„Piękne motocykle dla brzydkich ludzi”
Harley-Davidson produkował model Dyna Super Glide Sport w latach 1999—2005. Fabryczne oznaczenie tego modelu to FXDX.
Rozdział 0: Wstęp do książki „Dyna — Styl Klubowy”
Drogi Czytelniku
z radością oddaję w Twoje ręce moją najnowszą książkę — „Dyna — Styl Klubowy”, która stanowi czwartą już pozycję w tegorocznym cyklu poświęconym motocyklom customowym i kulturze motocyklowej. Po sukcesie trylogii: „Chopper Olkusz. Wprowadzenie”, „Zbuduj Swojego Czopera w Olkuszu” oraz „Czoper Jura”, nadszedł czas, by pochylić się nad wyjątkową serią motocykli Harley-Davidson, która odcisnęła swoje piętno na świecie motocyklistów — serią Dyna.
W tej książce zapraszam Cię na podróż przez historię, technologię oraz styl życia, jaki otaczał te maszyny od ich pierwszych dni na drogach. Dyna zadebiutowała w 1991 roku modelem FXDB „Sturgis”, który od samego początku zyskał uznanie wśród entuzjastów motocykli dzięki swojej nowoczesnej, stabilnej ramie. To właśnie od tej konstrukcji pochodzi nazwa serii, wywodząca się od słowa „dynamiczny”. Już wtedy Harley-Davidson pragnął podkreślić sportowy charakter tych maszyn, które łączyły w sobie klasyczne elementy z nowoczesnymi rozwiązaniami technicznymi.
Jedną z cech wyróżniających motocykle Dyna była konstrukcja tylnej części — dwie tylne rozpórki, dzięki którym można łatwo odróżnić je od modeli Softail. Jednak to nie jedyna różnica. Seria Dyna, z biegiem lat, przeszła wiele technicznych modyfikacji, z których każda na nowo definiowała te motocykle jako wyraziste, mocne maszyny o niepowtarzalnym charakterze. Przykładem tego rozwoju może być wprowadzenie w 1999 roku silnika Twin-Cam 88, który o pojemności 1449 cm³ i z dwoma wałkami rozrządu stał się sercem tych maszyn. Wibracje zostały znacząco zredukowane, co poprawiło komfort jazdy, jednocześnie zachowując charakterystyczny dźwięk i moc Harleya.
Rok 2006 przyniósł kolejną rewolucję — sześciobiegową skrzynię Cruise Drive, nowy widelec przedni i nową ramę, które w połączeniu z Twin-Cam 96 jeszcze bardziej podniosły standardy tej serii. Kolejne modele, takie jak Dyna Super Glide FXD, Dyna Street Bob FXDB, Dyna Wide Glide FXDWG czy Dyna Fat Bob FXDF, umocniły pozycję Dyny jako ulubieńca motocyklistów szukających połączenia klasyki z nowoczesnością.
Jednak, jak w życiu bywa, każda era ma swój koniec. W 2018 roku Harley-Davidson postanowił zakończyć produkcję Dyny, przenosząc niektóre modele na platformę Softail. Tak zakończyła się pewna epoka, ale nie oznacza to, że te maszyny zostały zapomniane. Wręcz przeciwnie — ich legenda żyje dalej, zarówno w sercach fanów, jak i w niezliczonych warsztatach customowych, gdzie nadal są modernizowane i dopasowywane do indywidualnych potrzeb właścicieli.
„Dyna — Styl Klubowy” to hołd złożony nie tylko technologii, ale również kulturze motocyklowej, która wyrosła wokół tych maszyn. W książce znajdziesz nie tylko historie poszczególnych modeli, ale również techniczne wskazówki dotyczące modyfikacji, przegląd najbardziej popularnych stylów customowych oraz szczegóły na temat tego, jak motocykle Dyna wpłynęły na subkulturę motocyklową, szczególnie w kontekście klubów motocyklowych, które często wybierały te maszyny na swoje flagowe modele.
Motocykle to nie tylko technika — to styl życia, sposób na wyrażanie siebie i swojego miejsca w świecie. Seria Dyna doskonale to ilustruje, łącząc w sobie tradycję, innowację i buntowniczą duszę. Mam nadzieję, że ta książka stanie się dla Ciebie inspiracją, źródłem wiedzy, a może nawet impulsem do tego, by stworzyć swoją własną, unikalną Dynę.
Zapraszam Cię do wspólnej podróży po świecie Dyny — świata, w którym technologia spotyka się z pasją, a każda śruba i każdy element stają się częścią historii pełnej wolności, stylu i niepowtarzalnych emocji.
Rozdział 1: Customizacja motocykli Harley-Davidson — od Stage 1 po Stage 5
Motocykle Harley-Davidson od zawsze były symbolem wolności i indywidualizmu, a ich charakterystyczna konstrukcja umożliwia szerokie możliwości customizacji. Wielu właścicieli tych maszyn nie poprzestaje na fabrycznych ustawieniach i szuka sposobów na poprawę osiągów, wyglądu oraz brzmienia. Proces ten jest często podzielony na różne etapy, zwane „Stage’ami”, które opisują stopień modyfikacji mechanicznych. W tym rozdziale omówimy kolejne etapy customizacji, zaczynając od Stage 1 i stopniowo przechodząc do bardziej zaawansowanych modyfikacji, które mogą prowadzić do całkowitej przebudowy silnika.
1.1. Stage 1: Wydech, filtr powietrza, tuner — 15% mocy więcej
Stage 1 to najprostszy i najpopularniejszy sposób na poprawę osiągów motocykla. Składa się z trzech głównych elementów:
— Zmiana układu wydechowego: Fabryczny wydech w Harley-Davidson jest często ograniczający, dlatego wielu właścicieli decyduje się na wymianę na bardziej wydajny, aftermarketowy system. Może to poprawić przepływ spalin, a co za tym idzie — podnieść moc i moment obrotowy. Co więcej, nowy wydech nadaje motocyklowi głębsze, bardziej rasowe brzmienie, które jest charakterystyczne dla customowych Harleyów.
— Filtr powietrza: Zmiana filtra powietrza na bardziej wydajny pozwala silnikowi na lepsze oddychanie. Filtry o wysokim przepływie, takie jak te produkowane przez K&N, są powszechnym wyborem. W połączeniu z nowym wydechem, taki filtr może zwiększyć moc i poprawić reakcję przepustnicy.
— Tuner i strojenie: Aby w pełni wykorzystać potencjał nowych części, niezbędne jest dostrojenie motocykla. Dzięki tunerowi można zoptymalizować mieszankę paliwowo-powietrzną, co jest kluczowe po zmianie wydechu i filtra powietrza. Popularne tunery, takie jak Power Commander lub Screamin’ Eagle Super Tuner, pozwalają na precyzyjną regulację parametrów pracy silnika.
Efekt Stage 1 to zazwyczaj około 10—15% wzrost mocy w stosunku do standardowego motocykla, co znacząco poprawia osiągi na drodze, a także dostarcza bardziej wyrazistych doznań akustycznych.
1.2. Stage 2: Wałki rozrządu — 30% więcej mocy
W Stage 2 właściciele Harley-Davidson decydują się na bardziej zaawansowaną modyfikację, która wymaga ingerencji w silnik. Najczęściej wymieniane są wałki rozrządu. To elementy odpowiedzialne za otwieranie i zamykanie zaworów, a ich modyfikacja pozwala na zwiększenie czasu trwania otwarcia zaworów wlotowych i wydechowych, co pozwala na jeszcze lepsze napełnianie komór spalania.
Zmiana wałków w połączeniu z komponentami Stage 1 pozwala na znaczne zwiększenie mocy, sięgające nawet 30%. To odczuwalna różnica, zwłaszcza przy wyższych obrotach, gdzie poprawia się przyspieszenie i elastyczność motocykla.
1.3. Stage 3: Większe cylindry — bore kits
Stage 3 to etap, na którym wkraczamy w poważniejsze zmiany mechaniczne, które mogą zmienić charakter motocykla. W tym przypadku najczęściej zwiększa się pojemność skokową silnika poprzez zestawy bore kit, które pozwalają na montaż większych cylindrów i tłoków. Zwiększona pojemność oznacza więcej mocy i momentu obrotowego, co przekłada się na znaczną poprawę dynamiki jazdy.
Modyfikacje tego typu często przewyższają osiągami fabryczne motocykle Harley-Davidson, oferując właścicielom nie tylko lepsze osiągi, ale i długowieczność silnika, pod warunkiem, że wszystkie komponenty są odpowiednio dobrane i zamontowane.
1.4. Stage 4: Praca nad głowicą
Przy Stage 4 zaczynają się zmiany związane z obróbką głowicy silnika. Tuning głowicy to zaawansowany proces, który polega na optymalizacji przepływu powietrza przez komory spalania. Obejmuje to powiększenie kanałów dolotowych i wylotowych, poprawienie przepływu spalin, a także często montaż większych zaworów. To wszystko prowadzi do jeszcze większej efektywności spalania paliwa, a co za tym idzie — zwiększonej mocy i lepszych osiągów na wysokich obrotach.
1.5. Stage 5: Kompleksowa przebudowa silnika
Ostateczny etap to kompleksowa przebudowa silnika, w której wszystkie powyższe elementy są modyfikowane i optymalizowane. Dochodzą do tego często jeszcze inne komponenty, takie jak wzmocnione korbowody, tłoki o wyższej wytrzymałości czy zaawansowane systemy chłodzenia. Stage 5 to często droga do stworzenia unikalnego motocykla, który nie tylko przewyższa fabryczne modele pod względem osiągów, ale także reprezentuje indywidualny styl właściciela.
1.6. Ewolucja customizacji — od silników Evo
Warto zaznaczyć, że proces customizacji motocykli Harley-Davidson, w tym również silników, zaczął się od legendarnych silników Evolution (Evo), które zadebiutowały w 1984 roku. Silnik Evo, znany ze swojej niezawodności i prostoty w modyfikacjach, stał się idealnym fundamentem do budowy customowych maszyn. Od tamtej pory techniki tuningowe rozwijały się, ale wiele koncepcji, takich jak praca nad głowicą czy tuning wydechu, pozostało podobnych.
Evo były pierwszymi silnikami, które na szeroką skalę zaczęły być modyfikowane w ramach Stage’ów. Dziś ten proces kontynuuje się z nowoczesnymi silnikami Twin Cam czy Milwaukee-Eight, ale zasady customizacji pozostają takie same — poprawić osiągi, zwiększyć moc i nadać motocyklowi jeszcze bardziej indywidualny charakter.
Podsumowanie
Customizacja motocykla Harley-Davidson poprzez różne etapy Stage to proces, który pozwala właścicielom na dostosowanie swoich maszyn do indywidualnych potrzeb i oczekiwań. Każdy etap, od Stage 1 po Stage 5, to krok w stronę zwiększania osiągów, poprawy dynamiki jazdy i nadania motocyklowi unikalnego charakteru.
Rozdział 2: Kategoryzacja motocykli Harley-Davidson — Jak wybrać swojego Harleya?
Wybór motocykla Harley-Davidson może być wyjątkowym doświadczeniem, ale dla wielu początkujących, różnorodność modeli może stanowić wyzwanie. Marka Harley-Davidson oferuje motocykle podzielone na różne kategorie, co pozwala dostosować maszynę do indywidualnych potrzeb, stylu jazdy oraz doświadczenia. W tym rozdziale omówimy cztery główne kategorie motocykli Harley-Davidson: Street/Dyna, Softail, Touring oraz Adventure (ADV), a także podpowiemy, jak wybrać odpowiedni model, biorąc pod uwagę budżet, doświadczenie oraz planowane zastosowanie.
2.1. Kategoria 1: Street i Dyna — dynamiczna jazda miejska
Motocykle z tej kategorii są zaprojektowane z myślą o dynamicznej jeździe po mieście i krótkich trasach. Modele Street oraz Dyna wyróżniają się zwrotnością i kompaktową budową, co czyni je idealnymi dla osób, które poruszają się głównie po miejskich ulicach.
— Street: To najbardziej przystępna cenowo linia motocykli Harley-Davidson, stworzona z myślą o początkujących motocyklistach i tych, którzy potrzebują maszyny na codzienną jazdę. Przykładem jest Sportster czy nowoczesny Nightster, który dzięki nowym technologiom i lekkiej konstrukcji jest idealny do miejskiej jazdy, a jednocześnie oferuje wystarczającą moc na krótkie wypady za miasto.
— Dyna: Choć produkcja Dyny została zakończona, pozostaje ona kultowym wyborem dla miłośników klasyki. Dyna była popularna ze względu na bardziej agresywne właściwości jezdne i stylowy wygląd. Jest to wybór dla tych, którzy lubią bardziej surową jazdę, ale chcą uniknąć większych i cięższych motocykli.
Dla kogo?
Motocykle z tej kategorii są idealne dla początkujących oraz średniozaawansowanych motocyklistów. To także dobry wybór dla tych, którzy szukają motocykla na codzienne dojazdy lub krótkie przejażdżki. Budżet w przypadku Street to najniższy w ofercie Harleya, co czyni je atrakcyjnym wyborem na start.
2.2. Kategoria 2: Softail — moc i styl na średnich trasach
Motocykle z linii Softail łączą w sobie klasyczny wygląd z nowoczesną technologią. Są one większe od modeli Street i Dyna, ale nie tak masywne jak Touringi. Softail to idealny wybór dla tych, którzy szukają balansu między mocą a komfortem, a jednocześnie cenią sobie estetykę.
— Breakout: To model, który szczególnie wyróżnia się w tej kategorii. Breakout to potężny cruiser, który zachwyca zarówno wyglądem, jak i osiągami. Dzięki niskiemu siedzeniu i szerokiemu tyłowi, ten motocykl jest świetny na dłuższe, średnie trasy, zapewniając komfort jazdy i doskonałą prezencję na drodze.
— Fat Boy czy Heritage Classic to inne popularne modele Softail, które łączą klasykę z nowoczesnym duchem, oferując idealną równowagę między wydajnością a komfortem.
Dla kogo?
Softail to kategoria idealna dla średniozaawansowanych motocyklistów, którzy szukają motocykla na weekendowe przejażdżki, średnie trasy lub nawet dłuższe wypady, ale nie chcą jeszcze wchodzić w świat dużych Touringów. Budżet na Softail będzie średnio-wysoki, ale to inwestycja w styl, moc i komfort.
2.3. Kategoria 3: Touring — długie trasy i autostrady
Motocykle z linii Touring to maszyny stworzone do długich tras, idealne na autostrady i podróże, gdzie komfort i wyposażenie mają kluczowe znaczenie. Te motocykle są duże, masywne i oferują najwyższy poziom wygody.
— Road Glide oraz Electra Glide to flagowe modele w tej kategorii. Charakteryzują się potężnymi silnikami, dużymi zbiornikami paliwa, wygodnymi siedzeniami i zaawansowanymi systemami nawigacji oraz multimediów. Są to motocykle, które mogą przemierzać tysiące kilometrów w pełnym komforcie.
— Street Glide to kolejny popularny model, który łączy klasyczny styl z nowoczesnymi rozwiązaniami, oferując świetne wrażenia z jazdy po długich, otwartych trasach.
Dla kogo?
Touring to idealny wybór dla doświadczonych motocyklistów, którzy spędzają dużo czasu na długich trasach i cenią sobie komfort oraz wyposażenie. Motocykle te są drogie, więc budżet na Touring to najwyższy poziom w gamie Harleya, ale w zamian oferują najlepsze osiągi na długodystansowych podróżach.
2.4. Kategoria 4: Adventure — dla poszukiwaczy przygód
Harley-Davidson, reagując na rosnącą popularność motocykli typu adventure, stworzył model Pan America, który łączy w sobie cechy klasycznego turystyka z off-roadowymi możliwościami. To motocykl stworzony do pokonywania nie tylko asfaltowych dróg, ale również wymagających terenów, takich jak szutry czy górskie ścieżki.
Pan America to maszyna wyposażona w zaawansowane zawieszenie, które automatycznie dostosowuje się do warunków jazdy, mocny silnik oraz nowoczesną elektronikę wspomagającą prowadzenie w trudnych warunkach. To pierwszy prawdziwy motocykl Adventure w ofercie Harleya, który zdobył uznanie wśród fanów tego segmentu.
Dla kogo?
Pan America to motocykl dla doświadczonych motocyklistów, którzy szukają maszyny do pokonywania różnorodnych terenów. Jest to model stworzony do przygód, zarówno na drogach asfaltowych, jak i off-roadowych. Budżet na Pan America jest umiarkowany, zwłaszcza biorąc pod uwagę zaawansowane technologie i możliwości, jakie oferuje ten motocykl.
2.5. Jak wybrać swojego Harleya?
Wybór odpowiedniego Harley-Davidsona zależy od kilku kluczowych czynników:
— Doświadczenie: Początkujący motocykliści powinni celować w mniejsze i łatwiejsze w prowadzeniu modele z kategorii Street lub Softail. Bardziej doświadczeni mogą sięgać po maszyny z linii Touring lub Adventure.
— Zastosowanie: Jeśli planujesz jeździć głównie po mieście, wybierz coś z kategorii Street lub Dyna. Jeśli szukasz maszyny na średnie trasy, Softail będzie idealnym wyborem. Z kolei do długich podróży na autostradach najlepsze będą Touringi, a na off-roadowe przygody Pan America.
— Budżet: Street to najtańsza kategoria, idealna na start. Softail to średni przedział cenowy, oferujący więcej mocy i stylu. Touring i Adventure to droższe opcje, ale zapewniające najlepsze osiągi i komfort na długie trasy.
Wybór Harleya to inwestycja w styl życia, dlatego warto dokładnie przeanalizować swoje potrzeby, budżet i doświadczenie, aby wybrać motocykl, który dostarczy radości z każdej przejażdżki.