktorzy, właściciele pensjonatów, kowale, weterynarze.

Każda ze wskazanych form działalności jest bowiem regulowana przez prawo.

Prawo zaś to system zasad postępowania, które powstały w związku z istnieniem i funkcjonowaniem państwa lub innego uporządkowanego organizmu społecznego, ustanowionych przez organy władzy publicznej lub społecznej i przez nie stosowanych, także z użyciem przymusu.

Prawo reguluje stosunki między ludźmi oraz innymi podmiotami (np. spółkami, stowarzyszeniami) na płaszczyźnie cywilnej, karnej i administracyjnej.

Tak więc relacja między sprzedającym a kupującym konia podlega prawu cywilnemu. Zagłodzenie konia stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności. Wykonywanie zawodu weterynarza jest regulowane prawem administracyjnym ponieważ to ustawa określa kto i na jakich zasadach może zostać lekarzem weterynarii i jak ma ten zawód wykonywać.

W przypadku niektórych profesji (np. adwokat, architekt, lekarz weterynarii) występuje dodatkowo odpowiedzialność dyscyplinarna. Wiąże się ona z naruszeniem zasad wykonywania danego zawodu (etyki). Wymiar sprawiedliwości sprawują organy samorządu zawodowego (np. Okręgowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna).

2. Koń jako przedmiot prawa

Najważniejszym aktem prawnym dla każdego koniarza jest Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt.

Najważniejszym przepisem tej ustawy jest art. 1 ust. 1:

Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.

Przepis ten wprowadza zasadę humanitarnego traktowania zwierząt. Zasada ta oznacza, że wszelkie środki prawne podejmowane w stosunku do zwierząt powinny mieć na względzie ich dobro, a przede wszystkim prawo do istnienia.

Z art. 1 ust. 2 w.w. ustawy wynika, że:

W sprawach nieuregulowanych w ustawie do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy.

Powyższa regulacja nie znosi zasady humanitarnego traktowania zwierząt, lecz stanowi jej dopełnienie, precyzuje miejsce zwierząt w systemie prawa. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 17.06.2014 r.,I ACa 528/14:

Traktowanie zwierząt tak jak rzeczy ma znaczenie przede wszystkim ze względu na rozstrzyganie kwestii własności. Odpowiednikiem prawa własności (rzeczy) jest prawo własności zwierzęcia, które jednak — ze względu na przedmiot niebędący rzeczą, nie jest własnością w rozumieniu art. 140 KC. Przepisy kodeksu cywilnego mają tutaj tylko odpowiednie zastosowanie.

Uwaga!

— przykładowo: zgodnie z art. 546 ze znaczkiem 1 §2 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) rzecz może być sprzedana konsumentowi w opakowaniu jednostkowym. Z uwagi na to, że opakowanie konia nie jest możliwe, ten przepis w odniesieniu do jego sprzedaży nie będzie miał zastosowania

— przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych do koni stosuje się wprost, skutkiem czego sprzedaż konia, mimo że nie jest on rzeczą, jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując:

— konie nie są podmiotem prawa ponieważ nie mogą same o sobie decydować ani wyrażać swojej woli; zostały jednak objęte ochroną, a człowiek ma wobec nich określone obowiązki

— konie są przedmiotem prawa ponieważ ich sytuację regulują przepisy prawa.

Ciekawostka:

— pierwszym europejskim aktem prawnym chroniącym zwierzęta był angielski „An Act to prevent the cruel and improper Treatment of Cattle” z 1822 r. autorstwa Richarda Martina. Zgodnie z nim za bicie, znęcanie się lub jakiekolwiek niewłaściwe traktowanie konia, klaczy, wałacha, muła, osła, wołu, krowy, jałówki, młodego wołu, owcy albo innego bydła groziło do 5 funtów grzywny albo do 2 miesięcy więzienia

— w Polsce obowiązywało rozporządzenie Prezydenta RP z 1928 r., które uznawało znęcanie się nad zwierzętami za wykroczenie karane karą grzywny lub aresztu

— ruch ochrony praw zwierząt dał początek ochronie praw dzieci — organizacja „New York Society for the Prevention of Cruelty to Children” powstała na kanwie sprawy 8-letniej Mary Ellen Wilson, bitej przez rodziców zastępczych. Etta Angell Wheeler szukając dla dziewczynki pomocy zgłosiła się do lokalnego oddziału stowarzyszenia przeciwdziałania okrucieństwu wobec zwierząt

— w dawnych wiekach zwierzęta ponosiły odpowiedzialność prawną za swoje zachowania. Pierwszy potwierdzony proces zwierzęcia miał miejsce w 1266 r. w Fontenay-aux-Roses i dotyczył świni oskarżonej o zabicie dziecka jednego z mieszkańców.

3. Koń — zwierzę gospodarskie

Ustawa o ochronie zwierząt dzieli zwierzęta na:

— domowe — tradycyjnie przebywające wraz z człowiekiem w jego domu lub innym odpowiednim pomieszczeniu, utrzymywane w charakterze jego towarzysza

— gospodarskie — zwierzęta gospodarskie w rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich, w tym gatunki z rodziny koniowatych (Equus caballus i Equus asinus)

— laboratoryjne — zwierzęta laboratoryjne w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych

— wykorzystywane do celów specjalnych — zwierzęta, których profesjonalna tresura oraz używanie odbywa się na podstawie odrębnych przepisów, regulujących szczegółowe zasady działania jednostek Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Agencji Wywiadu, Policji, Straży Granicznej i innych formacji podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, Krajowej Administracji Skarbowej, ratownictwa oraz regulujących zasady szkolenia i wykorzystania psów — przewodników osób ociemniałych

— wolno żyjące — nieudomowione żyjące w warunkach niezależnych od człowieka.

Konie w świetle prawa są zwierzętami gospodarskimi. Wielu właścicieli koni traktuje je jak zwierzęta domowe, jednakże w świetle obecnie obowiązujących przepisów sądy odmawiają stosowania definicji zwierzęcia domowego do zwierząt gatunków gospodarskich.

4. Zasada humanitarnego traktowania

Ustawa o ochronie zwierząt nakazuje w art. 5 ich humanitarne traktowanie, a więc traktowanie uwzględniające ich potrzeby i zapewniające im opiekę i ochronę. Oznacza to, że człowiek ma wobec zwierząt pewne obowiązki.

Art. 6 w.w. ustawy obowiązki te zwięźle określa jako zakaz zabijania zwierząt oraz zakaz znęcania się nad nimi.

Zabijanie koni jest zabronione z wyjątkiem:

— uboju i uśmiercania ich jako zwierząt gospodarskich, także w celu pozyskania mięsa i skór

konieczności bezzwłocznego uśmiercenia

— działań niezbędnych do usunięcia poważnego zagrożenia sanitarnego ludzi lub zwierząt

— zabicia lub poddania ubojowi z nakazu powiatowego lekarza weterynarii

— usuwania osobników bezpośrednio zagrażających ludziom lub innym zwierzętom, jeżeli nie jest możliwy inny sposób usunięcia zagrożenia.

Zasady uśmiercania są doprecyzowane w Rozdziale 10 omawianej ustawy:

— uśmiercanie może odbywać się wyłącznie w sposób humanitarny, polegający na zadawaniu przy tym minimum cierpienia fizycznego i psychicznego

— decyzję o uśmierceniu podejmuje właściciel zwierzęcia, ale jego zgoda nie jest konieczna w przypadku działań niezbędnych do usunięcia poważnego zagrożenia sanitarnego ludzi lub zwierząt — wtedy wystarczające jest orzeczenie lekarza weterynarii

— w przypadku konieczności bezzwłocznego uśmiercenia, w celu zakończenia cierpień zwierzęcia, potrzebę tę stwierdza lekarz weterynarii, członek Polskiego Związku Łowieckiego, inspektor organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, funkcjonariusz Policji, straży ochrony kolei, straży gminnej, Straży Granicznej, pracownik Służby Leśnej lub Służby Parków Narodowych, strażnik Państwowej Straży Łowieckiej, strażnik łowiecki lub strażnik Państwowej Straży Rybackiej

— bezzwłoczne uśmiercenie jest wykonywane przez podanie przez weterynarza środka usypiającego.

Zwierzęta gospodarskie mogą być uśmiercane w trybie art. 33b omawianej ustawy, zgodnie z którym:

jeżeli na skutek stosowania nakazów, zakazów i ograniczeń wydanych na podstawie przepisów o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, z uwagi na wzrost liczby lub masy lub wiek zwierząt utrzymywanych w gospodarstwie nie jest możliwe spełnianie przy utrzymywaniu tych zwierząt warunków lub wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 12 ust. 7 lub 8, powiatowy lekarz weterynarii może, w drodze decyzji, nakazać zabicie lub ubój tych zwierząt.

Za zwierzęta gospodarskie zabite lub poddane ubojowi z nakazu powiatowego lekarza weterynarii przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa przeznaczonych na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt.

Większość zwierząt gospodarskich jest zabijana w ubojni. Dopuszczalny jest też ubój domowy, przy czym kopytne w takim przypadku mogą być uśmiercane tylko po uprzednim ich pozbawieniu świadomości przez przyuczonego ubojowca.

Zabronione jest uśmiercanie zwierząt:

— w okresie stanowiącym 10% czasu trwania ciąży dla danego gatunku, bezpośrednio poprzedzającym planowany termin porodu, oraz 48 godzin po porodzie, z wyjątkiem: uśmiercania zwierząt w przypadkach określonych w ustawie z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych; konieczności bezzwłocznego uśmiercenia; wydania przez powiatowego lekarza weterynarii decyzji nakazującej zabicie lub ubój zwierząt na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt

— przy udziale dzieci lub w ich obecności (dotyczy to tylko kręgowców)

— wytrzewiania (patroszenia), oparzania, zdejmowania skóry, wędzenia i oddzielania części zwierząt stałocieplnych, przed ustaniem odruchów oddechowych i mięśniowych.

Zabronione jest znęcanie się nad zwierzętami czyli zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania im bólu lub cierpień, w szczególności:

— umyślne zranienie lub okaleczenie, niestanowiące dozwolonego prawem zabiegu lub procedury w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych, w tym znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie, a także wszelkie zabiegi mające na celu zmianę wyglądu zwierzęcia i wykonywane w celu innym niż ratowanie jego zdrowia lub życia

— znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie

— używanie do pracy albo w celach sportowych lub rozrywkowych zwierząt chorych, a także zbyt młodych lub starych oraz zmuszanie ich do czynności, których wykonywanie może spowodować ból

— bicie przedmiotami twardymi i ostrymi lub zaopatrzonymi w urządzenia obliczone na sprawianie specjalnego bólu, bicie po głowie, dolnej części brzucha, dolnych częściach kończyn

— przeciążanie zwierząt pociągowych i jucznych ładunkami w oczywisty sposób nieodpowiadającymi ich sile i kondycji lub stanowi dróg lub zmuszanie takich zwierząt do zbyt szybkiego biegu

— transport zwierząt, przenoszenie lub przepędzanie ich w sposób powodujący zbędne cierpienie i stres

— używanie uprzęży, pęt, stelaży, więzów lub innych urządzeń zmuszających zwierzę do przebywania w nienaturalnej pozycji, powodujących zbędny ból, uszkodzenia ciała albo śmierć

— dokonywanie zabiegów i operacji chirurgicznych przez osoby nieposiadające wymaganych uprawnień bądź niezgodnie z zasadami sztuki lekarsko-weterynaryjnej, bez zachowania koniecznej ostrożności i oględności oraz w sposób sprawiający ból, któremu można było zapobiec

— złośliwe straszenie lub drażnienie

— utrzymywanie w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji

— porzucanie

— stosowanie okrutnych metod w chowie lub hodowli

— organizowanie walk zwierząt

— obcowanie płciowe ze zwierzęciem

— wystawianie zwierzęcia domowego lub gospodarskiego na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu

— transport żywych ryb lub ich przetrzymywanie w celu sprzedaży bez dostatecznej ilości wody umożliwiającej oddychanie

— utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku.

W art. 4 ustawa o ochronie praw zwierząt precyzuje niektóre pojęcia, i tak:

— konieczność bezzwłocznego uśmiercenia — to obiektywny stan rzeczy stwierdzony, w miarę możliwości, przez lekarza weterynarii, polegający na tym, że zwierzę może dalej żyć jedynie cierpiąc i znosząc ból, a moralnym obowiązkiem człowieka staje się skrócenie cierpień zwierzęcia

— okrutne metody chowu lub hodowli — to działania lub zaniechania człowieka prowadzące w sposób oczywisty do zmian patologicznych w organizmie zwierzęcia (somatycznych lub psychicznych), zwłaszcza w postaci skutków znoszenia dotkliwego bólu, przymuszania do określonego zachowania się (uległości) głodem, pragnieniem, działaniem prądu elektrycznego (z wyjątkiem używania pastuchów elektrycznych, treserów oraz urządzeń elektrycznych służących do przepędu zwierząt) bądź innymi zabiegami tego rodzaju, w szczególności karmienie i pojenie zwierząt przemocą

— okrutne traktowanie — to wymienione w ustawie przypadki znęcania się nad zwierzętami oraz inne postępowanie właściciela bądź innej osoby, prowadzące do skutków porównywalnych ze skutkami znęcania się

— przeciążanie — to zmuszanie zwierzęcia do nadmiernego wysiłku energetycznego, nieodpowiadającego możliwościom kondycyjnym zwierzęcia ze względu na jego stan fizyczny i zdrowotny

— rażące zaniedbanie — to drastyczne odstępstwo od określonych w ustawie norm postępowania ze zwierzęciem, a w szczególności w zakresie utrzymywania zwierzęcia w stanie zagłodzenia, brudu, nieleczonej choroby, w niewłaściwym pomieszczeniu i nadmiernej ciasnocie

— szczególne okrucieństwo — to przedsiębranie przez sprawcę działań charakteryzujących się drastycznością form i metod, a zwłaszcza działanie w sposób wyszukany lub powolny, obliczony z premedytacją na zwiększenie rozmiaru cierpień i czasu ich trwania.

Do zwierząt gospodarskich stosuje się też obowiązki wymienione w art. 12 i art. 14 ustawy o ochronie zwierząt.

Na obowiązki człowieka względem zwierząt gospodarskich składają się nakazy:

— zapewnienia opieki i właściwych warunków bytowania

— zapewnienia warunków chowu lub hodowli niepowodujących urazów i uszkodzeń ciała lub innych cierpień

— przechowywania przez okres 3 lat dokumentacji weterynaryjnej dotyczącej przebiegu leczenia, przeprowadzonych zabiegów weterynaryjnych oraz padłych zwierząt

— zapewnienia im sposobu i warunków pracy, które nie stwarzają nieuzasadnionego zagrożenia dla ich życia i zdrowia ani nie zadają im cierpienia

— zapewnienia zwierzętom pracującym w ciągu każdej doby wypoczynku dla regeneracji sił, właściwego dla danego gatunku

oraz zakazy:

— obsadzania ponad normy powierzchni ustalone dla danego gatunku, wieku i stanu fizjologicznego

— importu zwierząt i produktów zwierzęcych uzyskanych w wyniku chowu lub hodowli z naruszeniem przepisów ustawy

— przeciążania

— używania do pracy osobników chorych lub niedożywionych

— używania uprzęży, wędzideł, rzędów wierzchowych, juków, podków, pojazdów lub narzędzi mogących, ze względu na zły stan techniczny lub niewłaściwą konstrukcję, spowodować obrażenia ciała lub śmierć zwierzęcia

— używania do popędzania przedmiotów lub narzędzi, które mogą spowodować okaleczenie zwierzęcia

— zmuszania do wyczerpującego kłusu lub galopu zwierząt ciągnących ładunek

— używania do zrywki drewna koni poniżej piątego roku życia.

Jeśli zwierzęta są wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych czy specjalnych, to dodatkowo stosuje się do nich art. 15—18 ustawy o ochronie zwierząt, co oznacza:

— że warunki występów, treningów i tresury oraz metody postępowania ze zwierzętami wykorzystywanymi do w.w. celów nie mogą zagrażać ich życiu i zdrowiu ani powodować cierpienia

— że warunki występów zwierząt muszą być określone w przygotowanym przez organizatora występu scenariuszu lub odpowiednim programie zatwierdzonym przez Głównego Lekarza Weterynarii albo wskazaną przez niego osobę

— zakaz stosowania farmakologicznych i mechanicznych metod i środków dopingujących

— nakaz zapewnienia właściwego wypoczynku

— zakaz wykorzystywania zwierząt bezpośrednio po transporcie, bez regeneracji wypoczynkowo-ruchowej

— nakaz zapewnienia opieki lekarsko-weterynaryjnej

— zakaz wykorzystywania zwierząt w widowiskach i sportach noszących znamiona okrucieństwa

— nakaz odbywania tresury do celów widowiskowo-rozrywkowych i obronnych w sposób nie powodujący ich cierpienia

— zakaz prowadzenia tresury wyłącznie w celu zwiększenia ich agresywności

— zakaz zmuszania do wykonywania czynności, które powodują ból lub są sprzeczne z ich naturą

— zakaz propagowania lub upowszechniania drastycznych scen zabijania, zadawania cierpienia lub innej przemocy ze strony człowieka, której ofiarami są zwierzęta, chyba że sceny te mają na celu napiętnowanie okrutnego zachowania wobec zwierząt

— nakaz przetrzymywania, hodowania i prezentowania zwierząt wykorzystywanych do celów rozrywkowych i podobnych jedynie w stadninach, cyrkach lub bazach cyrkowych oraz w miejscach przeznaczonych dla zwierząt wykorzystywanych do celów specjalnych, pod nadzorem Inspekcji Weterynaryjnej

— nakaz przetrzymywania, hodowania lub prezentacji w sposób gwarantujący bezpieczeństwo ludzi i zwierząt.

Zasada humanitarnego traktowania zwierząt obowiązuje również w czasie ich transportu. Tego zagadnienia dotyczy rozdział 6.

5. Warunki bytowe koni

Przepisy prawa określają szczegółowo minimalne warunki bytowe jakie trzeba koniom zapewnić. Przepisy te zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2010 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej.

Konie należy utrzymywać:

— w pomieszczeniach do tego przeznaczonych albo

— w systemie otwartym, pod warunkiem zapewnia im możliwości ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i zwierzętami drapieżnymi, w szczególności przez zakrzewienie lub zadrzewienie miejsc ich utrzymywania albo przez budowę w tych miejscach niezwiązanych trwale z podłożem zadaszeń, wiat lub innych osłon chroniących przed wiatrem.

Niezależnie od wyboru metody utrzymywania należy zapewnić im warunki:

— nieszkodliwe dla ich zdrowia oraz niepowodujące urazów, uszkodzeń ciała lub cierpień

— zapewniające swobodę ruchu, a w szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia

— umożliwiające kontakt wzrokowy z innymi osobnikami.

Wybór chowu tzw. alkierzowego wymaga zapewnienia odpowiednich pomieszczeń:

— oświetlonych światłem sztucznym lub z dostępem światła naturalnego

— oświetlonych światłem sztucznym stałym bądź przenośnym w celu doglądania zwierząt

— wykonanych z materiałów nieszkodliwych, nadających się do czyszczenia i odkażania z podłogą twardą, równą, stabilną, o powierzchni gładkiej i nieśliskiej

— zapewniających obieg powietrza, stopień zapylenia, temperaturę, względną wilgotność powietrza i stężenie gazów na poziomie nieszkodliwym dla zwierząt

— w przypadku wyposażenia pomieszczeń w mechaniczny lub automatyczny system wentylacji system ten musi łączyć się z systemem alarmowym względnie systemem wentylacji awaryjnej

— zaopatrzonych w ściółkę

— zaopatrzonych w boksy bądź stanowiska względnie zastosowanie pomieszczeń wolnostanowiskowych bez uwięzi.

Podstawowe obowiązki związane z utrzymaniem koni, tak w systemie wolnowybiegowym jak i alkierzowym, są następujące:

— doglądanie co najmniej raz dziennie

— czyszczenie i odkażanie pomieszczeń, ich wyposażenia i innych sprzętów

— usuwanie odchodów oraz niezjedzonych resztek paszy tak często aby uniknąć wydzielania się nieprzyjemnych woni i zanieczyszczenia paszy lub wody

— zabezpieczenie pomieszczeń przed muchami i gryzoniami

— umieszczenie wyposażenia i sprzętu przeznaczonych do karmienia i pojenia w taki sposób, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia paszy lub wody oraz ułatwić bezkonfliktowy dostęp zwierząt do paszy i wody

— niepowodowanie nadmiernego hałasu

— sprawdzanie sprzętu i wyposażenia co najmniej raz dziennie i niezwłoczne usuwanie usterek

— pojenie wodą co najmniej 3 razy dziennie

— karmienie co najmniej 2 razy dziennie paszą dostosowaną do gatunku, wieku, masy ciała i stanu fizjologicznego

— niezwłoczne otoczenie opieką chorego lub rannego osobnika, a w razie takiej konieczności — jego izolacja

— utrzymywanie ogierów i klaczy powyżej roku życia oddzielnie

— zabezpieczenie wybiegów w sposób uniemożliwiający ucieczkę.

Minimalne normy powierzchni bytowej dla koni to:

Uwaga!

§13 omawianego rozporządzenia nie przewiduje minimalnej powierzchni stanowiska z uwięzią dla klaczy ze źrebięciem. Moim zdaniem taka konstrukcja przepisu oznacza, że w ogóle nie jest dopuszczalne umieszczenie klaczy ze źrebięciem na stanowisku z uwięzią.

W przypadku koni używanych do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych czy specjalnych należy zapewnić im minimalne warunki opisane w w.w. rozporządzeniu oraz w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt wykorzystywanych do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych.

Te dodatkowe warunki to:

— eliminacja sąsiedztwa gatunków tworzących układ drapieżnik — ofiara

— separacja samców od samic nieprzeznaczonych do reprodukcji w okresie ich rui

— separacja ciężarnych samic lub samicy z młodymi od pozostałych osobników

— separacja osobników agresywnych

— ochrona przed oddziaływaniem stresogennych czynników zewnętrznych, w tym zakaz utrzymywania zwierząt w mogącym wywołać stres sąsiedztwie dróg o dużym natężeniu ruchu kołowego lub pieszego, obiektów przemysłowych lub gospodarczych, agregatów prądotwórczych oraz stacji transformatorowych

— zapewnienie by elementy wyposażenia technicznego, oświetlenie, ogrzewanie, wentylacja, kanalizacja, instalacja wodna były umieszczone poza dostępem zwierząt albo zabezpieczone przed uszkodzeniem przez zwierzęta

— zapewnienie ogrodzeń widocznych dla zwierząt szczególnie płochliwych i podatnych na urazy

— zapewnienie zamków, zasuw i innych urządzeń zabezpieczających przed wydostaniem się zwierząt.

6. Transport koni

Przepisy prawa określają warunki transportu zwierząt. Zagadnienie to jest o tyle ważne, że naruszenia w tym zakresie rodzą odpowiedzialność mandatową i karną.

Stosowne przepisy zawarte są w Rozporządzeniu Rady (WE) NR 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniającego dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97 (dalej: Rozporządzenie nr 1/2005) i w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1255/97 z dnia 25 czerwca 1997 r. dotyczącym kryteriów wspólnotowych dla miejsc postoju oraz zmieniającym plan trasy określony w Załączniku do dyrektywy 91/628/EWG, określającym wymagania dla punktów kontroli w których odbywa się 24 godzinny przerwa podczas długotrwałego przewozu zwierząt.

Przewozem komercyjnym zwierząt kręgowych na terytorium Unii Europejskiej mogą zajmować się jedynie przewoźnicy posiadający zezwolenie.

Uwaga!

— transport w celach komercyjnych to każdy transport, który bezpośrednio lub pośrednio ma na celu osiągniecie korzyści finansowych, np: przewóz do rzeźni, przewóz na wystawy, pokazy i konkursy czy przewóz zakupionego konia

— zezwolenie nie jest wymagane, gdy:

— przewóz nie jest związany z prowadzoną działalnością, np. przewóz własnego konia własnym środkiem transportu w celach rekreacyjnych

— przewóz odbywa się z polecenia lekarza weterynarii bezpośrednio do gabinetu, kliniki, lecznicy lub z tych miejsc

— przewóz jest dokonywany na maksymalną odległość 65 km liczoną od miejsca wyjazdu do miejsca przeznaczenia

— przewóz jest dokonywany przez rolników wykorzystujących pojazdy rolnicze lub należące do nich środki transportu, w przypadku, gdy warunki geograficzne wymagają transportu niektórych gatunków zwierząt w celu sezonowego wypasu

— przewóz jest dokonywany przez rolników wykorzystujących pojazdy rolnicze lub należące do nich środki transportu na odległość mniejszą niż 50 km od ich gospodarstwa.

Oczywiście nie można przewozić koni w dowolny sposób. Należy przestrzegać zasad określonych w Rozporządzeniu nr nr 1/2005 i jego załącznikach. W poradniku precyzuję jedynie zasady drogowego transportu koni, ponieważ transport morski i lotniczy są rzadkością.

Najważniejszą zasadą jest to, że przewozić można tylko konie pod względem fizycznym i psychicznym zdolne do podróży.