Bezpłatny fragment - Darowizna nieruchomosci i jej odwołanie

Rozdział 1 Wprowadzenie do darowizny nieruchomości

Darowizna nieruchomości jest jednym z kluczowych instrumentów prawnych, umożliwiających nieodpłatne przekazanie własności nieruchomości drugiej osobie. W polskim systemie prawnym darowizna nieruchomości zajmuje ważne miejsce jako narzędzie służące zarówno do celów majątkowych, jak i emocjonalnych, szczególnie w relacjach rodzinnych. W kontekście współczesnych przepisów prawnych, darowizna ta jest regulowana przez przepisy Kodeksu cywilnego, a jej szczególne znaczenie wynika z faktu, że przeniesienie prawa własności odbywa się bez konieczności dokonania płatności czy świadczenia wzajemnego.

Podstawowym aktem prawnym, który reguluje darowiznę nieruchomości, jest Kodeks cywilny, a dokładniej jego przepisy dotyczące umów darowizny. Zgodnie z tymi regulacjami, darowizna to umowa, na mocy której jedna strona, darczyńca, zobowiązuje się do bezpłatnego przeniesienia prawa własności nieruchomości na inną osobę, zwaną obdarowanym. Kluczowym elementem tej umowy jest jej nieodpłatność, co oznacza, że obdarowany nie musi świadczyć żadnych usług ani dokonywać zapłaty w zamian za otrzymanie nieruchomości. Samo zobowiązanie darczyńcy do dokonania darowizny może przyjąć różne formy — od natychmiastowego przekazania nieruchomości, po zobowiązanie do przekazania jej w przyszłości.

Jednak nie każda darowizna jest automatycznie skuteczna — forma, w której zawierana jest umowa, jest kluczowa dla jej ważności. Ze względu na powagę i wagę samej czynności, prawo wymaga, aby darowizna nieruchomości była zawarta w formie aktu notarialnego. Jest to niezbędny element, ponieważ brak tej formy może prowadzić do nieważności umowy. Notariusz pełni istotną rolę w procesie darowizny, jako osoba odpowiedzialna za weryfikację tożsamości stron, ich zdolności do czynności prawnych oraz prawidłowość sporządzanej umowy. Zabezpiecza on tym samym interesy obu stron i dba o to, aby czynność była zgodna z obowiązującymi przepisami.

Warto zwrócić uwagę na różnorodność sytuacji, w których darowizna nieruchomości jest stosowana. W polskim systemie prawnym jest to najczęściej forma przekazywania majątku między członkami rodziny — rodzicami a dziećmi, dziadkami a wnukami. Darowizna stanowi wówczas część szerszych planów rodzinnych, takich jak dzielenie majątku przed śmiercią darczyńcy, a także przekazanie nieruchomości, która ma szczególną wartość emocjonalną. Często bywa elementem planowania sukcesji, umożliwiając wcześniejsze rozdysponowanie majątku zgodnie z wolą darczyńcy, bez konieczności oczekiwania na postępowanie spadkowe. Darowizna pozwala na przekazanie nieruchomości za życia darczyńcy, co może przyspieszyć i uprościć proces przeniesienia własności oraz zminimalizować ewentualne konflikty między spadkobiercami.

Oprócz rodzinnych relacji, darowizna nieruchomości może także mieć inne zastosowania. W praktyce spotykamy przypadki, gdy nieruchomości są darowane na rzecz organizacji pozarządowych, fundacji, czy kościołów, jako część działalności filantropijnej darczyńców. Jest to popularna forma wspierania instytucji, które darczyńcy uważają za szczególnie ważne lub które podzielają ich wartości. W takim kontekście darowizna nieruchomości może być elementem większych działań mających na celu wspieranie celów społecznych, kulturalnych czy religijnych.

Pomimo licznych korzyści związanych z darowizną, istnieją także pewne ryzyka. Jednym z nich jest możliwość odwołania darowizny, co może nastąpić w szczególnych okolicznościach, np. w sytuacji rażącej niewdzięczności obdarowanego wobec darczyńcy. Jest to jedno z najważniejszych zabezpieczeń interesów darczyńcy, które pozwala na cofnięcie swojej decyzji w sytuacji, gdy zachowanie obdarowanego narusza zasady lojalności i wdzięczności. Rażąca niewdzięczność jest kategorią ocenną i w każdym przypadku jej istnienie musi być oceniane przez sąd. Przykładami takich sytuacji mogą być poważne konflikty rodzinne, przemoc wobec darczyńcy lub całkowite zerwanie kontaktów. W przypadku, gdy darczyńca zdecyduje się na odwołanie darowizny, konieczne jest złożenie odpowiedniego oświadczenia, a proces ten może wiązać się z postępowaniem sądowym.

Oprócz przepisów związanych z odwołaniem darowizny, istnieją także inne regulacje chroniące zarówno darczyńcę, jak i obdarowanego. Na przykład darowizna nieruchomości dokonana na rzecz bliskiej rodziny, w określonych przypadkach, może być zwolniona z podatku od darowizn, co stanowi istotną ulgę dla obu stron. Z drugiej strony, prawo przewiduje także sytuacje, w których darowizna może być uznana za nieważną lub niezgodną z prawem, np. w przypadku działań mających na celu obejście przepisów spadkowych lub praw osób trzecich.

Darowizna nieruchomości, choć na pierwszy rzut oka wydaje się prostym aktem prawnym, jest w rzeczywistości złożoną czynnością, która wiąże się z wieloma aspektami prawnymi, emocjonalnymi i finansowymi. W praktyce jej zastosowanie wymaga nie tylko odpowiedniego przygotowania formalnego, ale także dokładnego rozważenia konsekwencji dla obu stron. Pomimo że darowizna daje darczyńcy kontrolę nad sposobem rozporządzania swoim majątkiem, niesie ze sobą pewne ryzyka, związane z zachowaniem obdarowanego czy ewentualnymi późniejszymi zmianami w relacjach między stronami. Z tego względu, każdy, kto rozważa dokonanie darowizny nieruchomości, powinien wnikliwie przeanalizować wszystkie aspekty tego procesu oraz skonsultować się z prawnikiem lub notariuszem, aby mieć pewność, że cała procedura przebiegnie zgodnie z prawem i z zabezpieczeniem interesów darczyńcy.

W polskim systemie prawnym darowizna nieruchomości pozostaje ważnym i często stosowanym narzędziem, nie tylko z uwagi na przepisy prawa, ale także z powodu głęboko zakorzenionej tradycji rodzinnej, która odgrywa istotną rolę w kształtowaniu decyzji majątkowych.

Rozdział 2 Prawne podstawy darowizny nieruchomości

Darowizna nieruchomości jest jedną z najważniejszych instytucji prawa cywilnego w Polsce, a jej prawne podstawy są ściśle uregulowane w Kodeksie cywilnym. Regulacje te mają na celu zapewnienie jasności i bezpieczeństwa prawnego dla stron umowy darowizny, zarówno darczyńcy, jak i obdarowanego. Jest to umowa jednostronnie zobowiązująca, w której jedna strona przekazuje własność nieruchomości bez ekwiwalentu, czyli bez żadnej zapłaty ze strony obdarowanego. Ze względu na charakter tej czynności prawnej, przepisy szczegółowo określają wymogi formalne, warunki oraz możliwości odwołania darowizny, co czyni ją instytucją o skomplikowanym, choć jednocześnie elastycznym charakterze.

Podstawowym źródłem prawa, które reguluje darowiznę, jest polski Kodeks cywilny, a w szczególności jego przepisy zawarte w tytule XXXIII, obejmującym darowizny. Zgodnie z art. 888 §1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Kluczowe jest tutaj zrozumienie, że darowizna jest umową, w której dochodzi do uszczuplenia majątku darczyńcy i wzbogacenia obdarowanego, przy czym to wzbogacenie ma charakter nieodpłatny. W przypadku darowizny nieruchomości, kluczowym elementem umowy jest przeniesienie własności nieruchomości z darczyńcy na obdarowanego.

Jednym z najważniejszych wymogów formalnych, jakie nakłada Kodeks cywilny na umowę darowizny nieruchomości, jest obowiązek zachowania formy aktu notarialnego. Zgodnie z art. 890 §1 Kodeksu cywilnego, umowa darowizny nieruchomości wymaga dla swojej ważności zachowania tej szczególnej formy, która ma na celu zabezpieczenie interesów obu stron umowy oraz zapewnienie pełnej jasności co do jej treści i skutków. Akt notarialny, jako dokument urzędowy, sporządzany przez notariusza, nie tylko stanowi dowód zawarcia umowy, ale także potwierdza, że strony umowy działały świadomie i zgodnie z przepisami prawa. Notariusz, jako osoba zaufania publicznego, pełni w tym przypadku rolę gwaranta legalności i bezpieczeństwa transakcji.

Kolejnym istotnym elementem regulacji dotyczących darowizny nieruchomości jest sam proces przeniesienia własności. Zawarcie umowy darowizny, nawet w formie aktu notarialnego, nie jest równoznaczne z natychmiastowym nabyciem własności przez obdarowanego. Zgodnie z art. 155 §1 Kodeksu cywilnego, do przeniesienia własności nieruchomości konieczne jest dodatkowo dokonanie wpisu do księgi wieczystej, który stanowi finalny krok w procesie przeniesienia prawa własności. Wpis ten jest bowiem wpisem konstytutywnym, co oznacza, że dopiero z chwilą jego dokonania obdarowany staje się pełnoprawnym właścicielem nieruchomości. Księgi wieczyste pełnią funkcję rejestru publicznego, który ma na celu zapewnienie przejrzystości oraz bezpieczeństwa obrotu nieruchomościami. Dlatego wpis do księgi wieczystej jest warunkiem niezbędnym do skutecznego przeniesienia własności.

Polski system prawny przewiduje również szereg dodatkowych regulacji dotyczących darowizny, które mają na celu ochronę interesów zarówno darczyńcy, jak i obdarowanego. Jednym z najbardziej istotnych przepisów jest art. 898 Kodeksu cywilnego, który określa przesłanki umożliwiające odwołanie darowizny. Zgodnie z tym przepisem, darowizna może zostać odwołana przez darczyńcę w przypadku, gdy obdarowany dopuści się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności. Rażąca niewdzięczność to pojęcie ocenne, a jej zakres może obejmować różne formy zachowań obdarowanego, które są sprzeczne z podstawowymi zasadami lojalności i wdzięczności wobec darczyńcy. W praktyce sądowej rażąca niewdzięczność jest oceniana indywidualnie, jednak najczęściej obejmuje takie działania, jak np. agresja, zaniedbanie darczyńcy w potrzebie czy celowe działania mające na celu szkodzenie darczyńcy.

Oprócz Kodeksu cywilnego, darowizna nieruchomości jest również regulowana przez inne przepisy, które odnoszą się do kwestii podatkowych oraz innych aspektów administracyjnych. Ważnym aktem prawnym w kontekście darowizn jest ustawa o podatku od spadków i darowizn, która określa zasady opodatkowania tego rodzaju świadczeń. Zgodnie z tą ustawą, darowizny podlegają opodatkowaniu, jednak istnieje szereg zwolnień podatkowych, szczególnie w przypadku darowizn dokonywanych na rzecz najbliższych członków rodziny. Darowizny między członkami najbliższej rodziny, takimi jak małżonkowie, rodzice, dzieci, wnuki czy rodzeństwo, mogą być całkowicie zwolnione z podatku, pod warunkiem zgłoszenia takiej darowizny do urzędu skarbowego w odpowiednim terminie. Ta regulacja ma na celu ułatwienie przekazywania majątku wewnątrz rodziny, co jest często spotykanym zjawiskiem w praktyce obrotu nieruchomościami.

Darowizna nieruchomości może być także regulowana przez inne akty prawne, w zależności od charakteru i położenia nieruchomości. Przykładem mogą być przepisy dotyczące gruntów rolnych, które wprowadzają ograniczenia w zakresie przenoszenia własności takich gruntów na osoby niebędące rolnikami. Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego reguluje kwestie związane z nabywaniem gruntów rolnych, a także wprowadza pewne ograniczenia dotyczące ich przekazywania w formie darowizny, co ma na celu ochronę struktury agrarnej i zapobieganie nadmiernej koncentracji ziemi w rękach osób, które nie prowadzą działalności rolniczej. W takim przypadku, darowizna nieruchomości rolnej może wymagać zgody odpowiednich organów administracyjnych, co dodatkowo komplikuje cały proces.

W kontekście prawa unijnego, Polska jest zobowiązana do przestrzegania dyrektyw i rozporządzeń Unii Europejskiej, które mają wpływ na regulacje dotyczące nieruchomości i darowizn. Choć prawo unijne nie reguluje bezpośrednio kwestii darowizn nieruchomości, wpływa ono na pewne aspekty związane z obrotem nieruchomościami, szczególnie w kontekście ochrony konsumentów, prawa konkurencji i ochrony środowiska. Na przykład, w przypadku nieruchomości położonych na obszarach chronionych, takich jak parki narodowe czy obszary Natura 2000, darowizna takiej nieruchomości może podlegać szczególnym regulacjom wynikającym z przepisów o ochronie środowiska.

Podsumowując, prawne podstawy darowizny nieruchomości w Polsce opierają się przede wszystkim na przepisach Kodeksu cywilnego, które określają zasady zawierania, formę oraz skutki umowy darowizny. Kluczową rolę w procesie darowizny odgrywa notariusz, a wpis do księgi wieczystej jest warunkiem koniecznym do skutecznego przeniesienia własności nieruchomości. Przepisy te są uzupełniane przez regulacje dotyczące opodatkowania darowizn oraz inne akty prawne, które mogą wpływać na szczególne aspekty darowizn, takie jak ograniczenia w nabywaniu gruntów rolnych. System prawny w Polsce dąży do zapewnienia ochrony zarówno darczyńcy, jak i obdarowanemu, a jednocześnie stara się uwzględniać potrzeby gospodarcze i społeczne związane z obrotem nieruchomościami.

Rozdział 3 Forma i zawarcie umowy darowizny nieruchomości

Umowa darowizny nieruchomości jest jedną z bardziej skomplikowanych czynności prawnych w polskim systemie prawnym, z uwagi na jej doniosłość majątkową oraz wymogi formalne, które muszą zostać spełnione, aby była ona prawnie skuteczna. Proces zawarcia umowy darowizny nieruchomości wymaga nie tylko precyzyjnego zrozumienia przepisów prawa, ale również ścisłego przestrzegania określonych procedur, które mają na celu zabezpieczenie zarówno darczyńcy, jak i obdarowanego. Kluczowym elementem, który odróżnia darowiznę nieruchomości od innych typów umów darowizny, jest konieczność zawarcia umowy w formie aktu notarialnego, co wynika z charakteru tej transakcji oraz jej długotrwałych skutków prawnych.

Zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego, darowizna to umowa, na mocy której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. W kontekście nieruchomości oznacza to, że darczyńca dobrowolnie przekazuje prawo własności nieruchomości na rzecz obdarowanego bez żadnego wynagrodzenia. Choć darowizna sama w sobie może być dokonana w sposób mniej formalny, np. w przypadku ruchomości, to darowizna nieruchomości podlega szczególnym rygorom prawnym ze względu na wagę przenoszonego prawa własności.

Pierwszym i najważniejszym wymogiem formalnym, który dotyczy umowy darowizny nieruchomości, jest jej zawarcie w formie aktu notarialnego. Wymóg ten wynika z art. 890 §1 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że oświadczenie darczyńcy w umowie darowizny powinno być złożone w formie aktu notarialnego, inaczej jest ono nieważne. Ta szczególna forma umowy nie jest jedynie formalnością, lecz stanowi fundamentalny element procedury przeniesienia własności nieruchomości. Akt notarialny, jako dokument urzędowy, sporządzany przez notariusza, pełni kilka kluczowych funkcji. Przede wszystkim, zapewnia on pewność i bezpieczeństwo prawne dla obu stron umowy, ponieważ notariusz jako osoba zaufania publicznego czuwa nad tym, aby cała procedura była zgodna z przepisami prawa. Co więcej, akt notarialny jest dokumentem, który może stanowić podstawę do dokonania wpisu do księgi wieczystej, co jest warunkiem niezbędnym do skutecznego przeniesienia własności nieruchomości.

Akt notarialny darowizny nieruchomości musi spełniać określone wymogi formalne. Przede wszystkim musi zawierać precyzyjne oświadczenie woli darczyńcy, że zamierza on bezpłatnie przenieść własność nieruchomości na obdarowanego. Oświadczenie to jest kluczowym elementem umowy, ponieważ bez wyraźnej i jednoznacznej woli darczyńcy darowizna nie może dojść do skutku. Notariusz ma obowiązek upewnić się, że darczyńca jest w pełni świadomy konsekwencji swojego działania, a także że jego decyzja nie została podjęta pod przymusem ani w wyniku błędu. Z tego względu notariusz podczas sporządzania aktu notarialnego odgrywa kluczową rolę w weryfikacji intencji stron umowy.

Oprócz oświadczenia darczyńcy, akt notarialny musi również zawierać dokładne dane identyfikacyjne obu stron umowy, czyli darczyńcy i obdarowanego. Dane te obejmują imiona, nazwiska, numery PESEL, a także, jeśli dotyczy, numery dowodów osobistych. Jest to wymóg formalny, który zapewnia, że strony umowy są prawidłowo zidentyfikowane i że nie dochodzi do żadnych niejasności co do tego, kto jest stroną umowy. Ponadto, w przypadku gdy darowizna jest dokonywana przez osoby prawne, konieczne jest także wskazanie ich reprezentantów oraz podstawy ich umocowania do działania w imieniu danej osoby prawnej.

Kolejnym istotnym elementem aktu notarialnego jest precyzyjny opis darowanej nieruchomości. Wymóg ten wynika z konieczności jednoznacznego określenia przedmiotu darowizny, ponieważ nieruchomość jako przedmiot majątkowy musi być dokładnie zidentyfikowana. W akcie notarialnym musi znaleźć się więc szczegółowy opis nieruchomości, obejmujący takie elementy jak jej adres, powierzchnię, numer działki ewidencyjnej, numer księgi wieczystej oraz inne informacje pozwalające na jej jednoznaczną identyfikację. Tylko w ten sposób można zagwarantować, że darowizna dotyczy konkretnej nieruchomości, a nie innej, z nią mylonej.

Warto również zaznaczyć, że akt notarialny musi zawierać informacje o wszelkich obciążeniach, które mogą dotyczyć nieruchomości. Mogą to być na przykład hipoteki, służebności, prawa osób trzecich czy inne ograniczenia, które mają wpływ na stan prawny nieruchomości. Notariusz ma obowiązek sprawdzić, czy nieruchomość jest obciążona, a także poinformować o tym obie strony umowy. Dzięki temu strony mogą podjąć świadomą decyzję co do dalszych działań, a obdarowany nie zostanie zaskoczony nieznanymi wcześniej zobowiązaniami, które mogłyby ograniczyć jego prawo własności.

Poza danymi dotyczącymi nieruchomości, w akcie notarialnym należy również zawrzeć oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Przeniesienie własności nieruchomości następuje bowiem dopiero w momencie, gdy obdarowany wyraża zgodę na przyjęcie darowizny. W przypadku, gdy darowizna ma być dokonana z zastrzeżeniem warunku lub terminu, takie informacje również muszą znaleźć się w akcie notarialnym. Oświadczenie o przyjęciu darowizny jest niezbędnym elementem umowy, ponieważ bez niego umowa nie może dojść do skutku.

Należy również wspomnieć o kosztach związanych z zawarciem umowy darowizny nieruchomości. Sporządzenie aktu notarialnego wiąże się z koniecznością uiszczenia taksy notarialnej, której wysokość jest regulowana przepisami prawa. Taksa notarialna zależy od wartości darowanej nieruchomości i jest ustalana na podstawie odpowiednich stawek procentowych. Ponadto, umowa darowizny nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, chyba że spełnione zostaną warunki do zwolnienia podatkowego, np. w przypadku darowizny na rzecz najbliższej rodziny.

Po sporządzeniu aktu notarialnego i jego podpisaniu przez obie strony, ostatnim krokiem jest dokonanie wpisu do księgi wieczystej. Zgodnie z przepisami prawa, przeniesienie własności nieruchomości staje się skuteczne dopiero z momentem wpisu do księgi wieczystej. Księgi wieczyste pełnią rolę publicznego rejestru, który dokumentuje stan prawny nieruchomości. Dzięki temu wpisowi obdarowany staje się pełnoprawnym właścicielem nieruchomości, a jego prawo własności jest chronione przez zasady rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Oznacza to, że osoba trzecia, która działając w dobrej wierze nabywa nieruchomość od osoby wpisanej jako właściciel w księdze wieczystej, ma prawo polegać na treści tego wpisu, nawet jeśli później okaże się, że był on niezgodny z rzeczywistością.

Proces zawarcia umowy darowizny nieruchomości, mimo że skomplikowany i wymagający zachowania ścisłych procedur formalnych, ma na celu zapewnienie pełnej przejrzystości oraz bezpieczeństwa prawnego dla obu stron. Forma aktu notarialnego stanowi jeden z najważniejszych elementów tego procesu, chroniąc zarówno darczyńcę, jak i obdarowanego przed możliwymi błędami, nadużyciami czy nieporozumieniami. Wymogi dotyczące precyzyjnego opisu nieruchomości, jasności oświadczeń woli oraz odpowiednich zabezpieczeń prawnych w postaci wpisu do księgi wieczystej są niezbędne, aby darowizna nieruchomości mogła skutecznie dojść do skutku, a prawo własności zostało przeniesione w sposób trwały i zgodny z obowiązującymi przepisami.

Rozdział 4 Podmioty umowy darowizny

Umowa darowizny, jako jedna z form przeniesienia własności nieruchomości, wymaga uczestnictwa dwóch podstawowych stron — darczyńcy i obdarowanego. Każda z tych stron pełni określoną rolę, a jej prawa i obowiązki wynikają z przepisów prawa cywilnego, szczególnie Kodeksu cywilnego, który stanowi fundamentalne źródło regulacji dla umów darowizny w Polsce. Strony umowy darowizny muszą spełniać pewne warunki, w tym posiadać zdolność do czynności prawnych, aby umowa była skuteczna i zgodna z prawem. Istotnym zagadnieniem w kontekście stron umowy darowizny są także ich prawa i obowiązki, które determinują przebieg transakcji oraz jej skutki prawne.

Darczyńca, będący stroną przekazującą nieruchomość, jest osobą, która decyduje się na bezpłatne przeniesienie prawa własności na inną osobę. Kluczowym wymogiem prawnym, który dotyczy darczyńcy, jest posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych. Zdolność ta oznacza, że darczyńca musi być osobą pełnoletnią, nieubezwłasnowolnioną, zdolną do świadomego i swobodnego wyrażenia woli. W przypadku osób fizycznych oznacza to, że muszą one mieć ukończone 18 lat oraz nie mogą być pozbawione zdolności do czynności prawnych na mocy orzeczenia sądowego. Osoby ubezwłasnowolnione całkowicie, zarówno z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego, jak i innych trwałych zaburzeń psychicznych, nie mogą skutecznie zawrzeć umowy darowizny, ponieważ ich działania prawne nie są uznawane za ważne. Natomiast osoby ubezwłasnowolnione częściowo mogą dokonywać niektórych czynności prawnych, w tym darowizn, pod warunkiem uzyskania zgody opiekuna lub kuratora, co zapewnia, że decyzje te są podejmowane w interesie osoby ubezwłasnowolnionej.

Darczyńca, jako osoba świadomie rezygnująca z prawa własności, ma pewne obowiązki, które wynikają z samej natury umowy darowizny. Najważniejszym obowiązkiem jest przekazanie nieruchomości w sposób zgodny z przepisami prawa, co oznacza, że musi on działać w dobrej wierze, nie wprowadzając obdarowanego w błąd co do stanu prawnego czy faktycznego nieruchomości. Darczyńca jest zobowiązany do ujawnienia wszelkich istotnych informacji dotyczących nieruchomości, takich jak ewentualne obciążenia hipoteczne, służebności czy inne ograniczenia. Ponadto, jeśli nieruchomość posiada jakiekolwiek wady prawne lub fizyczne, darczyńca powinien poinformować o nich obdarowanego, aby ten mógł podjąć świadomą decyzję co do przyjęcia darowizny. Darczyńca jest również zobowiązany do przeprowadzenia wszystkich formalności związanych z przeniesieniem własności, w tym podpisania aktu notarialnego oraz złożenia wniosku o wpis do księgi wieczystej. Niewypełnienie tych obowiązków może skutkować nieważnością umowy lub jej częściowym uchyleniem.

Z drugiej strony, obdarowany, będący stroną przyjmującą darowiznę, musi także posiadać zdolność do czynności prawnych, aby móc skutecznie nabyć prawo własności nieruchomości. Obdarowany może być zarówno osobą fizyczną, jak i prawną, pod warunkiem, że posiada on zdolność do nabywania praw majątkowych. W przypadku osób fizycznych, pełna zdolność do czynności prawnych jest wymagana, podobnie jak w przypadku darczyńcy. Jednakże istnieje możliwość, aby osobą obdarowaną była osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona, pod warunkiem, że czynności prawne dokonane w jej imieniu zostaną zatwierdzone przez przedstawiciela ustawowego, zazwyczaj rodzica lub opiekuna prawnego. W przypadku osób prawnych, takich jak fundacje, stowarzyszenia czy spółki, umowę darowizny mogą zawierać ich przedstawiciele prawni, o ile mają do tego odpowiednie upoważnienie wynikające z umowy spółki lub statutu organizacji.

Obdarowany, jako osoba przyjmująca darowiznę, ma prawo do korzystania z darowanej nieruchomości w pełnym zakresie, o ile umowa darowizny nie stanowi inaczej. Jednakże jego obowiązkiem jest przyjęcie darowizny zgodnie z warunkami określonymi w umowie, co oznacza, że nie może zmieniać przedmiotu darowizny ani warunków jej przyjęcia bez zgody darczyńcy. Ponadto, obdarowany ponosi odpowiedzialność za wszelkie koszty związane z utrzymaniem nieruchomości od momentu jej przyjęcia, w tym opłaty podatkowe, koszty administracyjne oraz inne zobowiązania wynikające z posiadania nieruchomości. Jeśli umowa darowizny zawiera dodatkowe zobowiązania, takie jak dożywocie dla darczyńcy, obdarowany musi wypełniać te zobowiązania zgodnie z treścią umowy.