Bezpłatny fragment - Diagnoza społeczności Myślenic

1. Wstęp

Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie podstawowej diagnozy środowiska obszaru Myślenic. W tym zakresie posłużono się danymi statystycznymi udostępnionymi przez instytucje i organizacje publiczne. Stan zdrowia populacji uwarunkowany jest przez czynniki genetyczne, środowiskowe, jakość opieki zdrowotnej i strukturę populacji.

Zatem ocena faktycznych czynników zdrowia poprzedzona została w niniejszej pracy omówieniem struktury przestrzennej i demograficznej omawianego obszaru. Praca podzielona została na dwie zasadnicze części, z uwagi na naturę problemów, część pierwsza określa problematykę zdrowotną populacji, druga zaś poświęcona jest zagadnieniom społecznych zagrożeń, istniejących w środowisku.

Przedmiotem niniejszej pracy jest diagnoza w zakresie obszaru Myślenic. Z uwagi na brak danych wyłącznie dla tego miasta, posłużono się danymi, które stanowią dla województwa małopolskiego, oraz dla powiatu myślenickiego. Pomocniczo zostały w niniejszej pracy wykorzystane wszystkie dostępne publicznie dane statystyczne, pochodzące z programów jednostek samorządowych, opiekuńczych, oraz innych.

Omawiany obszar stanowi średniej wielkości miasteczko, leżące na drodze pomiędzy Krakowem, a wschodnio — południową częścią województwa. Dla oceny stanu faktycznego, stanowiącego podstawę diagnozy, jako takiej, w dalszych akapitach omówiono w pierwszej kolejności informacje całościowe, statystyczne, pozwalające określić zakres i zasięg omawianej społeczności lokalnej.

Zasadniczo ośrodki zdrowotne oraz instytucje wspierające i samorządowe zlokalizowane są w centrum powiatu, Myślenicach. Jest to obszar będący pod wpływem i w związku z aglomeracją krakowską, która dla części mieszkańców Myślenic stanowi źródło pracy oraz miejsce nauki.

Z uwagi na charakter diagnozy oraz kwestie związane z problematyką zdrowia publicznego, została przyjęta hipoteza robocza dla niniejszej pracy o treści:

„Podstawowa opieka zdrowotna, opieka społeczna i działania wynikające z zadań administracji samorządowej przyczyniają się do rozwoju zdrowotności społeczeństwa lokalnego, mimo wciąż istniejących zagrożeń i problemów”.

Należy przy tym podkreślić, iż o ile profilaktyka zdrowotna, system opieki podstawowej, działania społeczne, infrastruktura i zasoby ludzkie wykształcone do pomagania i rozwiązywania problemów są dobrze rozwinięte na omawianym obszarze, rozwiązywanie problemów społecznych i zdrowotnych, które są z nimi ściśle skorelowane, nie stanowi przedmiotu jednorazowego aktu, wymaga pracy wieloletniej, z zachowaniem zasady ciągłości.

Wśród szczególnie istotnych problemów, które stanowią nie tyle przyczynek do przedmiotowej diagnozy, ile przesłanki do jej powstania w takim kształcie, należy wyróżnić szereg elementów, które obecne są w skali kraju jako całości, w tym:

— problemy bezrobocia, które wpływają, na jakość życia, a zatem na poziom zabezpieczenia higienicznego i żywnościowego oraz higieny życia w jego biopsychospołecznym wymiarze

— problemy starzenia się populacji, co wymaga zwiększenia nakładów finansowych na opiekę, organizacji ośrodków, zwiększenia kadry opiekuńczej wyspecjalizowanej w tym zakresie, trudno, bowiem oczekiwać, aby wraz z pogłębiającą się liczbą starych i chorych przewlekle osób problem ten rozwiązywano poprzez zwiększanie ustawowej liczby osób przypadających na lekarza lub pielęgniarkę POZ-u

— problemy zdrowia rodziny, które są pochodną dwóch poprzednich; utrzymanie osoby starszej i przewlekle chorej, która wymaga ciągłej opieki obciąża rodzinę, co przy problemach dochodowych rodzi nowe problemy

— patologie społeczne takie jak alkoholizm, narkomania, palenie tytoniu, które nadal są obecne, wpływają na wymienione wyżej elementy, w szczególności pozycję rodziny

— realizacja profilaktyki i promocji zdrowia, utrudniona z uwagi na wyżej wspomniane nałogi, oraz tworzące się wokół nich problemy społeczne, w tym problemy społeczne związane z ubóstwem określonych obszarów, dzielnic, wsi.

Diagnoza ta ma charakter poglądowy, nie sposób, bowiem zidentyfikować w tak krótkim opracowaniu wszystkich zależności i związków, które wpływają na społeczność lokalną. Stanowi ona jednak podstawę do określenia pewnych istotnych celów, które korelują z ogólną problematyką zdrowotną i społeczną, gdzie w zakresie realizacji szczególny nacisk musi zostać położony na zmobilizowanie samych mieszkańców do czynnego udziału w realizacji celów dla dobra ich własnej społeczności lokalnej. Nie jest to zadanie łatwe, wymaga nie tylko precyzyjnej diagnozy, określenia celów oraz sposobu ich realizacji, ale także skutecznego egzekwowania i kontroli bieżącej realizowanych działań.

Trudno, bowiem z jednej strony narzucić dodatkowe obowiązki pracownikom zdrowia i społecznym, nie rozwiązuje to problemu, nie uczy, bowiem mieszkańców niczego ponad to, iż problem ktoś za nich rozwiąże, bez ich osobistego zaangażowania. Z drugiej zaś strony, narzucanie lub próba pewnego rodzaju mobilizacji mieszkańców w określonych zakresach profilaktyki, działań promocji zdrowia, badań przesiewowych w zakresie chorób śmiertelnych, nie może mieć charakteru władczego lecz wpierający, zatem konstrukcja celów winna podlegać zasadzie współpracy, kooperacji, zaufania i faktycznego zaangażowania co z kolei wiąże diagnozę tego rodzaju z podejmowaniem działań o charakterze wychowawczym dla zmiany postaw antyspołecznych i postaw, które sprowadzają się do ignorowania wszystkiego, co nie dotyczy bezpośrednio nas samych i naszego interesu osobistego.

2. Gmina Myślenice

Gmina Myślenice jest gminą miejsko — wiejską, położoną w centralnej części województwa małopolskiego 30 km od Krakowa i jest z nim połączona więzami społecznymi, gospodarczymi i kulturowymi. Gmina Myślenice zajmuje obszar 153,7 km², z czego samo miasto Myślenice — 30, 1 km².

Obszar gminy stanowi nieco ponad 1% ogólnej powierzchni województwa małopolskiego. Ludność Miasta Myślenice liczy ogółem 18 037 mieszkańców. Rysunek poniżej przedstawia strukturę terytorialną omawianego obszaru. Administracyjnie w skład gminy wchodzi 16 sołectw: Bęczarka, Borzęta, Bysina, Chełm, Droginia, Głogoczów, Jasienica, Jawornik, Krzyszkowice, Łęki, Osieczany, Polanka, Poręba, Trzemeśnia, Zasań, Zawada.

Dane w zakresie demografii obszaru, który jest przedmiotem niniejszej pracy, zobrazowano w tabeli poniżej, W populacji Gminy Myślenice 51% stanowią kobiety, zaś populacja męska to 49%., na 100 mężczyzn przypadało średnio 102 kobiety. Spośród wszystkich mieszkańców w zakresie poziomu wykształcenia 8, 8 % mieszkańców posiada wykształcenie wyższe, 3, 2 % — policealne, 26 % — średnie ogólne bądź zawodowe, 30 % -zasadnicze zawodowe, 28 % — podstawowe ukończone, 3, 2 % — podstawowe nieukończone i bez wykształcenia.

Dane te pozwalają wstępnie stwierdzić, iż populacyjnie omawiany obszar jest zróżnicowany, brak przewagi jednej z płci, a znacząca większość mieszkańców posiada co najmniej wykształcenie zawodowe. W strukturze ludności dominuje grupa osób w wieku produkcyjnym, przy czym liczba osób w wieku przedprodukcyjnym wynosi 60 do stu w proporcji obu grup.

Można, zatem przyjąć, iż obszar ten nie odbiega od średniej, w znaczeniu, główna grupa mieszkańców to osoby w wieku produkcyjnym, zatem problemy o charakterze społecznym i zdrowotnym dotyczyć będą nade wszystko tej grupy wiekowej. Tabela poniżej przedstawia dodatkowo dane demograficzne w skali całego powiatu.

Jak pokazują dane statystyczne przedstawione w tabeli poniżej, w omawianym obszarze populacja rozkłada się względnie podobnie, w okresie kilkuletnim podobna liczba kobiet uległa zwiększeniu, co prawdopodobnie ma związek ze starszą grupą wiekową, i wyższą umieralnością wśród mężczyzn.