Wstęp
Cześć. Nazywam się Anna Mielec. Jestem absolwentką informacji naukowej i bibliotekoznawstwa na UMCS i chciałam Ci przekazać wiedzę, której nie ma na żadnej uczelni, a którą ja zdobyłam z własnych doświadczeń i dzięki moim studiom, uczącym, jak wyszukiwać informacje.
Na początek przedstawię Ci zagadnienia związane z podstawowym wyszukiwaniem informacji — takim, jakie wykonuje większość z nas — i jakie wyniki można dzięki niemu otrzymać. Powołuję się tu na swój przykład, gdy, mając niewielką wiedzę i będąc w liceum, szukałam informacji na temat moich przyszłych studiów.
Następnie dostaniesz informacje, których większość użytkowników nie jest świadoma. Jest to wiedza dająca możliwość wyszukania i porównania przedmiotów na danym kierunku studiów. Podam Ci także informacje, na co zwrócić uwagę, chcąc znaleźć kierunek, który dobrze przygotowuje Cię od strony praktycznej do wymarzonego zawodu.
Na końcu podpowiem Ci kilka rzeczy na temat tego, jak przygotować się do matury. Przygotowałam aneks, w którym podaję kilka istotnych list z informacjami, z których możesz skorzystać.
Książka nie ma na celu promocji danej uczelni, systemów akademickich czy projektów maturalnych. Podane przeze mnie przykłady są w większości przypadkowe. Niemniej posługuję się przykładem Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, gdyż jest to uczelnia, na której studiowałam i wiem najwięcej na temat jej funkcjonowania, gdyż nadal śledzę jej losy.
Książka została napisana w 2020 roku, ale wydaję ją w 2025 roku. Niektóre strony już nie działają i linki do nich kierują do Archiwum Internetu, które zbiera archiwalne wersje starych stron. Screeny stron są z 2020 roku i mogą różnić się wyglądem od dzisiejszych wersji lub strony mogą już nie istnieć. Jednak są to tylko przykłady, dlatego postanowiłam ich nie zmieniać.
Świadomy wybór kierunku studiów — wyszukiwanie
Zwykłe wyszukiwanie kierunku studiów
Teoria o Deep Web i Google
Na początek przedstawię Ci odrobinę teorii na temat Google i Deep Web.
Odpowiem w tym podrodziale na pytania:
1. Dlaczego Google nie wystarczy Ci do wyszukiwania informacji na temat kierunku studiów?
2. Co to jest Deep Web?
3. Jakie są różnice między Deep Web, a Google?
Muszę Cię tutaj uświadomić, że większość informacji jest dla Ciebie ukryta. Jest to tzw. Deep Web, z języka angielskiego Głęboka Sieć. W tej głębokiej sieci istnieją informacje, które nie są dostępne przez Google. Zastanówmy się teraz, dlaczego Google widzi tylko część informacji? Przykładowo: gdy tworzysz nową stronę internetową i dodajesz własne treści, początkowo ta strona nie jest widoczna w wyszukiwarce. Ile jest takich stron w sieci, które wciąż nie zostały dodane do Google? Istnieją też informacje, które użytkownik przesyła z jednego serwera na drugi z pominięciem Google. Przykładowo właśnie otrzymałeś ode mnie ten kurs. Google nie widzi jego dokładnej treści. Może jedynie wyświetlić dane o autorze, czy tytuł, ale nie widzi, co napisałam w tej książce. To jedna z funkcji istnienia głębokiej sieci, której musisz być świadomy.
Kolejną rzeczą, której istnienia musisz być świadomy, jest Ukryty Internet. Składa się na niego Twoja własna izolacja od informacji. Kiedy wyszukujesz informacje w Google, to nie jesteś w stanie przejrzeć wszystkich wyników? Zastanów się teraz, ile stron wyników wyszukiwania przeglądasz, gdy czegoś szukasz? 1, 2, 100? No właśnie… Do informacji na stronie 10 raczej rzadko kiedy dotrzesz, a może to właśnie tam jest to, czego szukasz?
Mówiąc o Deep Web, musisz być także świadomy, że Google to nie jedyna wyszukiwarka. Są też inne wyszukiwarki np. Bing, WolframAlpha, DuckDuckGo, czy wyszukiwarki wyspecjalizowane, np. TinEye, która wyszukuje samą grafikę. Ponadto istnieją katalogi tematyczne, metawyszukiwarki, itp.
Deep Web to także:
— informacje dostępne na forach, do których dostęp wymaga zalogowania się na konto użytkownika,
— anonimowe sieci typu TOR; są to sieci, do których dostęp ma tylko wybrany, specjalny użytkownik, a informacja jest przekazywana przez różne serwery, co utrudnia jej odczytanie przez np. hakerów, ale też wyszukiwarki,
— systemy akademickie dostępne wyłącznie dla studentów, np.:
1. Wirtualny Kampus UMCS — aplikacja dla studentów, w której odbywają się zajęcia on-line.
2. USOS UMCS — system służący do zarządzania tokiem studiów.
Wiedz również, że często w dotarciu do konkretnych informacji przeszkadzają luka informacyjna (np. kiedy nie wiesz, że możesz dotrzeć do opisu przedmiotu na danym kierunku) oraz bariera informacyjna (np. bariera językowa, gdy nie znasz zbyt dobrze języka obcego, a szukasz informacji o studiach w innym kraju).
Wyszukiwarka Google dociera zatem do niewielkiego ułamka informacji, które dodatkowo sama cenzuruje (Pamiętaj o ustawie umożliwiającej usunięcie wyników z Google).
Wyszukiwanie studiów w Google
Wiem, że sporo się rozpisałam o Deep Web i o tym, że samo Google nie wystarczy. Teraz chcę jednak nieco namieszać i powiedzieć, jakie wyniki otrzymujemy z Google. Służy to pokazaniu w jasny sposób, na konkretnych przykładach, jakie informacje jest w stanie wyszukać zwykły użytkownik, do jakich informacji ja dotarłam, szukając kierunku studiów, i jaka jest różnica w wyborze studiów, gdy będziesz umiał lepiej wyszukiwać po tym, jak już przebrniesz przez resztę tego kursu. A być może jesteś osobą, która nie wie nawet, jak szukać kierunku studiów, używając samego Google. Dlatego przybliżę Ci to zagadnienie.
Zwykle pierwszymi rzeczami, którymi kierujemy się w trakcie wyszukiwania kierunku studiów w Google, są:
— miejsce, w którym znajduje się uczelnia; jest to związane z różnymi czynnikami, np. miejscem zamieszkania lub stanem finansowym, pozwalającym udać się na uczelnię do najbliższego miasta).
— kierunek według poszczególnych uczelni.
Oczywiście kierunek studiów można wyszukać, podając także inne kryteria wyszukiwania informacji. Nie będę się w to zagłębiać, bo moim priorytetem jest pokazanie Ci, jakie informacje jesteś w stanie sam zdobyć, i nauczenie Cię, jak zdobyć więcej informacji, stosując się do mojej strategii wyszukiwawczej. Dlatego tutaj jako przykład podaję możliwość wyboru kierunku z kilku różnych uczelni w jednym większym mieście.
Za przykład posłuży mi moja uczelnia UMCS i przypadkowy kierunek Administracja.
Krok 1. Wyszukiwanie w Google wg miejsca, np. uczelnia Lublin:
— Widzimy kilka uczelni.
— Wchodzimy na stronę wybranej przez nas uczelni, czyli UMCS.
Krok 2. Na stronie uczelni znajdujemy podstronę z nazwą Kandydat
— Na podstronie dla Kandydatów na studia znajdziesz kierunki studiów. Na UMCS wszystko było domyślnie ustawione. Była też wyszukiwarka i wystarczyło kliknąć Szukaj. (Teraz trzeba wzejść na stronę Oferta edukacyjna).
Krok 3. Pojawiła się lista wszystkich kierunków dostępnych na UMCSie (teraz działa taka na studiach podyplomowych)
— Teraz spośród listy kierunków wybieramy interesujący nas kierunek studiów (w naszym przypadku Administracja), aby dowiedzieć się o nim więcej.
Pamiętaj! Na stronie UMCS po prawej stronie widoczne są statusy informujące, czy rekrutacja na dany kierunek jest obecnie otwarta (zielony prostokąt), czy zamknięta (czerwony prostokąt).
Możemy dopisać się na kierunek, na który rekrutacja jest otwarta. Jeśli przeglądasz tę stronę podczas trwania letniego semestru (od lutego do czerwca), to większość kierunków może być zamknięta. Wcześniej był prowadzony nabór na studia zaczynające się od semestru letniego, niemniej takich studiów jest mało na uczelniach o profilu ogólnym. Nabór od semestru letniego jest prowadzony głównie przez uczelnie o profilu technicznym, gdyż studia inżynierskie trwają zwykle trzy i pół roku (siedem semestrów). Dlatego nie musisz się zbytnio martwić, gdy na Twój wymarzony kierunek jest zamknięta rekrutacja. Sprawdź wówczas, czy nabór był prowadzony rok wcześniej. Informacje o tym znajdziesz na stronie Internetowej Rejestracji Kandydatów (IRK).
Pamiętaj również o stopniu studiów, jaki wybierasz.
Kiedy zaczynasz studia zaraz po liceum, wybieraj studia pierwszego stopnia:
— krótkiego cyklu — nauka trwa trzy semestry i możesz je zrealizować bez matury, a potem, od czwartego semestru i po zdaniu matury, dołączyć na studia licencjackie,
— licencjackie — nauka trwa trzy lata,
— inżynierskie — nauka trwa trzy i pół roku,
— jednolite magisterskie — nauka trwa pięć lat.
Studia drugiego stopnia to studia magisterskie (nauka trwa dwa lata), które odbywają się po studiach pierwszego stopnia, czyli licencjackich lub inżynierskich.
Studia podyplomowe (nauka trwa dwa, trzy lub cztery semestry, czyli od roku do dwóch lat) to studia po studiach licencjackich. Zwykle są to studia uzupełniające. Można wybrać zupełnie inną dziedzinę, niż studia pierwszego stopnia. Nie jest to takie oczywiste, bo przy wyborze studiów drugiego stopnia z innej dziedziny, trzeba zdać egzaminy, które odbywały się na studiach pierwszego stopnia. Dlatego zwykle wybiera się kierunki najbardziej zbliżone do tych, na jakich studiowało się na pierwszym stopniu. Na studiach podyplomowych nie trzeba jednak zdawać żadnych dodatkowych egzaminów.
Studia trzeciego stopnia, które odbywają się po studiach magisterskich i nie mogą być niestacjonarne, są realizowane w Szkołach Doktorskich. Obecnie na UMCSie są trzy szkoły doktorskie: Nauk Humanistycznych i Sztuki, Nauk Społecznych oraz Nauk Ścisłych i Przyrodniczych. W Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych kształcić się można z dyscyplin: archeologii, filozofii, historii, językoznawstwa, literaturoznawstwa, nauki o kulturze i religii, sztuk muzycznych, sztuk plastycznych i konserwacji dzieł sztuki Na studia dostać się można na drodze konkursu. Jest tylko 15 miejsc. Dawniej istniały studia doktoranckie, na których 30 osób było na studiach z samego kulturoznawstwa. Na większości mniejszych kierunków można było samemu zapytać wybranego wykładowcę (profesora lub doktora habilitowanego), czy zechce przyjąć kogoś na doktorat. Następnie pisało się pracę doktorską pod kierunkiem promotora.
Pamiętaj także, żeby wybrać odpowiednią formę studiów.
Studia niestacjonarne są płatne i są to studia zaoczne, odbywające się w weekendy (również studia podyplomowe są płatne).
Studia stacjonarne są to studia dzienne i odbywają się od poniedziałku do piątku i są nieodpłatne. Stają się płatne, jeśli studiujesz kilka kierunków i przekroczysz limit punktów ECTS. Będziesz musiał wówczas zacząć płacić za kolejny kierunek. Wybranie się na studia dzienne nie znaczy jednak, że wszystko będzie darmowe. Pomijając to, że wydasz pieniądze na pomoce naukowe, ksero, książki, itp., zwykle musisz dokonać opłaty za rejestrację na dany kierunek, legitymację studencką czy dyplom. Dodatkowe opłaty ponosisz za dodatkowe egzaminy, takie jak egzamin komisyjny lub warunkowy, które zdaje się w przypadku niezaliczenia egzaminu poprawkowego w danym czasie. Można mieć trzy egzaminy komisyjne i jeden warunkowy. Przy zdawaniu egzaminu warunkowego trzeba dokonać opłaty za dwa semestry i powtórzyć przedmiot, chodząc na zajęcia z rokiem niżej i zaliczając go rok później. Niezdanie egzaminów komisyjnych i warunkowych grozi wykreśleniem z listy studentów (ale nie martw się, moja znajoma zaliczyła i egzamin komisyjny, i warunkowy — który zdawałam razem z nią — i spokojnie dotrwała do końca studiów, zostając magistrem wraz ze mną). Opłaty ponosimy też w przypadku powtarzania roku z powodu niezłożenia pracy licencjackiej w określonym terminie lub przystąpienia do jej obrony w późniejszym terminie niż ten, który został określony w dziekanacie (tutaj dopowiem, że inna koleżanka zaliczyła egzamin komisyjny i powtarzała rok przez pracę licencjacką, ale również z powodzeniem skończyła studia drugiego stopnia). Warto zatem, mimo konieczności poniesienia kosztów, postarać się skorzystać z takich możliwości, gdy coś się na studiach nie uda. Uważam, że szkoda byłoby zmarnować trzy lata nauki i nie skończyć studiów. Dlatego nawet jeśli nie uda Ci się napisać pracy dyplomowej w określonym terminie, to możesz ją napisać później i zaliczyć kierunek.
Istnieje również możliwość wzięcia urlopu studenckiego, inaczej zwanego dziekańskim (więcej patrz punkt 5 komentarza do regulaminu UMCS)
Czy gdybym wcześniej o tym nie wspomniała, wiedziałbyś, że zdawałam warunek? No właśnie, teraz liczy się tylko to, że jestem magistrem. Przyznam, że jeśli już przebrniesz przez pierwszy etap studiów, to te magisterskie będą przyjaźniejsze i raczej bez problemów wszystko zaliczysz. No, chyba że trafi się wykładowca utrudniający życie — jak nasz, przez którego miałam warunek, a koleżanka powtarzała pracę licencjacką. Niemniej dzięki zmianie wykładowcy wszystko zaliczyłyśmy w późniejszym terminie. Swoją drogą, już go nie ma na UMCS-ie, więc polecam iść na kierunki oferowane przez dawny Instytut INIB UMCS.
Krok 4: Kiedy już wybierzemy z wyszukiwarki studiów dany kierunek (Administracja), patrzymy na opis kierunku studiów.
W opisie widzimy wymienione kilka przedmiotów. Niestety, nie jesteśmy w stanie sobie odpowiedzieć na pytania typu:
— Które z tych przedmiotów to są przedmioty kierunkowe?
— Które z nich to przedmioty monograficzne?
— Jakie z nich będziemy mogli wybrać w związku z daną specjalnością kierunku?
Nie możemy też się dowiedzieć, z których przedmiotów możemy spodziewać się egzaminów, ani jaki wykładowca będzie prowadził dany przedmiot.
Przeglądając dalej dane dotyczące studiów Administracja na UMCS, możemy zapoznać się z opisem sylwetki absolwenta. Może ona w jakimś stopniu podpowiedzieć nam, co będziemy umieć po nauce na danym kierunku. Nadal jednak większość informacji nie pomoże nam jasno określić tego, czego naprawdę nauczymy się na tym kierunku.
Podsumowując, przez Google docieramy do:
— Strony uczelni
— Podstrony dla Kandydata
— Wyszukiwarki studiów
— Opisu kierunku studiów
Dodatkowo na stronie dla Kandydata dowiadujemy się o istnieniu systemu do rejestracji studentów, tzw. IRK.
Opis kierunku studiów w IRK
Jeśli wejdziemy na główną stronę IRK i wybierzemy:
Kierunki studiów → Administracja → Administracja — stacjonarne pierwszego stopnia
dowiemy się na temat tego kierunku tego samego, co na stronie wyszukiwarki studiów. Zatem niczego konkretnego oprócz ogólników. Skutkiem czego kandydaci wybierają swój kierunek najczęściej po omacku.
Wygląd strony kierunku Administracja UMCS w IRK z 2020 roku
Dociekliwe wyszukiwanie kierunku studiów
Co powinieneś wiedzieć?
Kiedy jesteś dociekliwy, sam próbujesz na własną rękę dowiedzieć się więcej o danym kierunku i czy warto go studiować. Zwykle wtedy wracasz do Google. Najczęściej znajdujesz fora, gdzie jakiś inny student uchyla Ci rąbka tajemnicy o danym kierunku, albo odnajdujesz plan zajęć z zeszłego roku. Niestety, takie informacje są nadal niewystarczające.
Pamiętaj! Na każdym kierunku są dane, które każda uczelnia musi opublikować, a są to:
— program nauczania, tzw. sylabus — opis sposobu realizacji celów i zadań ustalonych w podstawie programowej lub innych zadań wspomagających realizację tych celów,
— plan studiów — „opis sekwencji realizacji przedmiotów/modułów kształcenia wraz ze wskazaniem formy zajęć i liczby godzin dydaktycznych oraz przypisanej im liczby punktów ECTS”,
— siatka godzin — szczegółowo rozpisana liczba godzin, które każdy wykładowca danego przedmiotu powinien przeprowadzić.
— plany zajęć z poprzednich lat.
Najczęściej znajdziesz je na stronie Instytutu lub Wydziału danej uczelni, pod które podlega dany kierunek studiów.
Wiedz! Uczelnie posiadają własne zaplecza do praktyk. Dokładniej opowiem o tym w kolejnej części publikacji.
Wyszukiwanie w Google
na przykładzie kierunku Administracja UMCS
Kiedy w 2020 roku wpisaliśmy w wyszukiwarkę Administracja UMCS, Google odsyłało nas na podstronę Wydziału Prawa i Administracji UMCS (w to samo miejsce trafimy, klikając w link na końcu opisu kierunku Administracja w IRK). Na niej widoczny był plan zajęć studiów z zeszłego roku.
Przykładowa strona Wydziału Prawa i Administracji UMCS
podstrona dla Kandydatów