Bezpłatny fragment - Jak być piękną

Specjalnie dla Ciebie

— miłością,

Marta

I. PODSTAWY WIEDZY O SKÓRZE

Skóra stanowi ważny dla życia narząd, osłaniając narządy wewnętrzne, z którymi jest czynnościowo powiązana. Zajmuje powierzchnię 1,5—2 m2, a jej przeciętny ciężar to około 5 kg. Grubość skóry waha się pomiędzy 0,5 do 4 mm, zmienia się wraz z wiekiem, sposobem odżywiania i jest zależna od płci. Spełnia ona bardzo ważne funkcje utrzymując równowagę pomiędzy ustrojem a otoczeniem. Zabarwienie skóry zależy od szeregu czynników: od jej grubości, unaczynienia czy zawartości barwnika skóry zwanego melaniną i jego skupienia (zawartość melaniny ulega wahaniom i zależy także od płci oraz

wieku osoby).

— Funkcje skóry

— Funkcja ochronna:

— Te właściwości skóra zawdzięcza warstwie rogowej, która jest zbudowana z keratyny — bardzo opornego białka.

— Zawartość wody i tłuszczu w warstwie rogowej nadaje jej sprężystość i odporność w stosunku do bodźców mechanicznych

— Stałe złuszczanie się warstwy rogowej przyczynia się do usuwania czynników szkodliwych z powierzchni skóry

— Ochrona lipidowa skóry czyli sebum, stanowi mieszanina łoju wydzielanego przez gruczoły łojowe wraz z lipidami pochodzącymi z komórek naskórka

— Czynność ochronna w stosunku do bodźców fizycznych polega na ochronie skóry przed działaniem promieni UV i bodźców zimnych i ciepłych

5

— Zatrzymywanie wody

Zatrzymać wodę — jedna z głównych funkcji skóry, jest to możliwe dzięki naturalnym systemom utrzymywania wody w skórze takim jak:

— NMF — Naturalny Czynnik Nawilżający powstaje w naskórku w czasie procesu rogowacenia (czyli dojrzewania komórek naskórka). Jest substancją silnie higroskopijną, pęczniejącą podczas pochłaniania wody, dzięki czemu skóra jest gładka i lepiej napięta. Ilość NMF maleje wraz z wiekiem człowieka, zmniejsza się też po przebytych chorobach lub na przykład w wyniku długotrwałego opalania się.

— Płaszcz tłuszczowy/hydrolipidowy na powierzchni skóry. Barierę ochronną stanowią składniki łoju pokrywające naskórek od zewnątrz i lipidy znajdujące się na poziomie warstwy rogowej. Grupa ta, często nazywana cementem międzykomórkowym, to głównie ceramidy, kwasy tłuszczowe, trójglicerydy i cholesterol. Grubość jego zmienia się wraz z wiekiem i ma na celu chronić skórę przed wpływem szkodliwych czynników mechanicznych, regulować stan natłuszczenia oraz przeciwdziałać jej wysychaniu i pękaniu.

Skóra składa się z trzech warstw: naskórka, skóry właściwej oraz tkanki podskórnej:

Ryc. 1

Skóra właściwa

Jest zbudowana z tkanki łącznej, zawiera liczne naczynia krwionośne, limfatyczne, włókna, zakończenia nerwowe, mieszki włosowe, gruczoły łojowe i potowe. Z upływem lat aktywność fibroblastów — komórek produkujących kolagen i elastynę słabnie — efektem jest spowolnienie produkcji tych białek i ich gorsza jakość. Skóra jako bariera ochronna jest dość oporna na wnikające w nią preparaty. Wchłaniane są nieliczne składniki preparatów kosmetycznych, ich mała część pozostaje na powierzchni naskórka, a około 50% z niej odparowuje. Składniki kosmetyków mogą wchłonąć się jedynie do warstwy rogowej, gdyż skóra stanowi doskonale zabezpieczenie przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi (jedynie liposomy wchłaniane są do głębszych warstw naskórka, do warstwy ziarnistej).

Skóra właściwa zbudowana jest z:

— Kolagen jest białkiem włóknistym o właściwościach pochłaniających wodę (kumuluje 70% wody naszej skóry) i zbudowanym z 19 aminokwasów. Zjawisko starzenia się skóry związane jest z postępującym przekształcaniem się kolagenu, który staje się coraz bardziej odporny na działanie chemiczne i mniej zdolny do utrzymywania wilgoci.

— Elastyna jest białkiem włóknistym i ma zapewniać skórze elastyczność, sprężystość i ciągliwość. Można ją rozciągnąć do podwójnej długości i powróci ona do swojej wyjściowej długości.

— Mukopolisacharydy stanowią główny składnik tkanki łącznej, zapewniając tkankom elastyczność oraz przepływ substancji odżywczych. Odpowiadają za utrzymanie właściwego poziomu nawilżenia skóry oraz prawidłowej struktury skóry, działają osłaniająco na organy wewnętrzne i spełniają funkcję łącznika naskórka ze skórą właściwą

9

— Przydatki skóry

Przydatki skóry to: włosy, paznokcie oraz:

— Gruczoły potowe regulują gospodarką cieplną organizmu, a ich wydzielanie zależne jest od układu nerwowego.

— Gruczoły łojowe znajdują się na całej powierzchni skóry, z wyjątkiem stóp i dłoni. Największe ich nagromadzenie występuje na głowie i twarzy, w okolicach mostka i okolicy międzyłopatkowej. Łój ma on chronić skórę przed działaniem czynników mechanicznych, chemicznych i bakteryjnych. Czynność tych gruczołów podlega wpływom hormonalnym — testosteron i progesteron powodują ich przerost i wzmożone wydzielanie, estrogeny z kolei, jeśli są podawane w bardzo dużych dawkach, mają działanie hamujące. Odnowa łoju następuje bardzo szybko i jeśli jest on często usuwany z powierzchni skóry, może spowodować jego wzmożone wydzielanie.

Włosy są nitkowatymi tworami dodatkowymi skóry pochodzenia naskórkowego. Występują na całej powierzchni skóry. Dzielą się na:

— Meszek — pokrywa skórę tułowia, kończyn, twarzy

— Włosy długie — na głowie, w okolicach pachwowych i pachwinowych, broda u mężczyzn, wzgórek łonowy

— Włosy szczeciniaste — rzęsy, brwi

Paznokcie są zrogowaciałymi płytkami, a ich wzrost wynosi ok. 3 mm miesięcznie

10

4. Skóra dziecka

Skóra dziecka jest bardzo wrażliwa a jej funkcje ochronne są ograniczone. Ma słabo wykształconą tkankę podskórną oraz nie w pełni wykształcony układ immunologiczny i posiada większą zdolność do wchłaniania różnych substancji. W związku z większą wrażliwością skóry dziecka oraz jej większymi właściwościami do wchłaniania substancji z zewnątrz, należy uważać przy stosowaniu jakichkolwiek preparatów, gdyż łatwiej może dojść do zatrucia. Układ odpornościowy dziecka nie jest jeszcze w pełni sprawny i stopniowo się rozbudowuje, stąd noworodki są bardziej narażone na zakażenia, choć ich układ immunologiczny jeszcze nie jest w stanie wywołać uczulenia kontaktowego. Skóra dziecka nie posiada również w pełni sprawnie funkcjonujących gruczołów łojowych, które swą pracę rozpoczynają dopiero w okresie dojrzewania, stąd ważne jest aby stosować kremy ochronne, zabezpieczające skórę dziecka przed mrozem, wiatrem czy słońcem.

Jak wybrać właściwe kosmetyki dla niemowlęcia?

Skóra niemowlęcia jest bardzo delikatna i łatwo ulega podrażnieniom. Często dzieje się tak z powodu stosowania zbyt dużej ilości kosmetyków. Im mniej, tym lepiej — to generalna zasada. Dlatego wybór mydełka, maści, kremów nie powinien być przypadkowy. Najlepiej sięgać po kilka kosmetyków, ale właściwie dobranych:

— Atestowane kosmetyki. Tylko takich można używać do pielęgnacji niemowlęcia. Nie stosuj środków przeznaczonych dla dorosłych! Nawet najlepsze mogą powodować stany zapalne skóry dziecka.

— Balsamy dla dzieci — nawilżają i natłuszczają, mają lżejszą konsystencję niż kremy i maści. Najlepiej używać ich po kąpieli.

— Chusteczki pielęgnacyjne — oczyszczają, nawilżają, zawierają substancje pielęgnacyjne i zapachowe. Jeśli jednak dziecko ma pieluszkowe zapalenie skóry, nie wolno używać chusteczek pielęgnacyjnych

— Kremy do twarzy — niemowlę ma bardzo delikatną skórę na policzkach. W chłodne jesienne dni buzię malca należy posmarować kremem tłustym lub maścią, gdyż skóra łatwo ulega przemrożeniu (nawet jeśli temperatura jest powyżej zera!).

11

— Skóra kobiety i mężczyzny

Wszystkie odmienne cechy skóry u obu płci zależą od pracy żeńskich i męskich hormonów płciowych.

Poniżej zostaną przedstawione najważniejsze różnice:

Tab.1

12

— RODZAJE CERY I JEJ PIELĘGNACJA

1. Cera sucha

Przyczyny powstawania cery suchej dzielimy na środowiskowe: słońce, mróz, mała wilgotność

powietrza oraz wewnętrzne do których należy: przemęczenie i stresy, wiek ponad 35—40 lat (wraz z wiekiem tracimy kolagen i kwas hialuronowy, które odpowiadają za nawilżenie), niewyspanie, dieta, częste odchudzania, złe kosmetyki, klimatyzacja i centralne ogrzewanie a także leki odwadniające.

Cera sucha występuje również jako wynik trudności w produkowaniu odpowiedniej ilości tłuszczu przez skórę właściwą i gruczoły łojowe. Niedobór tłuszczu przyczynia się do odwodnienia skóry, ponieważ jest ona niedostatecznie osłonięta i stale traci wodę. Z wiekiem proces ten nasila się i skóra staje się coraz bardziej wiotka.

Cera sucha wyróżnia się następującymi cechami:

— Rodzaj skóry bardzo popularny — występuje u około 80% kobiet

— Skóra delikatna, przeźroczysta

— Cienki naskórek

— Kolor różowy

— Podwyższone łuszczenie się naskórka

— Częste fałdy i linijne zmarszczki: o Koło oczu i ust

— Często rozszerzone naczynia

— Suchość skóry nasila się z wiekiem

— Często występują prosaki

— Skórę taką powinno się traktować z dużą ostrożnością

13

— Pielęgnacja cery suchej

— Podstawowym błędem w pielęgnacji cery suchej jest dostarczanie tylko wody, ponieważ wytwarzanie tłuszczu staje się jeszcze bardziej ograniczone, a skóra coraz bardziej się wysusza. Skóry nie nawilży się wodą, lecz kosmetykami umożliwiającymi dłuższe zatrzymywanie wilgoci w naskórku.

— Kolejny błąd to stosowanie lekkich, szybko znikających ze skóry kremów nawilżających, które z reguły nawilżają szybko, ale na bardzo krótko. Przy tym rodzaju cery zaleca się oprócz stosowania kremów nawilżających, stosowanie także kremów półtłustych i tłustych, zapobiegających parowaniu wody z naskórka

— skóra sucha źle toleruje większość zwykłych mydeł oraz mydeł z dodatkiem środków zapachowych, m.in. ze względu na skłonność do podrażnień i alergii. Skóra sucha potrzebuje dużo czasu, aby się zregenerować po kąpieli. Czasem potrzeba kilku godzin, aby odtworzyć cenne składniki ochronne naskórka

— w pielęgnacji cery suchej należy unikać: mydła, stosowania wody chlorowanej, środków przeciwtrądzikowych dla skór przetłuszczających się, długotrwałego opalania się na słońcu bądź w solarium, wiatru, mrozu, suchych i zadymionych pomieszczeń, ziarnistych peelingów i wód w aerozolach

— kremy powinno się nakładać kilka razy dziennie, ponieważ nawet najwyższej jakości preparaty działają zaledwie przez parę godzin. Preparaty do pielęgnacji tego typu cery powinny mieć postać emulsji o właściwościach nawilżających, kojących i odżywczych.