Bezpłatny fragment - Herbarz rodowy biskupów w Polsce
herbarz do roku 1918
Wstęp do książki
Do napisania tej książki zachęcił mnie Proboszcz mojej parafii. Choć miałem opory ale temat mnie w końcu zainteresował, postanowiłem wspólnie z księdzem napisać tę książkę. Pełny tytuł książki brzmi „” HERBARZ RODOWY BISKUPÓW W POLSCE DO ROKU 1918 „” dlaczego nie polskich.? Dlatego że nie wszyscy Biskupi którzy byli w Polsce, byli Polakami. Dotyczy to np. biskupów Warmińskich. Materiały zbierałem od grudnia 2017r. Stosunkowo szybko udało mi się zebrać takie dane. Bardzo pomocnym okazał się herbarz ks. Niesieckiego tom I, to właściwą z niego brałem przykład. Korzystałem też z innych wydań dotyczącego tematu, wykaz poniżej. OCZYWISTĄ KWESTJĄ JEST OKAZJA STU LECIA ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚĆI. Też należy dodać że kolejność poszczególnych Djecezji nie jest przypadkowa, kolejność jest jak w herbarzu ks. Niesieckiego. Uważam bowiem że jest w tym jakiś sens. Poszczególni biskupi mieli w około 90 procent herbów rodowych, czyli wywodzili się ze szlachty, oczywiście mowa tu o polskich biskupach w tym arcybiskupach. Udało mi ustalić 1125 biskupów w tym jeden w ramach wyjątku i ciekawostki biskup wermachtu czyli biskup Hitlera, razem 1126 biskupów. Dla około 80 procent ustaliłem herby rodowe bo oto tu chodziło. Natomiast herby kościelne pozostawiam do dalszej pracy. Nie wiem dlaczego ks. Nitecki Piotr w swej książce pt. Biskupi w polsce … nie uwzględnił djecezji Kurońskiej, mogę tylko się domyślać że byli tam sami rycerze krzyżowi i była to djecezja krzyżacka, ja natomiast idę za ks. Niesieckim i pokazuję tę djecezję ukazując krótkie biogramy biskupów tej dziwnej djecezii. W djecezii pomezeńskiej natomiast korzystałem z pracy ks. Jana Wiśniewskiego — Elekcje biskupów pomezańskich w średniowieczu. Jest to ciekawa praca i są tam prawie wszyscy biskupi Djecezii pomezeńskiej. Opisując poszczególnych biskupów i ich herby napotkałem się z pewnymi trudnościami, po prostu brak dokumentów do tematu ale jakoś udało mi się ustalić herby rodowe biskupów, tam gdzie niema herbu starałem się napisać krótką biografię o ile udało mi się zdobyć pewną informację, na pewno są jakieś błędy ale wśród tylu biskupów nie trudno o pomyłkę, za co z góry przepraszam. Najwięcej trudności sprawiła mi Djecezja kurońska sami biskupi niemieccy ale jakieś krótkie informację przedstawiłem. Podobnie Djecezja sambińska, ale tu już sam Ks. Nitecki miał trudności z ustaleniem jakiejś informacji. Tym czasem przepraszam za błędy i zapraszam do lektury. Bejnar Romuald
Historia kościoła zwaną heraldyką, zajmujący się od strony historycznej i praktycznej Herbami kościoła ale także herbami rodowymi.
herbami duchowieństwa, instytucji i organizacji kościelnej jako nauka pomocnicza.
Ogólne zasady w heraldyce kościelnej
G e n e z a — Z e względu na militarny rodowód (wojskowy
znak bojowo-rozpoznawczy) herby, wchodząc do zwyczajów
kultury europejskiej. w XII w., nie były akceptowane przez Kościół;
ówczesne prawo kanoniczne. zabraniało bowiem duchownym
nie tylko prowadzenia wojen, ale także noszenia broni, oznak
wojskowych i brania udziału w turniejach; w XIII w., gdy
herb nabrał cech znaku najpierw przynależności lennej, a potem
stanowej oraz rodowej (zwł. w Polsce), został przyjęty
przez duchownych na używanych przez nich pieczęciach; herb
początkowo umieszczany u stóp przedstawianej osoby (pieczęcie
portretowe), wkrótce zdominował wyobrażenie napiecze
tne. Wprowadzenie herbów do wyobrażeń napieczętnych
w praktyce prawnej i kancelaryjnej Kościoła wieków średnich
przełamało opory prawne i otworzyło drogę do powszwszechnego
używania herbu przez duchownych, zakony i zgromadzenia
zakony oraz instytucje kościelnych.
2. C h a r a k t e r y s t y k a — Heraldyki kościelnej rozwijała się zgodnie z
tendencjami, stylami i modą panującą w świeckiej heraldyce
europejskiej. (J. Szymański); w XV w. zrezygnowano z ozdabiania
tarczy herbowej hełmem rycerskim; pojawiły się różne oznaki
stopni i godności kościelnej (pastorał, krzyż, paliusz, kapelusz,
laska, różaniec), a także innych świeckich uprawnień czy wyróżnień
(np. władztwa ziemskiego, godności książęcej, hrabiowskiej,
ordery) właściciela herbu lub przywiązanych do jego
urzędu. Kościół aprobował, ale nie nakazywał używania herbu
przez duchownych; nie stworzył też żadnej instytucji kontrolującej
heraldyczną poprawność herbów. Prawodawstwo
kościoła zapobiegało jedynie nadużyciom pojawiającym się w
heraldyka kościelna; 1644 papież. Innocenty X nakazał kardynałom, pod groźbą
kary kościelnej, usunąć z pieczęci i herbów wszystkie oznaki
świeckie usytuowane poza tarczą herbową, a ozdobić ją jedynie
czerwonym kapeluszem; 1659 papapież. Aleksander VII potępił
nadużycia występujące w ówczesnych kościelnych zwyczajach
herbowych oraz nakazał niższym rangą prałatom ozdobić pastorał
białym welonem (nie akceptowali takich wyobrażeń
użytkownicy i mimo nakazu rzadko stosowali); 1915 papież Benedykt
XV rozciągnął dekret Innocentego X na wszystkich
bpów, chyba że jakieś oznaki świeckie były przypisane do
stolicy biskupiej; te ostatnie przywileje zniósł 1951 papież Pius
XII, AAS 43(1951).
Prawo kościelne nie ingerowało w treść godła herbowego
umieszczonego na tarczy (duchowni umieszczali tu, niemal
do 1. poł. XX w., swoje godła rodzinne lub rodowe; ordynariusze
łączyli je z herbami bpstw). Już w XIX w. nastąpiło
wśród bpów obniżenie świadomości heraldycznej i roli herbu
w kulturze Kościoła (B.B. Heim); powstały herby nie zawsze
zgodne z zasadami heraldyki, a ewolucji zaczęły ulegać wyobrażenia
znaków herbowych; zamiast symboli umieszczane są
postacie świętych, inicjały, napisy, a nawet rozbudowane sceny
nawiązujące do dewizy świętego patrona, wydarzeń z życia
Kościoła powszechnego lub lokalnego; przeładowanie treścią sprawia,
że herb przestaje być znakiem czytelnym i symbolicznym;
niektórzy bpi rezygnują z posiadania herbu, posługując
się emblematami lub pieczęcią.
Duchowni znaczyli herbami cenne przedmioty osobiste, liturgiczne
zabytkowe, wznoszone przez siebie budowle; od 1658
kardynałom w kościołach tytuł., a ordynariuszom w katedrach
przysługiwało prawo umieszczania herbu nad głównym
wejściem i tronem biskupim, a także w najbardziej reprezentacyjnym
pomieszczeniu rezydencji (np. kaplicy, jadalni).
Świadectwem zachowania tego zwyczaju są poczty heraldyczne
bpów (np. bpów warm, w wielkim refektarzu Zamku Lidzbarskiego).
Dozwolone było umieszczanie w kościołach
herbów rodowych duchownych i świeckich, którzy zaliczali
się do dobroczyńców danego kościoła lub byli jego patronami
(KPK 1917 zniósł te prawa). Dotąd brak wyczerpujących badań
nad polską heraldyką kościelną.
3. O z n a k i — wokół tarczy herbowej bpów i różnych stopni
— »infułatów — są pochodzenia rei., liturg. lub świeckiego;
stanowią je tiara, klucze, ombrellino ( — »heraldyka papieska
1), — mitra albo — > infuła; w herbach bpów mitra zastępowała
hełm rycerski i symbolizowała pełnię ich władzy kapłańską (sakrę),
natomiast — »pastorał był oznaką władzy jurysdykcyjnej
bpów, opatów i opatek; niektórzy heraldycy (np. N.E. Malinowski)
twierdzą, że w herbie bpa zakrzywienie pastorału powinno
być skierowane ku przodowi (tj. w kierunku prawej
strony heraldycznej) — na znak władzy nad wszystkimi wiernymi
diecezji, natomiast pastorał opatów i opatek w stronę
przeciwną, gdyż ich władza ograniczona była do obszaru klasztoru;
tego zwyczaju przestrzegano zwłaszcza we Francji. Pastorał
stał za tarczą, niekiedy (gdy dostojnikowi kościelni przysługiwała
władza świecka) skrzyżowany z mieczem (opatki powinny
umieszczać pastorał, ozdobiony białym welonem, w środku,
za tarczą); — paliusz jako oznaka metropolity lub in. bpa —
na zasadzie przywileju — nie ma ściśle określonego miejsca w
kompozycji herbu; umieszcza się go nad, pod, wokół tarczy, a często w tarczy, jako figurę herbową (powszechna praktyka w
Anglii, a w Polsce — abpi A. Baraniak, J. Stroba). Krzyż
noszony przed papieżem i jego legatami stał się od XIV w.
ozdobą heraldyczną patriarchów, abpów (od XV w. z 2 poprzecznymi
belkami), a później bpów; umieszczano go (po
przyjęciu sakry) za tarczą herbową, przy czym zawsze byt
widoczny dolny fragment pionowej belki krzyża.
Oznaką herbową jest także kapelusz; kapelusz pontyfikalny,
zw. prałackim lub herbowym (najbardziej charakterystyczna
z oznak godności w herbach duchownych) wywodzi się
z okrągłego, z dość szerokim rondem i sznurem zawiązywanym
pod brodą czarnego kapelusza używanego powszechnie
przez duchownych w czasie podróży i pielgrzymek (kapelusz
pielgrzymi); w XIII w. był uważany za charakterystyczne dla
duchownych nakrycie głowy. Wg powsz. przekonania papież
Innocenty IV (1243—54) nadał kardynałom w czasie Soboru
Lyon. (1245) czerwono-purpurowe kapelusze, wyróżniające
ich od in. prałatów. Czerwień miała im przypominać o wierności
Kościołowi, aż do przelania krwi, a purpura — godność
książąt Kościoła.
Oznaką herbową stał się również kapelusz
kardynała.; od XIV w. także in. duchowni zdobili kapeluszami
herby; od końca XVI w. dodano do kapelusza 2 sznury powiązane
symetrycznie i zakończone chwastami.{ Chwasty śą to frędzle } Kolor kapeluszy
i liczba chwastów, różniące duchownych, zależnie od stopnia
hierarchicznego i godności, długo nie były ustalone; próbę
systematyzacji podjął francuzki heraldyk P. Palliot, który wykorzystał
w tym celu manuskrypt Matthieu Compaina ŚJ
(zm. 1675); pap. Grzegorz XVI nakazał 1832 ozdabiać kapelusze
kardynalskie 15 chwastami po obu stronach; dokładniejsze
przepisy, obejmujące wszystkich duchownych, wydał
1905 pap. Pius X.
Oznaką herbową dygnitarzy kapitulnych, zwł. kantora (dawał
nią znak chórowi), a także przełożonych klasztorów
umieszczano ją za tarczą) była laska przeorska lub kantorska
bourdon); początkowo był to kij pielgrzymi, z czasem artystycznie
opracowany, z drzewa lub srebrnej blachy, zakończony
gałką w formie jabłka, lilii i domeczku. Różaniec był
oznaką sióstr zakonnych i zakonników oraz braci laików, nie mających
prawa zdobić herbu kapeluszem; otacza on tarczę, ma
tylko 4 dziesiątki, oddzielone większymi gałkami; w środku
u dołu, poprzedzony 3 gałkami, zawieszony jest krzyżyk. Korona
cierniowa umieszczana była przez ksienie wokół tarczy
lub poza nią.
Wyobrażenia orderów i dystynktoriów kościelnych, którymi
władcy honorowali duchownych, zawieszano na łańcuchach
pod tarczą; papierza Benedykt XV zakazał 1915 wszystkim duchownym
umieszczania przy herbach orderów, z wyjątkiem
krzyża rycerskiego orderu Zakonu św. Jana Jeroz. i orderu
Grobu Świętego, które umieszcza się za tarczą. Dewiza, motto
(zwaną dziś hasłem posługi) jako oznaka powszechnie używana,
ale niekonieczna, wraz z herbem składa się na mor. portret
osoby; dewiza mówi o jej programie życiowym, nadziejach
i zasadach postępowania; dewizą duchownych są słowa
Pisma Świętego, ojców Kościoła i pisarzy — przysłowia; umieszcza
się ją na wstędze (tego samego koloru co tarcza) lub bez
niej; pisana jest dużymi literami w języku łacińskim, a obecnie coraz
częściej w narodowym. W dawnych herbach występowały
(do 1951) miecze, korony książęce, hrabiowskie, płaszcze
herbowe, trzymacze oraz in. oznaki świeckie.
4. H e r b y d u c h o w i e ń s t w a — Na podstawie tradycji i
prawa wykształcił się kościele zwyczaj heraldyczny, wg którego
duchownym różnych stopni, godności i tytułów przynależą
określone oznaki i symbole. System, obowiązujący od XVI
w. do 1. poł. XX w., charakteryzuje zasada ozdabiania herbów
dużą liczbą oznak oraz szczegółowość przepisów różnicujących
ich wygląd, zwłaszcza w odniesieniu do herbów, przysługujących
duchownym obdarzonym tytuł, czy honor, godnościami;
1968 pap. Paweł VI zniósł liczne, tytuł, godności pap.
(pozostały 3 — protonotariusz apost., prałat honor, i kapelan
Jego Świątobliwości), a 1969 nakazał, by herby duchownych odpowiadały wymogom artyst., były proste i czytelne oraz
zabronił kardynałom i biskupom ozdabiania ich herbów mitrą
i pastorałem; jedynymi ozdobami herbu hierarchów od bpa
do kardynała mają być krzyż i kapelusz odpowiedniego
kształtu i barwy.
K a r d y n a ł ozdabia herb czerwonym kapeluszem, z którego
wnętrza z obu stron spływa czerwony sznur, przytwierdzony
(od góry) z obu stron jednym chwastem; sznur ułożony
jest w sploty skierowane ku krawędzi ronda i zakończony 15
chwastami (fiocci), ułożonymi w 5 rzędów; za tarczą umieszcza
się krzyż, stosownie do posiadanego urzędu (bp, abp, patriarcha).
W h e r b a c h p a t r i a r c h ó w i p r y m a s ó w znajduje
się kapelusz, sznur i 15 chwastów koloru zielonego (od 1826
sznur może być przeplatany złotą nicią), a za tarczą krzyż z
podwójnymi ramionami. Patriarcha Jerozolimy za tarczą
umieszcza czerwony krzyż jeroz. z racji piastowanej jednocześnie
godności Wielkiego Mistrza Zakonu Grobu Świętego;
patriarcha Lizbony od czasów pap. Klemensa XII (1730—40),
umieszcza nad tarczą tiarę, a za nią skrzyżowane gałązki palmową
i laurową.
A r c y b i s k u p i mają w herbie zielony kapelusz, sznur i
10 chwastów, krzyż z ramionami podwójnymi oraz paliusz
(dawniej dodawano jeszcze mitrę i pastorał, a jeżeli abp miał
władzę świecką, krzyżował pastoral z mieczem; abpi z tytułami
książąt ozdabiali herb mitrą książęcą i płaszczem herbowym).
Arcybiskupi K o ś c i o ł a o r m i a ń s k i e g o umieszczali
w herbach nad tarczą kapelusz arcybiskupi, a za tarczą
pionowo krzyż oraz skrzyżowane pastorały gr. i łaciński.
B i s k u p i — mają w herbie zielony kapelusz, sznur i 6 chwastów,
a za tarczą krzyż; bpi bezpośrednio zależni od Stolicy
Apostolskiej używają niekiedy 10 chwastów (np. bpi Szwajcarii).
Biskupi K o ś c i o ł a a n g l i k a ń s k i e g o umieszczają nad
tarczą mitrę, bogato zdobioną kamieniami, z krzyżykiem na
szczycie, tylne wstęgi spływają artystycznie wokół tarczy, za
którą są skrzyżowane 2 pastorały, zwrócone spiralami ku dołowi;
bp Durham, jako palatyn, używa tzw. mitry koronowanej
(podobną przypisuje się abpom Canterbury i Yorku). Biskupi
K o ś c i o ł ó w w s c h o d n i c h stosują się do zwyczajów
heraldycznych Kościoła kat., jedynie forma krzyża, mitry,
pastorału jest zgodna ze zwyczajami liturgicznymi danego rytu.
O p a c i i p r a ł a c i n i e z a l e ż n i (nullius), jeśli nie mają
święceń biskupich, używają zielonego kapelusza, sznura i 6
chwastów; za tarczą umieszczają pastorał z welonem (daw-
„niej mitry i pastorały). O p a c i i p r e p o z y c i i n f u ł a c i
mają w herbach czarny kapelusz, sznur i 6 chwastów; za tarczą
pionowo — pastorał z welonem (dawniej obowiązkowo
infuła). W herbach g e n e r a ł ó w z a k o n ó w znajduje się
czarny kapelusz i 6 chwastów (generał norbertanów używa
koloru białego).
P r a ł a c i zwyczajni. di f i o c c h e t t umieszczają
w herbach fioletowy kapelusz, sznur i 10 chwastów czerwonych
lub różowych, a p r o t o n o t a r i u s z e a p o s t o l s c y —
fioletowy kapelusz, czerwony sznur i 6 chwastów. Wg Heima
te same oznaki przysługują wikariuszom gen. i kapitulnemu
oraz wikariuszowi bpa. H o n o r o w y p r a ł a t ma kapelusz
fioletowy z takim samym sznurem i 6 chwastami, a h o n o r
o w y k a p e l a n p a p i e s k i — czarny kapelusz z fioletowym
sznurem i 6 chwastami. K a n o n i c y — j e ś l i nie maj ą specj alnych
przywilejów — mogą umieszczać czarny kapelusz, sznur
i 3 chwasty czarne, natomiast d z i e k a n i, a r c h i p r e z b i t
e r z y i p r z e ł o ż e n i d o m ó w z a k o n n y c h — czarny kapelusz
z 2 chwastami, a k s i ę ż a — czarny kapelusz z 1 chwastem;
d o k t o r z y t e o l o g i i mają prawo do herbu i pierścienia
(nad tarczą czarny biret o 4 skrzydełkach); o p a t ki
umieszczają prostopadle za tarczą laskę opacką z welonem
(tarcza, zwykle owalna, często jest otoczona różańcem).
5. H e r b y k o ś c i e l n y c h o s ó b p r a w n y c h — Za
przykładem dostojników kościelnych herbów lub symboli heraldycznych
zaczęły używać (przede wszystkim na pieczęciach) biskupstwa,
zakony, zgromadzenia zakonne, kapituły, kolegiaty, opactwa, klasztory, bractwa kośc, rei. stowarzyszenia; zwykle
przyjmowano symbole rei. lub liturg.; niektóre herby
bpstw rozwinęły się ze znaku terytorialnego.
W Polsce np.
bpstwa, które posiadały władztwo ziemskie (wrocławskie, warmińskie,
częściowo krakowskie), wcześnie uzyskały własne herby; pozostałe
kształtowały je przez przyjęcie jako znaku wyobrażenia patrona
katedry. Opactwa, klasztory, seminaria włączały do
swoich znaków herb fundatora (np. w Poznaniu); obowiązywała
zasada, że instytucjom prawnym przysługują insygnia
przełożonych. W XX w. kośc. osoby prawne używają częściej
określenia godło (np. parafii, sądu kośc), zamiast herbu,
gdyż stosowane przez nie znaki i symbole służą jako wyobrażenia
napieczętne.
Herby zakonów i zgromadzeń zak. wyrażają symbolicznie
ich duchowość lub zadania, które chcą pełnić oraz nawiązują
do postaci założyciela albo świętego patrona.
Do najbardziej
znanych należą: h e r b b e n e d y k t y n ó w, przedstawiający
na 3 pagórkach krzyż patriarchalny z napisem PAX; cys
t e r s ó w — na czarnym tle znajduje się czerwono-biała poprzeczna
belka, podzielona w 2 szeregach na 12 kwadracików
(w narożnikach litery MORS); f r a n c i s z k a n ó w — z obłoków
u dołu tarczy wyłaniają się skrzyżowane ręce: lewa św.
Franciszka z Asyżu odziana w habit ze śladami stygmatów,
prawa Chrystusa ze śladami przebicia gwoździem, a za nimi
prosty łac. krzyż; d o m i n i k a n ó w — n a księdze leżący, biały
w czarne łaty pies z pochodnią zapaloną w pysku; j e z u i t
ó w — litery IHS z łac. krzyżem nad literą H. (monogram
często zdobią płomienie, a u dołu 3 gwoździe); n o r b e r t a n
ó w — za tarczą umieszczone są 2 skrzyżowane pastorały, a
w tarczy lilie; k a r m e l i t ó w — tarcza podzielona jest na 3
części; z pola brązowego dolnego wyłania się krzyż ł a c, który
dzieli górną część na 2 białe pola; na każdym z pól znajduje
się 6-ramienna gwiazda, biała w dolnym polu, brązowa w
górnym, nad tarczą — korona król., z której wyłania się ręka
trzymająca miecz, a za nim owinięta wstęga z napisem „Zelo
zelatus sum pro Domino Deo exercituum” (1 Kri 19,10), nad
koroną w półkolu 12 gwiazd; p a u l i n ó w — w środku tarczy
palma, po obu stronach wspinające się 2 lwy zwrócone do
siebie; na palmie kruk trzymający w dziobie kęs chleba. OTO BISKUPI RZYMSKO — KATOLICCY W P O L S C E na przestrzeni wieków do roku 1918 BISKUPI GNIEZNIEŃSCY w tym ARCYBISKUPI Utworzenie pierwszej na terenie Polski diecezji miało miejsce w latach 968 za rządów Mieszka I i pontyfikatu papieża Jana XIII, zaś siedzibą pierwszego biskupa, Jordana, był najprawdopodobniej Poznań. W 999 na synodzie rzymskim erygowano kanonicznie nową archidiecezję z siedzibą w Gnieźnie, a na jej pasterza prekonizowano Radzina Gaudentego — przyrodniego brata św. Wojciecha. W 1000 podczas Zjazdu Gnieźnieńskiego z udziałem Cesarza Ottona III oraz legata papieskiego Roberta zrealizowano dekret o powstaniu archidiecezji. Fundacja i erekcja archidiecezji gnieźnieńskiej miała miejsce w latach 999/1000 za rządów Bolesława Chrobrego i pontyfikatu pap. Sylwestra II. Na synodzie rzymskim w r. 999 łącznie z kanonizacją św. Wojciecha dokonał papież kanonicznej erekcji archidiecezji i na jej pasterza prekonizował brata Męczennika Radzyna-Gaudentego, którego źródła historyczne nazywają „archiepiscopus sancti Adalberti”. W następnym roku (1000) na słynnym zjeździe gnieźnieńskim dekret o erekcji arcybiskupstwa został zrealizowany przez legata papieskiego kardynała oblacjonariusza Roberta. Pierwszy wstrząs przeżyła archidiecezja gnieźnieńska, w latach 1036—38, kiedy reakcja pogańska, a następnie najazd Brzetysława Czeskiego całkowicie zdezorganizowały życie kościelne. Pełną organizację archidiecezji gnieźnieńskiej przywrócił dopiero król Bolesław Śmiały (1058—1079). Można przypuszczać, że od samego początku archidiecezja otrzymała granice stałe, ze względu jednak na brak dokumentu erekcyjnego nie sposób dzisiaj je dokładnie określić. Przyjmuje się, że w skład ówczesnej archidiecezji gnieźnieńskiej wchodziła wschodnia część Wielkopolski, Kujawy, Łęczyckie, Sieradzkie, rozległe tereny Mazowsza i prawdopodobnie również leżąca na prawym brzegu Noteci kasztelania nakielska.
Wykaz arcybiskupów gnieźnieńskich (łac. Catalogus archiepiscoporum gnesnensium) — dzieło Jana Długosza zawierające życiorysy biskupów gnieźnieńskich Katalog powstał na podstawie danych zebranych przez Długosza podczas prac nad jego Rocznikami, a prawdopodobnie także na podstawie fragmentów wcześniejszych katalogów, niezachowanych do współczesności. Jednym z jego współpracowników, a być może także współautorem części biogramów, był Sędziwoj z Czechla. Kilkadziesiąt lat po śmierci autora biskup krakowski Piotr Tomicki zlecił Stanisławowi Samostrzelnikowi wykonanie iluminacji pierwszych dwóch katalogów, obejmujących biskupów diecezji gnieźnieńskiej i krakowskiej. W latach 1530–1535 w warsztacie Samostrzelnika powstała edycja katalogu opatrzona kilkudziesięcioma miniaturami przedstawiającymi opisanych w dziele biskupów, sceny z Nowego Testamentu oraz patronów niektórych spośród opisanych dygnitarzy. Wymieniłem tu 78 biskupów w tym prawie każdy ma herb rodowy.
1. 1000–? Radzim Gaudenty błogosławiony Kościoła katolickiego, biskup lubuski. Jedyna wzmianka o nim, świadczy o udziale w zjezdzie gnieznieńskiej metropolii w Łęczycy, z roku 1180.
2. przed 1025? –1027 Hipolit -h. KOLUMNA umarł w 1027 r
3. 1027–1028 Bossuta Stefan Polak h. WIENIAWA umarł w 1028 r.
4. 1075? –1092 Bogumił Piotr h. LESZCZYC albo h.BROG umarł w 1092 r.
5. ok. 1092? Heinrich von Wülzburg okres posługi, a nawet samo istnienie tego arcybiskupa jest dyskusyjne 6. ok. 1099–po 1112 Marcin h. ZABAWA. umarł w 1112 r.
7. przed 1136–1148 Jakub ze Żnina h. ŻNIN umarł w 1148 r.
8. 1149–po 1167 Jan Gryfita h. GRYF umarł w 1167 r.
9. 1177–po 1180 Zdzisław h. KOZIEROGI umarł 1199 r.
10. lata 80. XII w. Bogumił z Dobrowa h. PORAJ umarł 1182 r. błogosławiony Kościoła katolickiego
11. 1191–1198 Piotr Łabędź III h. ŁABĘDZ umarł w 1198 r.
12. 1199–1219 Henryk Kietlicz Książe Bremeński h. KIETLICZ umarł w 1219 r.
13. 1220–1232 Wincenty z Niałka h. AWDANIEC umarł 1230 r.
14. 1232–1258 Pełka (Fulko) h. LIS umarł 1258 r.
15. 1258–1271 Janusz II h. TARNAWA zatwierdzony w 1259
16. 1278 Marcin II z Opawy h. BODUŁA, zakonu Kaznodziejskiego umarł w 1279 r.
17. 1283–1314 Jakub II Świnka h. ŚWINKA umarł w 1313 r.
18. 1314–1317 Borzysław h. BELINA konsekrowany w 1317
19. 1317–1341 Janisław III h. KOTLICZ umarł w 1341 r.
20. 1342–1374 Jarosław Skotnicki h. BOGORIA umarł w 1374 r.
21. 1374–1382 Jan IV Suchywilk h. GRZYMAŁA umarł 1382 r.
22. 1382–1388 Bodzanta h. SZELIGA aryhbishop z Gniezna umarł w 1389 r.
23. 1389–1394 Jan Kropidło h. JELITA Książe Opolski niemógł się utrzymać, ustąpił w 1394 r. umarł w 1394 r.
24. 1394–1401 Dobrogost z Nowego Dworu h. NAŁĘCZ umarł w 1402 r.
25. 1402? –1411 Mikołaj Kurowski h. ŚRENIAWA umarł w 1411 r.
26. 1412–1422 Mikołaj Trąba II h. TRĄBY umarł 1422 r. prymas Polski i Litwy od 1417
27. 1423–1436 Wojciech Jastrzębiec h. JASTRZĘBIEC umarł w 1436 r. prymas Polski i Litwy
28. 1436–1448 Wincenty Kot h. DOLIWA umarł w 1448 r. prymas Polski i Litwy, w latach 1441–1447 kardynał w obediencji antypapieża Feliksa V
29. 1449–1453 Władysław Oporowski h. SULIMA umarł w 1453 r. prymas Polski i Litwy
30. 1453–1464 Jan Sprowski V h. ODROWĄŻ umarł w 1464 r. prymas Polski i Litwy
31. 1464–1473 Jan VI Gruszczyński h. PORAJ umarł w 1473 r. prymas Polski i Litwy
32. 1474–1480 Jakub III Sieniński z Sienna h. DĘBNO umarł 1480 r. prymas Polski i Litwy
33. 1481–1493 Zbigniew Oleśnicki h. DĘBNO umarł w 493 r. prymas Polski i Litwy
34. 1493–1503 Fryderyk Jagiellończyk Królewicz h. POGONIA prymas Polski i Litwy, kardynał, biskup Krakowski, umał w 1503 r.
35. 1503–1510 Andrzej Boryszewski h. PORAJ umarł w 1510 r. prymas Polski i Litwy
36. 1510–1531 Jan VII Łaski h. KORAB umarł w 1531 r. prymas Polski i Litwy
37. 1531–1535 Maciej Drzewicki h. CIOŁEK umarł w 1535 r. prymas Polski i Litwy
38. 1535–1537 Andrzej II Krzycki h. KOTLICZ umarł w 1537 r. prymas Polski i Litwy
39. 1537–1540 Jan VIII Latalski h. PRAWDZIC umarł w 1540 r. prymas Polski i Litwy
40. 1541–1545 Piotr Gamrat h. SULIMA prymas Polski i Litwy i bisk. KRAKOWSKI umarł w 1545
41. 1545–1559 Mikołaj III Dzierzgowski h. JASTRZĘBIEC umarł w 1559 r. prymas Polski i Litwy
42. 1559–1562 Jan IX Przerębski h. NOWINA umarł w 1562 r. prymas Polski i Litwy
43. 1562–1581 Jakub IV Uchański h. RADWAN umarł w 1581 r. prymas Polski i Litwy
44. 1581–1603 Stanisław Karnkowski h. JUNOSZA umarł w 1603 r. prymas Polski i Litwy
45. 1603–1605 Jan X Tarnowski h. ROLICZ umarł 1606 r. prymas Polski i Litwy
46. 1606–1608 Bernard Maciejowski umarł w 1608 r. h. CIOŁEK prymas Polski i Litwy, kardynał, biskup
47. 1608–1615 Wojciech III Baranowski h. JASTRZĘBIEC 1615 r. prymas Polski i Litwy
48. 1616–1624 Wawrzyniec Gembicki h. NAŁĘCZ umarł w 1624 r. prymas Polski i Litwy
49. 1624–1626 Henryk III Firlej h. LEWART umarł w 1626 r. prymas Litwy
50. 1627–1638 Jan XI Wężyk h. WĄŻ umarł w 1638 r. prymas Polski i Litwy
51. 1638–1641 Jan Lipski h. ŁADA umarł w 1641 r. prymas Polski i Litwy
52. 1641–1652 Maciej II h. POMIAN Łubieński umarł w 1652 r. prymas Polski i Litwy
53. 1653–1658 Andrzej III Leszczyński h. WIENIAWA umarł w 1658 r. prymas Polski i Litwy
54. 1659–1666 Wacław Leszczyński h. WIENIAWA umarł w 1666 r. prymas Polski i Litwy
55. 1666–1673 Mikołaj III Jan Prażmowski h. BELINA umarł w 1673 r. prymas Polski i Litwy
56. 1673–1674 Kazimierz Florian Czartoryski Książe h. POGONIA umarł w 1674 r. prymas Polski i Litwy
57. 1674–1677 Andrzej Olszowski h. PRUS umarł w 1677 r. prymas Polski i Litwy
58. 1677–1685 Jan XIII Stefan Wydżga h. JASTRZĘBIEC umarł w 1686 r. prymas Polski i Litwy
59. 1687–1705 Michał Stefan Radziejowski h. JASTRZĘBIEC UMARŁ ZANIM OTRZYMAŁ EXPEDYCJĘ ROK 1706, prymas Polski i Litwy, kardynał
60. 1706–1721 Stanisław II Szembek h. własny umarł 1722 r. prymas Polski i Litwy
61. 1723–1738 Teodor Potocki h. PILAWA umarł w 1738 r. prymas Polski i Litwy
62. 1739–1748 Krzysztof Antoni Szembek h. własny umarł w 1747 r. prymas Polski i Litwy
63. 1749–1759 Adam Ignacy Komorowski h. KORCZAK umarł w 1758 r. prymas Polski i Litwy
64. 1759–1767 Władysław Aleksander Łubieński h. POMIAN umarł w 1766r. prymas Polski i Litwy
65. 1767–1777 Gabriel Podoski h. JUNOSZA umarł w 1776 r. prymas Polski i Litwy
66. 1777–1784 Antoni Kazimierz Ostrowski h. GRZYMAŁA umarł w 1783 r. prymas Polski i Litwy
67. 1785–1794 Michał Jerzy Poniatowski książe h. CIOŁEK umarł w 1794 r. prymas Polski i Litwy
68. 1795–1801 Ignacy Krasicki h. ROGALA umarł w 1801 r. prymas Polski i Litwy
69. 1806–1818 Ignacy Raczyński h. NAŁĘCZ umarł 1823 r. prymas Polski i Litwy
70. 1821–1825 Tymoteusz Gorzeński h. NAŁĘCZ umarł w 1825 r. jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski
71. 1828–1829 Teofil Wolicki h. WALDORF zmarł w 1829 r. jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski
72. 1831–1842 Marcin Dunin h. ŁABĘDZ zmarł w 1842 r. jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski
73. 1845–1865 Leon Przyłuski h. LUBICZ zmarł w 1865 r. jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski
74. 1866–1886 Mieczysław Halka Ledóchowski h. SZAŁAWA zmarł 1902 r. jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski, kardynał, od 1892 prefekt Kongregacji Rozkrzewiania Wiary
75. 1886–1890 Julius Dinder brak herbu niemiecki duchowny u rodzony w Reszlu jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski
76. 1891–1906 Florian Stablewski h. OKSZA zmarł w 1906 r. jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski
77. 1914–1915 Edward Likowski herbu SZAŁAWA zmarł w 1915 r. jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski
78. 1915–1926 Edmund Dalbor prawdopodobnie herbu LUBICZ BRAK GENEALOGI RODZINY, umarł w 1926 roku odznaczony między innymi krzyżem orła białego zmarł 1926 r. jednocześnie arcybiskup metropolita poznański, prymas Polski, kardynał HISTORIA ARCHIDIECEZJI LWOWSKIEJ
Król Kazimierz Wielki, który przyłączył Ruś Halicką do Polski, i jego następca Ludwik Węgierski oraz namiestnik królewski na Rusi książę Władysław Opolczyk zabiegali u Stolicy Apostolskiej o zaprowadzenie prawidłowej katolickiej organizacji kościelnej na Rusi.
13.02.1375 — papież Grzegorz XI ogłosił bullę „Debitum pasiombs officii”, na mocy której kościół w Haliczu ustanowił arcybiskupim, metropolitalnym, a kościoły przemyski, włodzimierski i chełmski mieli mu podlegać jako sufraganie. Bulla papieska dała początek prawidłowej organizacji kościelnej na Rusi. Stolica Apostolska zastrzegła sobie mianowanie najodpowiedniejszych pasterzy dla nowych diecezji.
Książę Władysław Opolczyk, po pomyślnym ustanowieniu arcybiskupstwa w Haliczu wraz z trzema biskupstwami sufragalnymi, wystąpił z prośbą, aby papież przeniósł stolicę metropolii z opuszczonego i niezbyt bezpiecznego, bo na napady Litwinów i Tatarów narażonego Halicza do Lwowa, które było najznaczniejszym i najludniejszym miastem w kraju. Wymieniłem tu 42 biskupów w tym 6 nie ma herbu..
LWOWSCY BISKUPI w tym ARCYBISKUPI
1. 1359–? Tomasz ze Lwowa Prawdopodobnie ormianin. Dominikanin. uczestniczył zapene w działalności misyjnsj na Rusi. Speł niał jednak funksję biskupią w Londynie jako sufragen.
2. 1365–1371 Krystyn. Franciszkanin -spełniał funkcję misyjną na Rusi.
3. XIV w. Konrad. Dominikanin — funkcja misyjna na Rusi. Prekonizowany biskupem lwowskim przed 1390, przed oficjalną erekcją biskupią.
4. 1390–? Jerzy Eberhardi, biskup niemieckiego pochodzenia, natomiast o pierwszych trzech brak danych genealogicznych. 5. 1401–? Herman Wytkind, właściwie i o tym piątym też nic nie wiadomo, napewno był niemieckim duchownym, Był przeorem klasztoru dominikańskiego w Münster lub w Hildesheim.
7 stycznia 1401 papież Bonifacy IX prekonizował go biskupem lwowskim. Brak informacji, kiedy i od kogo przyjął sakrę biskupią. Brak daty opuszczenia lwowskiej katedry, jednak musiało to nastąpić przed 23 grudnia 1414, kiedy to mianowano jego następcę.
6. 1414–1436 Jan Rzeszowski h. PÓŁKOZIEC zmarł w 1436 r. arcybiskup metropolita
7. 1437–1450 Jan II Odrowąż h. ODROWĄŻ umarł w 1450 r. arcybiskup metropolita
8. 1451–1477 Grzegorz z Sanoka Sanoceus h. ODROWĄŻ zmarł w 1479 r. arcybiskup metropolita
9. 1480 Jan Długosz h. Wieniawa umarł w 1480 r. arcybiskup metropolita
10. 1481–1493 Jan IV Strzelecki (Wątróbka) umarł w 1493 r. h. OKSZA arcybiskup metropolita
11. 1493–1503 Andrzej Boryszewski. h. PORAJ umarł w 1493 r. arcybiskup metropolita, administrator apostolski diecezji przemyskiej, następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
12. 1505–1540 Bernard II Wilczek h. PORAJ umarł w 1540 r. arcybiskup metropolita
13. 1540–1554 Piotr II Starzechowski h. LELIWA umarł w 1554 r. arcybiskup metropolita
14. 1555–1560 Feliks Ligęza h. PÓŁKOZIC umarł w 1560 r. arcybiskup metropolita
15. 1561–1565 Paweł Tarło h.STARZA, umarł 1560 r. arcybiskup metropolita
16. 1565–1575 Stanisław Słomowski h. ABDANK, umarł w 1575 r. arcybiskup metropolita
17. 1576–1582 Jan Sienieński h. DĘBNO, umarł w 1585 r. arcybiskup metropolita
18. 1583–1603 Jan Dymitr Solikowski h BOŃCZA, umarł w 1603 r. arcybiskup metropolita
19. 1604–1614 Jan Zamoyski h. GRZYMAŁA, umarł 1614 r. arcybiskup metropolita
20. 1614–1633 Jan VIII Andrzej Próchnicki h. KORCZAK umarł 1633 r. arcybiskup metropolita
21. 1633–1645 Stanisław Grochowski h. JUNOSZA umarł w 1644 r. arcybiskup metropolita
22. 1645–1653 Mikołaj Krosnowski h. JUNOSZA umarł w 1654 r. arcybiskup metropolita
23. 1654–1669 Jan IX Tarnowski h.ROLICZ umarł w 1669 r. arcybiskup metropolita
24. 1670–1677 Wojciech Koryciński h. STARZA umarł w 1675 r. arcybiskup metropolita
25. 1681–1698 Konstanty Samuel Lipski h. ŁADA umarł w 1698 r. arcybiskup metropolita
26. 1700–1709 Konstanty II Józef Zieliński h. CIOŁEK umarł 1707 r. arcybiskup metropolita
27. 1710–1711 Mikołaj III Popławski h. BIAŁYNIA umarł w 1711 r. arcybiskup metropolita
28. 1713–1733 Jan X Skarbek h. ABDANK umarł w 1733 r. arcybiskup metropolita
29. 1737–1757 Mikołaj Gerard h. GERALD umarł w 1733 r. biskup metropolita
30. 1757 Mikołaj Dembowski nominat, umarł w 1757 r. h. JELITA arcybiskup metropolita
31. 1758–1759 Władysław Aleksander Łubieński h. POMIAN umarł w 1767 r. arcybiskup metropolita, następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
32. 1760–1780 Wacław Hieronim Sierakowski h. OGOŃCZYK umarł w 1779 r. arcybiskup metropolita
33. 1780–1797 Ferdynand Onufry Kicki h. GOZDAWA umarł w 1797 r.
34. 1797–1812 Kajetan Kicki. h. Gozdawa umarł w 1912 r. arcybiskup metropolita
35. 1815–1833 Skarbek-Ankwicz Litho. herbu Abdank umarł 1934 r. arcybiskup metropolita, prymas Galicji i Lodomerii
36. 1 834–1835 Franc Ksaverij Lušin herbu książęcy arcybiskup metropolita, prymas Galicji i Lodomerii, pochodzenie austryjackie W 1836 roku został” księciem Imperium " ( Reichsfürst ).
37. 1835–1846 Franciszek de Paula Pisztek, czeski duchowny umarł w 1846 r. arcybiskup metropolita, prymas Galicji i Lodomerii
38. 1847–1848 Wacław Wilhelm Wacławiczek czeski duchowny umarł w 1862 arcybiskup metropolita, prymas Galicji i Lodomerii
39. 1849–1858 Łukasz Baraniecki. h. SAS umarł w 1854 r. arcybiskup metropolita
40. 1860–1884 Ksawery Franciszek Wierzchleyski h. Berszten (II), umarł w 1884 r. arcybiskup metropolita
41. 1885–1900 Seweryn Tytus Morawski h. Dąbrowa umarł w 1900 r. arcybiskup metropolita
42. 1900–1923 Józef Bilczewski, prawdopodobnie h. ŁUK, umarł w 1923 r. metropolita, święty Kościoła katolickiego HISTORIA ARCHIEDECEZJI KRAKOWSKIEJ Diecezja krakowska erygowana w 1000 przez papieża Sylwestra II ulegała licznym podziałom ze względu na rozbiory Polski (od XI w. Kraków był stolicą Polski. Była drugim po Gnieźnie ośrodkiem kościelnym w Polsce).Od 1200, kiedy są dokładne dane historyczne na ten temat, posługę biskupa archidiecezji krakowskiej objęło 64 biskupów. 33 z nich pochodziło z terenu diecezji (a później archidiecezji) krakowskiej, zaś 31 spoza. Największą grupę biskupów niekrakowskich stanowią pasterze wielkopolscy, których było 14. Zalicza się do nich także aktualny metropolita krakowski. wymiwniłem tu 76 biskupów w tym arcy i kardynałów. Tylko kilku nie ma herbu rodowego. BISKUP I w tym ARCYBISKUPI i Kardynałowie 1. 973–986? Prohor h. KRUCYNI umarł w 986 r. Włoch być może biskup misyjny podległy kościelnej jurysdykcji biskupa praskiego.
2. 986–995? Prokulf h. KOLUMNA umarł 996 r. Włoch być może biskup misyjny podległy kościelnej jurysdykcji biskupa praskiego 3. 1000–1008? Poppon biskup krakowski podległy metropolicie gnieźnieńskiemu
4. 1009–1018? Gompon Wojciech Kętrzyński utożsamia go z poprzednikiem
5. 1019–1030 Lambert I h. PORAJ /data nie pasuje w/g Niesiedzkiego / Włoch umarł w 1030 r.
6. 1030/1032? –1046? Rachelin h. KRUCYNI umarł 1046 r. Włoch
7. 1046? –1059 Aaron arcybiskup Francuz h.TRZY KORONY umarł w 1059
8. 1061–1071 Lambert II Suła Polak h. STARŻA umarł 1071 r.
9. 1072–1079 Stanisław ze Szczepanowa h. PRUS zabity w 1079 r. święty Kościoła katolickiego
10. 1082–1101 Lambert III ABDANK umarł w 1101 r.
11. 1101 Czasław h. PRUS umarł w 1103 r. był on spokrewniony ze św. Stanisławem ze Szczepanowa.
12. 1102–1109 Baldwin h. AICHINGER, umarł w 1109 r. pochodzenie francuskie
13. 1109/1110–1118 Maurus h. LEWART umarł w 1118 r. pochodzenie francuskie
14. 1118–1142 Radost albo Gaudencyus h. PORAJ umarł 1142 r.
15. 1142–1143 Robert h. KORAB umarł 1144 r.
16. 1143–1166 Mateusz lub Maciej h. CHOLEWA
17. 1166? –1185? Gadko lub Gedeon h. GRYF albo ODROWĄŻ umarł 1186 r.
18. 1185? –1207rezygnacja z funkcji biskupiej, następnie mnich cysterski Fulko (Pełka) h. LIS umarł 1207 r.
19. 1208–1218 Wincenty Kadłubek h. PORAJ umarł w 1218 r.
błogosławiony Kościoła katolickiego
20. 1218–1229 Iwo Odrowąż h. ODROWĄŻ umarł 1229 r.
21. 1229–1242 Wisław z Kościelca h. ZABAWA umarł w 1242 r.
22. 1242–1266 Jan Prandota h. ODROWĄŻ umarł w 1266 r.
23. 1266–1292 Paweł z Przemankowa h. PUŁKOZIC umarł 1293 r.
24. 1292–1294 Prokop h. KORCZAK umarł w 1294 r.
25. 1294–1320 Jan Muskata h. LILIA umarł w 1320 r.
26. 1320–1326 Nankier h OKSZA h. 1326 r.
27. 1326–1347 Jan Grot h. RAWICZ umarł w 1347 r.
28. 1347–1348 Piotr z Falkowa h. DOLIWA umarł w 1348 r.
29. 1348–1366 Jan Bodzanta h. PORAJ umarł w 1366 r.
30. 1367–1380 Florian Mokrski h. JELITA umarł w 1380 r.
31. 1380–1382 Zawisza Kurozwęcki h. PORAJ umarł w 1382 r.
32. 1382–1392 Jan Radlica h. KORAB umarł w 1392 r.
33. 1392–1412 Piotr Wysz h. BROG umarł w 1412 r. następnie biskup diecezjalny poznański
34. 1412–1423 Wojciech Jastrzębiec h. JASTRZĘBIEC umarł w 1423 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
35. 1423–1455 Zbigniew Oleśnicki h. DĘBNO umarł 1455 r. kardynał
36. 1455–1460 Tomasz Strzępiński h.PRUS umarł 1460 r.
38. 1461–1463 Jakub z Sienna h. DĘBNO umarł w 1463 r. następnie biskup diecezjalny kujawski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
39. 1463–1464 Jan Gruszczyński h. PORAJ umarł w 1464 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
40. 1464–1471 Jan Lutkowic z Brzezia h. DOLIWA umarł w 1471 r.
41. 1471–1488 Jan Rzeszowski h. PUŁKOZIC umarł w 1488 r.
42. 1488–1503 Fryderyk Jagiellończyk h. POGONIA 1503 r. od 1493 jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
kardynał
43. 1503–1524 Jan Konarski h. ABDANK umarł w 1524 r.
44. 1524–1535 Piotr Tomicki h. ŁODZIA umarł w 1535 r.
45. 1536–1537 Jan Latalski h. PRAWDZIC umarł w 1537 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
46. 1537–1538 Jan Chojeński h. ABDANK umarł w 1538 r.
47. 1538–1545 Piotr Gamrat h. SULIMA umarł w 1545 r. od 1541 jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
48. 1546–1550 Samuel Maciejowski h. CIOŁEK umarł w 1545 r.
49. 1551–1560 Andrzej Zebrzydowski h. RADWAN umarł w 1560 r.
50. 1560–1572 Filip Padniewski h. NOWINA umarł w 1572 r.
51. 1572–1577 Franciszek Krasiński h. ŚLEPOWRON umarł w 1577 r.
52. 1577–1591 Piotr Myszkowski h. JASTRZĘBIEC umarł w 1591 r.
53. 1591–1600 Jerzy Radziwiłł h. TRĄBY umarł w 1600 r. kardynał
54. 1600–1605 Bernard Maciejowski h. CIOŁEK umarł 1605 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
kardynał
55. 1607–1616 Piotr Tylicki h. LUBICZ umarł w 1616 r.
56. 1616–1630 Marcin Szyszkowski h. OSTOJA umarł w 1630 r.
57. 1630–1631 Andrzej Lipski h. GRABIE umarł w 1631 r.
58. 1632–1634 Jan Albert Waza h. WAZA umarł w 1634 r. kardynał
59. 1635–1642 Jakub Zadzik h. KORAB umarł w 1642 r.
60. 1642–1657 Piotr Gembicki h. NAŁĘCZ umarł w 1657 r,
61. 1658–1679 Andrzej Trzebicki h. ŁABĘDZ umarł w 1679 r
62. 1681–1699 Jan Małachowski h. NAŁĘCZ umarł w 1699 r.
63. 1700 Stanisław Kazimierz Dąmbski h. GODZIEMBA umarł 1700 r,
64. 1701–1702 Jerzy Albrecht Denhoff h. DZIK umarł w 1702 r.
65. 1710–1719 Kazimierz Łubieński h. POMIAN umarł w 1719 r.
66. 1720–1732 Konstanty Felicjan Szaniawski h. JUNOSZA umarł w 1732 r.
67. 1732–1746 Jan Aleksander Lipski h. GRABIE umarł w 17346 r. kardynał
68. 1746–1758 Andrzej Stanisław Załuski h. JUNOSZA umarł w 1758 r.
69. 1759–1788 Kajetan Sołtyk h. SOŁTYK umarł w 1788 r.
70. 1788–1800 Feliks Turski h. ROGALA umarł w 1800 r.
71. 1805–1813 Andrzej Gawroński h. RAWICZ umarł w 1813 r.
72. 1815–1829 Jan Paweł Woronicz h. POWĘŻA umarł w 1829 r. następnie arcybiskup metropolita warszawski i prymas Królestwa Polskiego
73. 1830–1851 Karol Skórkowski h. JELITA umarł w 1851 r.
74. 1879–1894 Albin Dunajewski h. SAS umarł w 1894 r. kardynał
75. 1895–1911 Jan Puzyna h. OGINIEC umarł w 1911 r. kardynał
76. 1911–1951 Adam Stefan Sapieha h. LIS umarł w 1951 r. od 1925 arcybiskup metropolita, kardynał. HISTORIA ARCHIEDECEZJI KUJAWSKIEJ Biskupi kruszwiccy { KUJAWSCY} wymienieni przez Długosza dla lat 996—1156 to postacie legendarne, choć krótkotrwałe istnienie diecezji kruszwickiej w XI wieku nie jest wykluczone. Daty dla pierwszych sześciu historycznych biskupów (od Swidgera do Bartha) oznaczają jedynie pierwszą i ostatnią wzmiankę źródłową na ich temat, a niekoniecznie faktyczne daty rozpoczęcia i zakończenia posługi. Pierwszy biskup Swidger we współczesnych źródłach pojawia się jedynie w notatce nekrologicznej, która jednak nie podaje roku jego śmierci ani nie wymienia jego diecezji. Powiązanie go z diecezją kujawską oraz podane daty bazują wyłącznie na bardzo niepewnej co do wiarygodności relacji Jana Długosza. KUJAWSCY BISKUPI w tym ARCYBISKUPI 1. 966—993 — Lucidus włoch w/g legendy h. Alabanda
2. 993—1014 — Wawrzyniec zmarł 1014 biskup Kruśnicki
3. 1015—1033 — Marceli h. WŁOSZEK umarł w 1035 r., biskup Kruśnicki.
4. 1034—1055 — Wenanty h. MORA umarł w 1055 r. biskup Kruśnicki.
5. Jan Rzymianin umarł w 1081, biskup Kruśnicki prawdopodobnie h.STERNBERG.
6. Ks. Roman Biskup umarł w 1097 r. Został pochowany w katedrze kruszwickiej
7. 1097—1111 — Paweł h. CIOŁEK, umarł w 1111 biskup Kruśnicki
8. 1111—1128 — Baldwin Gall h. RAMUIT, biskup Kruśncki umarł w 1128 r.
9. 1129—1156 — Świdger h. GRZYMAŁA biskup Kruśnicki, umarł w 1156 r. Biskupi kujawscy (kujawsko-pomorscy, włocławscy) (1133—1818)
10. 1133–ok.1147? — Swidger biskup kujawski prawdopodobnie Niemiec, mało danych, umarł w 1147?
11. 1148–1156 — Werner (zm. 5 lutego 1170), biskup kujawski ok.1148–1156, następnie biskup płocki 1156—1170 został zabity, był niemcem.
12. 1161—1180 — Onold zm. między 1180 a 1187) — trzeci po Swidgerze i Warnerze historyczny biskup kujawski, h. OLIWA
13. 1187—1198 — Stefan umarł w 1198 r. prawdopodobnie polak sądząc po imieniu.
14. 1206—1212 — Ogerius zm. 1212 lub 1213) — biskup kujawski, znany też jako Ogier, Oger, Ogierz, Oerius lub Hogerius.
15. 1213—1220 — Barta Był biskupem kujawsko-pomorskim w XIII w. Jego pontyfikat w przybliżeniu datuję się na lata 1203–1215 lub 1215–1220 brak innych danych. h. OKSZA
16. 1222—1252 — Michał pierwszy polak jako biskup kujawski, po zatem nic nie wiemy. umarł w 1252 r. h. GODZIEMBA
17. 1252—1275 — Wolimir h. POÓG umarł w 1271 r.
18. 1275—1283 — Albierz (Wojciech) h. WIENIAWA umarł w 1283 r.
19. 1283—1300 — Wisław h. ZABAWA umarł w 1300 r.
20. 1300—1323 — Gerward h. LESZCZYC umarł w 1323 r.
21. 1324—1364 — Maciej z Gołańczy h. TOPÓR umarł w 1368 r.
22. 1364—1383 — Zbylut z Wąsosza h. TOPÓR umarł w 1383 r.
23, 1383—1383 — Trojan h. LESZCZYC, USTĄPIŁ W 1384 r pewnie zaraz umarł 24. 1384—1389 — Jan II Kropidło (Piast) o nim już pisałem.
25. 1389—1398 — Henryk Legnicki (Piast) książe VIII legnicki umarł w 1398 r.
26. 1399—1402 — Mikołaj Kurowski h. ŚRENIAWA biskup poznański, włocławski arcybiskup gnieźnieński, kanclerz koronny. umarł w 1411 r.
27. 1402—1421 — Jan Kropidło (Piast) (ponownie)
28. 1421—1427 — Jan III Pella de Niewiesz h. WIENIAWA umarł w 1427 r.
29. 1427—1433 — Jan IV Szafraniec h. STARYKOŃ umarł w 1433 r.
30. 1433—1449 — Władysław Oporowski h. SULIMA umarł w 1449 r.
31. 1449—1450 — Mikołaj II Lasocki h. DOŁĘGA umarł w 1450 r.
32. 1450—1463 — Jan V Gruszczyński h. PORAJ umarł 1463 r.
33. 1463—1464 — Jan VI Lutek z Brzezia h. DOLIWA umarł w 1464 r.
34. 1464—1472 — Jakub z Sienna h. DĘBNO umarł w 1472 r.
35. 1473—1480 — Zbigniew Oleśnicki h. DĘBNO umarł w 1480 r.
36. 1481—1483 — Andrzej II Oporowski h. SULIMA umarł 1483 r.
37. 1484—1493 — Piotr Moszyński z Bonina h. ŁODZIA umarł w 1493 r.
ski od 1531 r.
38. 1503—1513 — Wincenty Przerębski h.NOWINA umarł w 1513 r.
39. 1513—1531 — Maciej II Drzewicki h.CIOŁEK biskup Gnieznieski od 1531 r. Umarł w 1535 r.
40. 1531—1538 — Jan VII Karnkowski h. JUNOSZA umarł w 1538 r.
41. 1538—1542 — Łukasz Górka h. ŁODZIA umarł w 1542 r.
42. 1542—1546 — Mikołaj III Dzierzgowski h. JASRZĘBIEC biskup Gnieznie. od 1546 r. Umarł w 1559 r.
43. 1546—1551 — Andrzej III Zebrzydowsk h. RADWAN Bis. Krakowski od 1551 r. Umarł w 1560 R.
44. 1551—1557 — Jan VIII Drohojowski h. KORCZAK umarł w 1557 r.
45. 1557—1565 — Jakub II Uchański h. RADWAN Bisk. Gniez. od 1565 r. umarł w 1565 r.
46. 1565—1567 — Mikołaj IV Wolski h. PUŁKOZIĆ umarł 1567 r.
47. 1567—1580 — Stanisław Karnkowski h. JUNOSZA bisk. Gniez. od 1581 r. umarł w 1580 r.
48. 1581—1600 — Hieronim Rozdrażewski h. DOLIWA umarł w 1600 r.
49. 1600—1603 — Jan IX Tarnowski h.ROLICZ umarł w 1603 r.
50. 1603—1607 — Piotr II Tylicki h. LUBICZ umarł 1616 r.
51. 1608—1608 — Wojciech II Baranowski h. JASTRZĄB umarł w 1608 r.
52. 1608—1610 — Maciej III Pstrokoński h. PORAJ umarł w 1609 r.
53. 1610—1616 — Wawrzyniec Gembicki h. NAŁĘCZ umarł w 1616 r.
54. 1616—1622 — Paweł Wołucki h. RAWICZ umarł w 1622 r.
55. 1622—1631 — Andrzej IV Lipski h. GRABIE umarł w 1631 r.
56. 1631—1642 — Maciej IV Łubieński h. POMIAN umarł w 1642 r.
57. 1642—1654 — Mikołaj Wojciech Gniewosz h. RAWICZ umarł w 1654 r.
58. 1654—1673 — Kazimierz Florian Czartoryski książe h. POGONIA umarł w 1673 r.
59. 1674—1675 — Jan X Gembicki h. NAŁĘCZ umarł w 1675 r.
60. 1675—1680 — Stanisław II Sarnowski h. JASTRZĘBIEC umarł w 1680 r.
61. 1680—1691 — Bonawentura Madaliński h. LARISA umarł w 1691 r.
62. 1691—1700 — Stanisław III Dąmbski h. GODZIEMBA biskup krakowski od 1699 r. umarł w 1700 r.
63. 1700—1705 — Stanisław Szembek h. SZEMBEK umarł w 1705 r.
64. 1705—1720 — Felicjan Konstanty Szaniawski h. JUNOSZA umarł w 1720 r.
65. 1720—1735 — Krzysztof Antoni Szembek h. SZEMBEK umarł w 1735 r.
66. 1735—1741 — Adam Stanisław Grabowski h. ZBIŚWICZ umarł w 1741 r.
67. 1741—1751 — Walenty Aleksander Czapski h. LELIWA umarł 1751 r.
68. 1751—1763 — Antoni Sebastian Dembowski h. JELITA umarł w 1763 r.
69. 1763—1776 — Antoni Kazimierz Ostrowski h.GRZYMAŁA umarł 1776 r. 70. 1745—1806 Józef Ignacy Rybiński h. RADWAN umarł 1806 r.
71. 1806—1815 — vacat (w latach 1807- 1809 administratorem był Ignacy Stanisław Czyżewski) h. DRYJA umarł w 1815 r.
72. 1815—1818 — Franciszek Malczewski h. DRYJA umarł w 1818 r.
73. 1818—1822 — Andrzej Wołłowicz h. BOGORIA umarł w 1822 r.
74. 1822—1831 — Józef Szczepan Koźmian h. NAŁĘCZ umarł w 1831 r.
1831—1836 — vacat
75. 1836—1850 — Walenty Maciej Bończa Tomaszewski h. BOŃCZA umarł w 1850 r. 1850—1856 — vacat
76. 1856—1867 — Jan Michał Marszewski h. ROGALA umarł w 1867 r.
1867—1876 — vacat
77. 1876—1883 — Wincenty Teofil Popiel h. SULIMA umarł w 1883 r.
78. 1883—1902 — Aleksander Kazimierz Bereśniewicz h.ROGALA umarł w 1902 r,
79. 1902—1925 — Stanisław Zdzitowiecki h. LUBICZ umarł w 1925 r. HISTORIA ARCHIEDECEZJI POZNAŃSKIEJ Diecezja poznańska jest historycznie pierwszą diecezją na ziemiach polskich (prima sedes episcoporum Poloniae, ustanowioną w 968 (dwa lata po chrzcie Mieszka I) jako biskupstwo misyjne podległe bezpośrednio jurysdykcji Stolicy Apostolskiej. Wraz z założeniem stolicy biskupiej rozpoczęła się budowa kościoła katedralnego na terenie podgrodzia poznańskiego grodu (obecnie Ostrów Tumski w Poznaniu). Pierwszym biskupem został Jordan, mianowany przez papieża Jana XIII, który zapoczątkował historię polskiej hierarchii kościelnej. Diecezja początkowo nie została włączona do metropolii gnieźnieńskiej utworzonej w 1000, a dopiero po śmierci bp. Ungera (1012) lub po jej przywróceniu w 1075 za panowania Bolesława Śmiałego. W roku 1038 w wyniku najazdu Brzetysława I diecezja poznańska upadła. Złupiono Wielkopolskę grabiąc cenne relikwie kościelne, które następnie biorący udział w wyprawie biskup praski Sewer złożył w katedrze św. Wita w Pradze. POZNAŃSCY BISKUPI w tym ARCYBISKUPI
1. 1000–1012 Unger biskup diecezjalny niezależny od metropolii gnieźnieńskiej, po 1004 prawdopodobnie sufragan arcybiskupa magdeburskiego, po trzydziestoletnim biskupstwie umarł w 1012 r.
2. 1012? –1030 Roman Rzymianin h. KOLUMNA umarł około 1030 r.
3. ok. 1030? –1038 Ederam (zm. przed 1049 ok. 1038 upadek diecezji wskutek reakcji pogańskiej i najazdu Brzetysława I czeskiego
W roku 1038 w wyniku najazdu Brzetysława I diecezja poznańska upadła. Złupiono Wielkopolskę grabiąc cenne relikwie kościelne, które następnie biorący udział w wyprawie biskup praski Sewer uroczyście złożył w katedrze św. Wita w Pradze. Prawdopodobnie w roku 1075 Bolesław Śmiały gdy reorganizował Kościół polski przywrócił diecezję poznańską.
4. JORDAN -968–982/984,biskup misyjny podlegający bezpośrednio papieżowi
5. 1075? –? Franko Paulin pierwszy znany biskup po odnowieniu diecezji ok. 1075, podległy metropolii gnieźnieńskiej h. KRUCTNI brak daty śmierci
6. 1097/1102—1103? Eckhard prawdopodobnie złożony z urzędu przez legata Gwalona
7. ok. 1103? –po 1113 Paweł I, brak informacji
po 1113 Goswin, właściwie brak informacji
8.? –1146 Bogufał I prawdopodobnie h. PORAJ umarł 1146/46 r.
9. 1146–1152 Pean, kanclerz, pochodzenie irlandzkie.
10. 1152–1159 Stefan h. ROLICZ jest udokumentowany umarł w 1159 r.
11. 1159–1164 Bernard h. SYROKOMLA pochodzenie niemieckie umarł w 1154 r.
12. 1164–1172 Radwan pochodził z rodziny Radwanów h. RADWAN umarł w 1172 r.
13. 1172–1180 Cherubin h. SULIMA umarł w 1180 r.
14. ok. 1180–1186 Arnold h. DOŁĘCGA umarł w 1186
15. 1186–przed 1191 Piotr Łabędź h ŁABĘDZ następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński umarł w 1196 r.
16. ok. 1192, 1193 Benedykt h. SYROKOMLA umarł w 1193r.
17.? –1196 Mrokota h. KORAB umarł 1196 r.
18. 1196/1201–1211 Arnold II umarł w latach 1201/1211.
19. 1211–1242 Paweł II h. GRZYMAŁA umarł 1242 r. pierwszy biskup obrany przez kapitułę w wolnej elekcji
20. 1242–1253 Bogufał II h. PORAJ umarł w 1253 r.
21. 1253–1254 Piotr I h, PRAWDZIC umarł 1254 r.
22. 1254–1264 Bogufał III z Czerlina h. RÓŻA umar w 1264 r.
23. 1265–1267 Falenta h. PRUS umarł w 1262 r. niezatwierdzony przez papieża
24. 1267–1278 Mikołaj h. LIS umarł w 1278 r.
25. 1278–1285 Jan Wyszkowic h. ŁODZIA umarł 1285 r.
26. 1285–1297 Jan Gerbicz h. NAŁĘCZ umarł w 1298 r.
27. 1297–1317 Andrzej Zaremba h. ZARĘBA umarł w 1317 r.
28. 1318–1324 Domarad Grzymała h. GRZYMAŁA umarł w 1324 r.
29. 1325–1335 Jan III Doliwa h. DOLIWA umarł w 1335 r.
30. 1335–1346 Jan IV z Kępy h. ŁODZIA umarł w 1346 r.
31. 1347–1348 Andrzej z Wiślicy h. GODZIEMBA umarł w 1348 r. następnie biskup zwierzyński (szweryński)
32. 1348–1355 Wojciech Pałuka h. TOPUR umarł w 1355 r.
33. 1356–1374 Jan V z Lutogniewa h.DOLIWA umarł w 1374 r.
34. 1375–1382 Mikołaj II z Kórnika h. ŁODZIA umarł w 1382 r.
35. 1382–1384 Jan Kropidło h. ORZEŁ BIAŁY Jan Kropidło następnie biskup diecezjalny kujawski, późniejszy biskup diecezjalny kamieński, biskup diecezjalny chełmiński i ponownie biskup diecezjalny kujawski
36. 1384–1394 Dobrogost z Nowego Dworu h. NAŁĘCZ Dobrogost z Nowego Dworu następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński umarł w 1394 r.
37. 1394–1395 Jan h. STARYKOŃ umarł w 1395 r. następnie biskup diecezjalny kamieński
38. 1395–1399 Mikołaj IV Kurowski h. ŚRENIAWA umarł 1399 r. następnie biskup diecezjalny kujawski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński
39. 1399–1412 Wojciech II Jastrzębiec h. ŚRENIAWA umarł w 1412 r. następnie biskup diecezjalny krakowski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
40. 1412–1414 Piotr II Wysz h. BROG umar w 1414 r.
41. 1414–1426 Andrzej Łaskarz Gosławiecki h. GODZIEMBA umarł w 1426 r.
42. 1426–1427 Mirosław Brudzewski h. NAŁĘCZ umarł w 1427 r.
43. 1428–1437 Stanisław I Ciołek h.CIOŁEK umarł w 1438 r.
44. 1438–1479 Andrzej III Bniński h. ŁODZIA umarł w 1479 r.
45. 1479–1498 Uriel Górka h. ŁODZIA umarł w 1498 r
46. 1498–1520 Jan Lubrański h. GODZIEMBA umarł w 1520 r.
47. 1520–1525 Piotr III Tomicki. h. ŁODZIA umarł w 1525 r. następnie biskup diecezjalny krakowski
48. 1525–1536 Jan VIII Latalski h.PRAWDZIC umarł w 1536 r. następnie biskup diecezjalny krakowski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
49. 1536–1538 Jan IX z Książąt Litewskich h. OGOŃCZYK umarł w 1538 r.
50. 1538–1539 Stanisław II Oleśnicki h. DĘBNO umarł w 1539 r.
51. 1539–1544 Sebastian Branicki h. KORCZAK umarł w 1544 r.
52. 1544–1546 Paweł Dunin-Wolski h. ŁABĘDZ umarł w 1546 r.
53. 1546–1553 Benedykt II Izdbieński h. PORAJ umarł w 1553 r.
54. 1553–1562 Andrzej IV Czarnkowski h. NAŁĘCZ umarł w 1562 r.
55. 1562–1574 Adam Konarski h. ABDANK umarł w 1577 r.
56. 1577–1597 Łukasz Kościelecki h. OGOŃCZYK umarł w 1597 r.
57. 1598–1600 Jan X Tarnowski (primate) h. ROLICZ umarł w 1600 r. następne biskup diecezjalny kujawski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
58. 1601–1607 Wawrzyniec II Goślicki h. GRZYMAŁA umarł w 1607 r.
59. 1607–1623 Andrzej V Opaliński h. ŁODZIA umarł w 1623 r.
60. 1624–1627 Jan XI Wężyk. h. WĄŻ umarł 1627 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
61. 1627–1631 Maciej Łubieński h. POMIAN umarł w 1631 r. następnie biskup diecezjalny kujawski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
62. 1631–1634 Adam Nowodworski h.NAŁĘCZ umarł 1634 r.
63. 1635 Henryk Firlej h. LEWART umarł w 1636 r.
64. 1636–1650 Andrzej VI Szołdrski h. ŁODZIA umarł w 1650 r.
65. 1650–1655 Kazimierz Florian Czartoryski h. POGONIA umarł w 1655 r. następnie biskup diecezjalny kujawski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
66. 1655–1663 Wojciech III Tolibowski h.NAŁĘCZ umarł w 1665 r.
67. 1664–1687 Stefan II Wierzbowski h. JASRRZĘBIEC umarł w 1687 r.
68. 1688–1698 Stanisław III Witwicki h.SAS umarł w 1697 r.
69. 1699–1707 Mikołaj V Święcicki h. JASTRZĘBIEC umarł w 1709 r.
70. 1710–1715 Michał Bartłomiej Tarło h. TOPÓR umarł w 1715 r.
71. 1716–1719 Stanisław IV Szembek h. SZEMBEK umarł w 1720 r. następnie biskup diecezjalny kujawski, arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
72. 1721–1722 Piotr IV Tarło h. TOPÓR umarł w 1722 r.
73. 1722–1732 Jan XII Joachim Tarło h. TOPÓR umarł w 1732 r.
74. 1733–1738 Stanislaus IV Hofius h. własny to jest HOFIUS umarł w 1738 r.
75. 1739–1768 Teodor Kazimierz Czartoryski h. POGOŃ LITEWSKA umarł 1768 r.
76. 1768–1780 Andrzej Mikołaj Młodziejowski h. KORAB umarł w 1780 r.
77. 1780–1793 Antoni Okęcki h. RADWAN umarł w 1793 r.
78. 1794–1806 Ignacy Raczyński h. NAŁĘCZ umarł 1806 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
79. 1809–1825 Tymoteusz Gorzeński h. NAŁĘCZ umarł w 1825 r. od 1821 arcybiskup metropolita oraz jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
80. 1828–1829 Teofil Wolicki h. WALDORF umarł w 1820 r. arcybiskup metropolita, jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
81. 1831–1842 Marcin Dunin h. ŁABĘDZ umarł 1842 r. arcybiskup metropolita, jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
82. 1845–1865 Leon Michał Przyłuski h. LUBICZ umarł w 1886r. arcybiskup metropolita, jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
83. 1866–1886 Mieczysław Halka-Ledóchowski h. SZAŁAWA umarł 1890 r. arcybiskup metropolita, jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
84. 1886–1890 Julius Dinder niemiecki duchowny umarł 1890 r. arcybiskup metropolita, jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
85. 1891–1906 Florian Stablewski h. OKSZA umarł 1906 r. arcybiskup metropolita, jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
86. 1914–1915 Edward Likowski w herbie jabłka królewskiego z ostrowskiego herbu. arcybiskup metropolita, jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski
87. 1915–1926 EDMUND DOLBER h. PRZYJACIEL umarł w 1925 r. metropolita, jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski, kardynał HISTORIA ARCHIDJECEZJI WILEŃSKIEJ
Została ustanowiona 12 marca 1388 przez papieża Urbana VI. Do 1798 podlegała pod metropolię gnieźnieńską, od 1798 do 1925 pod metropolię mohylewską. W 1925 w wyniku konkordatu podniesiona do rangi archidiecezji.
W 1945 jej wschodnia część znalazła się na terenie ZSRR (Litewska SRR i Białoruska SRR). Z zachodniej części, która znalazła się w granicach Polski, utworzono administrację apostolską w Białymstoku, istniejącą w latach 1945—1991.
Archidiecezja wileńska została przywrócona na terenie Litwy w 1991. Na terenie Białorusi z terenów archidiecezji wileńskiej utworzono diecezję grodzieńską. W tym samym roku z administracji w Białymstoku utworzono diecezję białostocką. BISKUPI WILEŃSCY wtym ARCYBISKUPI 1. 1388–1398 Chrzest Litwy Andrzej Jastrzębiec h. JASTRZĘBIEC umarł 1398 r.
2. 1399–1407 Jakub Plichta h. PÓŁKOZIC umarł w 1407 r.
3. 1408–1414 Mikołaj z Gorzkowa h. GERALD umarł 1414 r.
4. 1415–1422 Piotr Krakowczyk h. JASTRZĘBIEC umarł 1422 r.
5. 1422–1453 Maciej z Trok h. ZNIN umarł 1453 r.
6. 1453–1467 Mikołaj II z Sołecznik h. WIENIAWA umarł w 1468 r.
7. 1468–1481 Jan Łosowicz h. ROZMIAR umarł w 1481 r.
8. 1481–1491 Andrzej II Szeliga h. SZELIGA umarł w 1491 r.
9. 1492–1507 Wojciech Tabor h. PÓŁKOZIC umarł w 1507 r.
10. 1507–1519 Wojciech II Radziwiłł h. TRĄBY umarł 1519 r.
11. 1519–1536 Jan z Książąt Litewskich h. POGOŃ następnie biskup diecezjalny poznański
12. 1536–1555 Paweł Holszański h. CENTARIUS umarł w 1555 r.
13. 1556–1579 Walerian Protasewicz h. DRZEWICA umarł w 1579 r.
14. 1579–1591 Jerzy Radziwiłł h. TRĄBY umarł w 1591 r. następnie biskup diecezjalny krakowski, kardynał
15. 1600–1615 Benedykt Woyna h. TRĄBY umarł w 1616 r.
16. 1616–1630 Eustachy Wołłowicz h. BOGORIA umarł w 1630 r.
17. 1631–1649 Abraham Woyna h. TRĄBY umarł w 1649 r.
18. 1649–1656 Jerzy II Tyszkiewicz h. LELIWA umarł w 1656 r.
19. 1656–1661 Jan III Krzysztof Zawisza h. PŁOMIEŃCZYK umarł w 1661 r.
20. 1661–1665 Jerzy III Białłozor h. WIENIAWA umarł 1667 r.
21. 1667–1671 Alaksandar Kazimier Sapieha h. LIS umarł w 1671 r.
22. 1672–1684 Mikałaj III Stefan Pac. h. GOZDAWA umarł 1684 r.
23. 1685–1686 Aleksander II Kotowicz h. KORCZAK umarł w 1686 r.
24. 1687–1722 Konstanty Kazimierz Brzostowski h. STRZEMIĘ umarl w 1722 r.
25. 1722–1723 Maciej II Ancuta h. ANKUTA umarł w 1723 r.
26. 1724–1729 Karal Piotar Pancerzyński h. TRZASKA umarł w 1729 r.
27. 1730–1762 Michał Zienkowicz h. SIEKIERZ umarł w 1762 r.
28. 1762–1794 Ignacy Jakub Massalski h. MASALSKI umarł w 1793 r.
29. 1798–1808 Jan Kossakowski h. ŚLEPOWRON umarł w 1808 r.
30. 1814–1815 Hieronim Stroynowski h. STRZEMIĘ umarł w 1815 r.
31. 1840–1841 Andrzej Benedykt Kłągiewicz h. STRZEMIĘ umarł w 1841 r.
32. 1848–1856 Wacław Żyliński h. JANINA umarł w 1856 r. następnie arcybiskup metropolita mohylewski
33. 1858–1883 Adam Stanisław Krasiński h. ŚLEPOWRON umarł w 1883 r.
34. 1883–1889 Karol Hryniewiecki h. HRYNIEWIECKI umarł w 1889 r.
35. 1889–1895 Antoni Franciszek Audziewicz h. KORYBUT umarł w 1895 r.
36. 1897–1902 Stefan Aleksander Zwierowicz h. ANKUTA umarł w 1902 r. następnie biskup diecezjalny sandomierski
37. 1903–1917 Edward von Ropp h. JASTRZĘBIEC umarł 1917 r. następnie arcybiskup metropolita mohylewski
38. 1918–1925 Jerzy Matulewicz h. JASTRZĘBIEC umarł w 1925 błogosławiony Kościoła katolickiego HISTORIA DJECEZJI PŁOCKIEJ Djecezja Płocka (łac. Dioecesis Plocensis) — jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii warszawskiej ustanowiona w 1075, zreorganizowana 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae Populus (utraciła 39 parafii na rzecz diecezji łomżyńskiej, diecezji łowickiej i warszawsko-praskiej).
PŁOCCY BISKUPI w tym ARCYBISKUPI 1. 1075–? Stefan pierwszy historyczny biskup płocki Stefan (zm. ok. 1099 roku) — pierwszy historyczny biskup płocki, kanonik płocki, rządy w diecezji objął około 1088 roku dzięki poparciu Władysława Hermana. BYŁ h. STEFAN
Brak jest źródeł pisanych na jego temat, jednak w XVI wieku, podczas przebudowy katedry płockiej dokonywanej przez biskupa Andrzeja Noskowskiego, znaleziono jego grób. 2. FILIP -1103 z rodu Doliwczyków, h. DOLIWA Według Długosza miał pochodzić z rodu Doliwczyków, czego nie da się zweryfikować. Nie wspominają o nim współczesne mu źródła pisane, jednak podczas prac w katedrze płockiej w XVI w. odnaleziono jego grób, co czyni jego postać niewątpliwie historyczną. Prawdopodobnie pełnił swój urząd pod koniec XII wieku.
3. 1103? zm. 8 lipca przed 1125 Heinrich von Siegburg prawdopodobnie złożony z urzędu przez legata Gwalona; nie jest pewne czy był biskupem płockim. Według Gerarda Labudy jest on identyczny z „opatem” Henrykiem znanym z Żywota św. Ottona z Bambergu, z którym Otto przybył do Polski w latach 80. XI wieku i który miał później zostać „arcybiskupem polskim”.
4. 1103? –1129 Szymon h. GOZDAWA umarł w 1129 r.
5. 1129–1156 Aleksander z Malonne h. DOŁĘGA umarł w 1156 r.
6. 1156–1170 Werner h. PORAJ ZOSTAŁ ZABITY W 1172 ROKU
7. ok. 1170–po 1180 Lupus h. GODZIEMBA umarł w 1180 r.
8. 1187? –1206 Wit z Chotela h. JANINA umarł w 1206
9. 1206–1223 Gedko Sasinowic h. GRYF umarł w 1223 r.
10..1223–1227 Jan Gozdawita h. GOZDAWA umarł w 1227 r.
11. 1227–1232 Gunter Prus h. PRUS umarł w 1232 r.
12. 1232–1239 Piotr (I) h. PÓŁKOZIC umarł w 1239 r.
13. 1239–1244 Andrzej z Brzeźnicy h. GRYF umarł 1249 r.
14. 1245–1254 Piotr II Brevis h. JASTRZĘBIEC umarł 1254 r.
15. 1254–1260 Andrzej II Ciołek h. CIOŁEK umarł 1260 r.
16. 1261–1270 Piotr III Niedlich h. WĄŻ umarł w 1270 r.
17. 1271–1294 Tomasz h. KOTWICZ umarł w 1294 r.
18. 1294–1296 Gedko h. GRYF umarł 1296 r.
19. 1297–1310 Jan Wysoki h. Prawdzic umarł w 1310 r.
20. 1310–1317 Jan h. NAŁĘCZ umarł w 1317 r.
21. 1318–1333 Florian z Kościelca h. OGOŃCZYK umarł w 1334 r.
22. 1337–1357 Klemens Pierzchała h. ROCH umarł 1354 r.
23. 1357–1363 Bernard h. NOWINA umarł 1363 r.
24. 1363–1365 Imisław Wroński h. STRZEGOMIA umarł 1365 r.
25. 1365–1367 Mikołaj z Gulczewa h. h. PRAWDZIC umarł w 1369 r.
26. 1367–1375 Stanisław z Gulczewa h. PRAWDZIC 1375 r. umarł w 1375 r.
27. 1375–1381 Dobiesław z Gulczewa h. PRAWDZIC. zwany Sawką, umarł w 1381 r.
28. 1381–1390 Ścibor z Radzymina h. OSTOJA umarł w 1390 r.
29. 1390–1393 Henryk mazowiecki h. KSIĄŻĄT MAZOWIECKICH umarł 1393 r.
30. 1393–1396 Maffiolus de Lampugnano h. ABDANK umarł 1396 r.
31. 1396–1425 Jakub z Korzkwi h. SYROKOMLA umarł 1425 r.
32. 1425–1439 Stanisław II z Pawłowic h. PIERZCHAŁA umarł 1439 r.
33. 1439–1463 Paweł Giżycki h. GOZDAWA umarł w 1463 r.
34. 1463–1471 Ścibor II z Gościeńczyc h. PRUS umarł w 1471 r.
35. 1471–1480 Kazimierz III płocki h. KSIĄŻĄT MAZOWIECKICH umarł w 1480 r.
36. 1480–1497 Piotr IV z Chotkowa h. OSTOJA umarł w 1497 r.
37. 1498 Jan Lubrański h. GODZIEMBA umarł w 1520 r. następnie biskup diecezjalny poznański
38. 1498–1504 Wincenty Przerębski h. NOWINA umarł w 1504 r. następnie biskup diecezjalny kujawski
39. 1504–1522 Erazm Ciołek h. CIOŁEK umarł w 1522 r.
40. 1523–1527 Rafał Leszczyński h. WIENIAWA umarł w 1527 r.
41. 1527–1535 Andrzej Krzycki h. KOTWICZ umarł w 1535 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
42. 1535–1537 Jan Chojeński h. ABDANK umarł w 1537 r. następnie biskup diecezjalny krakowski
43. 1537–1538 Piotr Gamrat h. SULIMA umarł 1538 r. następnie biskup diecezjalny krakowski, od 1541 jednocześnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
44. 1538–1541 Jakub III Buczacki h. ABDANK umarł w 1542 r.
45. 1541–1546 Samuel Maciejowski h. CIOŁEK umarł w w 1546 r. następnie biskup diecezjalny krakowski
46. 1546 Jan VI Bieliński h. JUNOSZA umarł w 1546 r.
47. 1546–1567 Andrzej IV Noskowski h. ŁADA umarł w 1567 r.
48. 1567–1577 Piotr V Myszkowski h. JASRRZĘBIEC umarł w 1577 r. następnie biskup diecezjalny krakowski
49. 1557–1590 Piotr VI Dunin-Wolski h. ŁABĘDZ umarł w 1590 r.
50. 1591–1606 Wojciech Baranowski h. JASTRZĘBIEC umarł w 1606 r. następnie biskup diecezjalny kujawski, późniejszy arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
51. 1606–1616 Marcin Szyszkowski h. OSTOJA umarł w 1616 r. następnie biskup diecezjalny krakowski
52. 1618–1624 Henryk Firlej h. LEWART umarł w 1624 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
53. (1624) Jan Kuczborski nominat, herbu Ogończyk, umart 1624
54. 1624–1627 Hieronim Cielecki h. ZARĘBA umarł w 1627 r.
55. 1627–1640 Stanisław III Łubieński h. POMIAN umarł w 1640 r.
56. 1640–1655 Karol Ferdynand Waza Charles h. WAZA umarł w 1655 r. jednocześnie biskup diecezjalny wrocławski
57. 1655–1674 Jan VII Gembicki h. NAŁĘCZ umarł w 1674 r. następnie biskup diecezjalny kujawski
58. 1674–1681 Bonawentura Madaliński h. LARYSSA umarł w 1681 r. następnie biskup diecezjalny kujawski
59. 1682–1692 Stanisław IV Kazimierz Dąmbski h. GODZIEMBA umarł w 1692 r. następnie biskup diecezjalny kujawski, późniejszy biskup diecezjalny krakowski
60. 1692–1699 Andrzej Chryzostom Załuski h. JUNOSZA umarł w 1699 r. następnie biskup diecezjalny warmiński
61. 1699–1721 Ludwik Bartłomiej Załuski h. JUNOSZA umarł w 1722 r.
62. 1723–1736 Andrzej Stanisław Załuski h. JUNOSZA umarł w 1736 r. następnie biskup diecezjalny łucki, późniejszy biskup diecezjalny chełmiński i biskup diecezjalny krakowski
63. 1737–1752 Antoni Sebastian Dembowski h.JELITA umarł w 1752 r. następnie biskup diecezjalny kujawski
64. 1753–1758 Józef Eustachy Szembek h. SZEMBEK umarł w 1758 r.
65. 1759–1773 Hieronim Antoni Szeptycki h. ŁADA umarł w 1773 r.
66. 1773–1784 Michał Jerzy Poniatowski h. CIOŁEK umarł w 1784 r. następnie arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski i Litwy
67. 1785–1797 Krzysztof Hilary Szembek h. SZEMBEK umarł w 1797 r.
68. 1797–1809 Onufry Kajetan Szembek h. SZEMBEK umarł w 1809 r.
69. 1809–1817 Tomasz Ostaszewski h. OSTOJA umarł w 1817 r.
70. 1817–1836 Adam Michał Prażmowski h. BELINA umarł 1836 r.
71. 1836–1852 Franciszek Pawłowski h. LELIWA umarł w 1852 r.
72. 1863–1875 Wincenty Teofil Popiel h. SULIMA umarł w 1879 r. następnie biskup diecezjalny kujawsko-kaliski, późniejszy arcybiskup metropolita warszawski
73. 1883–1885 Kasper Borowski JASTRZĘBIEC umarł w 1885 r.
74. 1889–1896 Michał Nowodworski h. NAŁĘCZ umarł w 1895 r.
75. 1897–1901) Franciszek Symon nominat h. KORAB umarł 1901 r.
76. 1901–1903 Jerzy Józef Szembek h. SZEMBEK umarł 1903 r następnie arcybiskup metropolita mohylewski
77. 1904–1908 Apolinary Wnukowski h. JASTRZĘBIEC umarł w 1908 r,. następnie arcybiskup metropolita mohylewski
Kup książkę, aby przeczytać do końca.