Bezpłatny fragment - Bukiet zdrowia IV

**

letnie kwiaty

kwitną nam

w dłoniach ciepłem

nowej podróży

uśmiechami przysiadają

na ramionach

jak lekkość motyli

letnie kwiaty

— ogrody miłości

po duszy

gdy łagodnością spojrzenia

przywracamy wszystkie

wszechświatów kolory

dedykuję tym, którzy kochają łąki i las,

poezję, zioła i cały świat

Domaczaja, meme

wstęp

Witaj kochany Czytelniku!

Zapraszam Cię do kolejnej części moich zielników, która jest uzupełnieniem poprzednich książek.

Niech uśmiecha Cię pośród zebranych wiadomości o „zielskach” aforyzm, proza i wiersz z serca, które pozostawiłam.

Niech uśmiecha sama książka. Wędrówka pośród spisanych wersów i wędrówka w ciszy pośród nimi..

Niech każdy uśmiech będzie Ci siłą na spełnienie siebie.

Dziękuję, że jesteś..

Domaczaja Maria, meme :)

Marzena :)

aksamitka

**

**

Ogrody kwiatów także w twoim kolorze — dojrzałej pomarańczy barwiły wypełnieniem. Ty mi podałaś pomocną „dłoń”, gdy jeszcze z braku sił wędrowałam nie swoją drogą. Utrzymałaś pewność kroku, by już nie upadać z sił.. Przywróciłaś mój spokojny sen..

Dziś pojawiasz się pod oknami domu albo w dłoniach przyjaciół, barwisz herbatę, a ja wdzięczności uśmiechem ją doprawiam — za minione chwile, które dzięki złym ścieżkom z tobą spędziłam…
W pogodzeniu i twoich kolorach ból minął i powróciła pewność dalszej wędrówki.

meme

Aksamitki na system nerwowy, bezsenność, bóle i odporność

Aksamitki popularne i lubiane rośliny ozdobne mają, o czym nie każdy wie, liczne właściwości lecznicze.

Te piękne kwiaty obecnie są uprawiane na całym świecie. Dekoracyjne, wytrzymałe i odporne na warunki klimatyczne. Do Europy przywędrowały w XVI wieku z Ameryki Południowej, gdzie z powodzeniem stosowano je w medycynie etnicznej. Wykorzystywano jako środek o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym, wyciszającym system nerwowy.

**

Aksamitki właściwości lecznicze

Aksamitki należą do rodziny astrowatych, obejmujących ponad 50 gatunków.

Najbardziej popularne o potwierdzonych właściwościach terapeutycznych to aksamitka wyniosła [Tagetes erecta] i rozpierzchła [patula]. Nazwa etniczna aksamitki wyniosłej wywodzi się od słowa nahuatl, nāhuatlàtōlli, „cempohualxochitl” co oznacza dwudziestopłatkowy kwiat.

Lecznicze działanie aksamitek obejmuje m.in właściwości:

silne antyoksydacyjne, rozkurczowe, antybakteryjne, przeciwpasożytnicze, przeciwbólowe, napotne, wykrztuśne przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, neuroprotekcyjne, zmniejszające ryzyko chorób Alzheimera, Parkinsona, moczopędne, żółciopędne, chroniące komórki wątroby;
rośliny mają zbawienny wpływ na układ nerwowy: poprawiają nastój, uspokajają, łagodzą napięcia nerwowe, działają antydepresyjnie, pomagają w bezsenności, ułatwiają zasypianie, ze względu na dużą zawartość luteiny wzmacniają oczy i widzenie, poprzez układ nerwowy działają na odporność i ogólną równowagę organizmu; zewnętrznie łagodzą problemy skórne;

**

Zawierają dużo luteiny, karotenoidów, zeaksantyny, choliny, saponinów, garbników, śluzów i kwercetyny.

Znajdują zastosowanie w kuchni — kwiaty są jadalne. Dobrze smakują w sałatkach, zupach, sosach.

Leczniczo aksamitki można stosować:

W nieżytach dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, układu moczowego, dolegliwościach trawiennych, kolkach, wzdęciach, bólach brzucha, zakażeniami boreliozą, gronkowcami, paciorkowcami, grzybami np. candidą, dolegliwościach wątroby; pasożytach — nicienie, glisty, włosienie; bólach kości, stawów, reumatycznych; osłabieniu układu nerwowego, nerwicach, depresjach, bezsenności, wybudzaniu nocnym, ogólnym osłabieniu, infekcjach, nadmiarze śluzu;

Zewnętrznie: w problemach skórnych, ranach, po cesarskim cięciu, chorobach oczu, zapaleniu spojówek;

Kosmetycznie przy przebarwieniach skóry, szybszym starzeniu.

Przepisy z aksamitek

Surowcem leczniczym są części naziemne: ziele z kwiatem. Najczęściej stosuje się leczniczo i w kuchni płatki kwiatu, o cierpko gorzkawym smaku. Zbieramy i suszymy jak kwiaty nagietka w suchym, przewiewnym, zacienionym miejscu.

Napar z aksamitek

Łyżkę świeżych lub łyżeczkę suszonych płatków kwiatu aksamitki parzy się 15—30 minut w szklance wrzątku — woda lub gorące mleko. Kilka minut przed zalaniem można skropić spirytusem, by wydobyć więcej właściwości.

Pije się 1—2 razy dziennie 100 ml w nieżytach jelit i dróg oddechowych. W depresji i stanach lękowych po 200 ml w 2—3 dawkach dziennie. Do stosowania zewnętrznego robi się mocniejsze napary: 2—3 łyżki na szklankę wody.

Napar z aksamitki na wodzie zakwaszonej witaminą C (0,5—1%) zmniejsza cienie pod oczami i przebarwienia skórne.

Nalewka z aksamitek

Z części naziemnych ziele, kwiat, listki. 1 część rozdrobnionego ziela zalać 2 częściami spirytusu 70%. Odstawić na 14 dni w ciemne, suche miejsce. Przefiltrować.

Aksamitki z wyciągu zalać 40% wódką żytnią w stosunku 1 część surowca na 2 części alkoholu. Odstawić na tydzień. Przefiltrować. Oba wyciągi połączyć.

Stosuje się 1—2 razie dziennie 5—15 kropli rozpuszczonych w wodzie. Wskazania — migrena, bóle głowy, mięśniowe, kostne, nieżyty, depresja, stany lękowe. Słabe wydzielanie żółci, infekcje układu oddechowego i pokarmowego, bóle miesiączkowe.

Krem z aksamitek

W kosmetyce kwiaty aksamitki są wykorzystywane jako składnik perfum, aromaterapii i kremach. Domowym sposobem zrobimy krem/maść.

2 garście świeżych płatków aksamitek skraplamy alkoholem. Po godzinie wsypujemy do garnka, dodajemy 2 szklanki smalcu gęsiego lub oleju kokosowego. Ogrzewamy na bardzo małym ogniu godzinę. Odstawiamy na kilka godzin pod przykryciem do naciągnięcia. Następnie raz jeszcze podgrzewamy, przecedzamy i przelewamy do słoiczka.

Zastosowania: maść przeciwbólowa, krem pod oczy, do twarzy, szyi i balsam do ciała. Zmniejsza przebarwienie, nadaje skórze gładkość, miękkość, odmładza. Regeneruje pękający naskórek na piętach, dłoniach, pomaga w grzybicach.

***

rozkwitasz

odcieniami

pomarańczowych spełnień

z płatków układasz

sukienki wiosenne

na roztańczenie dróg

Domaczaja, meme

**

**

aksamitka błyszcząca:

Aksamitka błyszcząca — Tagetes lucida Cav. sprzedawana często pod nazwą estragonu, nie jest bylicą estragon; sierpień 2010 r., Swarzędz. Kwitnie na żółto.

Aksamitka błyszcząca pochodzi z Ameryki Środkowej I Południowej. W Europie uprawiana jako roślina aromatyczna, olejkowa I przyprawowa. W Ameryce jest krzewinką, u nas jest zbyt zimno, aby osiągnęła większe rozmiary. Nie ma szans na przetrwanie zimy. Jednakże zdąża zakwitnąć zarówno w ogrodzie jak i w mieszankaniu. Przy roztarciu pachnie anyżowo-estragonowo, z wyraźną nutą kumaryny. Dobra przyprawa do zup, mięsa, ryb, sałatek, ponadto do przyrządzania herbatek i nalewek poprawiących samopoczucie psychiczne i przeciwdepresyjnych.

aforyzm:

Aksamitne podróże w dłoniach kwiatów zawsze na uzdrowienie.

meme

Aksamitka błyszcząca — Tagetes lucida Cav. jest cenna leczniczo. Zawiera pachnący olejek eteryczny (0,5—1,5%) bogaty w estragol (metylochawikol), anetol, kariofilen (beta), nerolidol, linalol, metyloeugenol i germakren. Istnieją rasy chemiczne Tagetes lucida: estragolowa (w olejku ok. 70—90% estragolu), eugenolowa (70—80% metyloeugenolu), anetolowa (ok. 70% anetolu) i nerolidolowa (w olejku ok. 40—50% nerolidolu). Ziele aksamitki Tagetes zawiera również garbniki, ksantofile, tiofeny, piperiton, flawonoidy (rutyna, izoramnetyna, kwercetyna), luteinę i kumaryny.

Działanie lecznicze Tagetes lucida: przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, rozkurczowe, hamujące rozwój Candida sp. gronkowców (wrażliwy również gronkowiec złocisty i zielony), paciorkowców i pałeczek okrężnicy. Wywiera wpływ żółciopędny, moczopędny, przeciwreumatyczny, wykrztuśny, ale zarazem przeciwkaszlowy. Wzmaga usuwanie szkodliwych produktów przmiany materii, hamuje stany zapalne stawów i mięśni. Powstrzymuje reakcie autoagresjii immunologicznej, uwrażliwia nieco skórę na promienie UV, ale zarazem działa cytotoksycznie. Wspomaga leczenie łuszczycy i tocznia (smarowanie, doustne zażywanie równocześnie). Wywiera wpływ estrogenny i antyandrogenny. Stężone wyciągi ze świeżego ziela działają przeciwpasożytniczo wobec pierwotniaków, przywr i obleńców.

Wskazania:

choroby reumatyczne, autoimmunologiczne choroby skóry i układowe, nieżyt gardła, zatok i oskrzeli, zapalenie płuc, infekcje bakteryjne oporne na antybiotyki, kamica żółciowa i zastoje żółci; niedobór estrogenów u kobiet, niedoczynność jajników; łysienie androgenne (wspomagająco); hipercholesterolemia, depresja, lęki.

Nalewka tagetesowa — Tinctura Tagetesidis: 1 część suchego lub świeżego, rozdrobnionego, najlepiej kwitnącego ziela na 3 części alkoholu 70%; macerować 7 dni, przecedzić. Wyciąg zlać, a surowiec ponownie zalać, ale tym razem 40% alkoholem (2 części), pozostawić na 7 dni, przefiltrować. Oba wyciągi połączyć. Zażywać 1—2 razy dziennie po 5—15 ml, zależnie od choroby. Przy stanach skurczowych mięśni, bólach miesiączkowych, silnej depresji, lęku, 15 ml 1 raz dziennie. Przy katarach układu oddechowego, dla pobudzenia wydzielania żółci, w chorobach przewlekłych — 5 ml 2 razy dziennie, najlepiej na miodzie. Ponadto zewnętrznie do przemywania zmian skórnych.

🌼🌼🌼

miejsce na notatkę:

czereśnia dzika

**

Nie wiem, czy jeszcze twoja smukła kora wspiera cię w opuszczonym ogrodzie.

Wyrosłaś w otuleniu łąk i aromacie wiosennego lilaka. Ramionami pragnęłaś sięgać nieba-z biegiem lat coraz wyżej wypuszczałaś pąki liści. Małych, zielonych zawierzeń. Zielonych serc ogrodów.

Drobne owoce przylegały w kolorach do tej zieleni — rozkwitaniem na dojrzałość. Smak czereśni pozostał nadal w ustach osładzając najlepsze chwile wspomnień.

Przychodziłyśmy w ciszę tego ogrodu. Ty opowiadałaś swoje zapamiętane historie, ja w sercu zapisywałam blask Twoich spojrzeń, gdy pochylona nad czasem szukałaś nadal śladów, po których przecież szłaś..

meme

**

Czereśnia dzika, zwana trześnią; Wild Cherry, Sweet Cherry, Dessert Cherry; Mazzard, Mazzard Cherry; Merisier;

Czasem można ją spotkać na niżu lub w niższych położeniach gór. Jej owoce nie zawsze smaczne, nieraz są kwaśne, gorzkie lub cierpkie, ale bywają i odmiany słodsze.

Wszystkich można używać na przetwory, choć nie należą do najbardziej poszukiwanych.

Trześnię bardzo wysoko cenią w szkółkach sadowniczych, bo na niej szczepi się gatunki szlachetne. Zbiera się z dzikiej trześni nasiona (wtedy z miąższu można zrobić dżemy, marmolady, soki itp.), wysiewa i gdy wyrosną podkładki, szczepi się je szlachetnymi odmianami czereśni wielkoowocowych. Dzika czereśnia ma owoce maleńkie, a pestki — duże.

W czereśniach jest sporo prowitaminy A, witaminy z grupy B oraz witaminy C.

Ze składników mineralnych zwiera: żelazo, wapń, fosfor, chlor, siarkę, magnez, potas, sód, a także mikroelementy, jak cynk, miedź, mangan i kobalt.

Z cukrów występują w jej miąższu lewulozy, przyswajalne przez diabetyków. Jest w nich też nieco jodu.

**

owoce

— czerwone małe serca

ciepłem soczystych

spełnień

jak rozpoznane barwy

z nowych ogrodów

ociekają po ustach

ciszą

Domaczaja, meme

30.05.25r.

Medycyna ludowa od dawna wiedziała, że owocami czereśni można leczyć artretyzm.

Czereśnie dobrze też wpływają na reumatyków i chorych z gośćcem. W ogóle działają oczyszczająco na organizm. Poleca się np. dwudniowa kurację czereśniową dla usunięcia z organizmu toksyn, gazów i resztek fermentacji, uważając że pod tym względem działają znakomicie.

Przy czym mogą to być trześnie, czereśnie szlachetne, świeże lub w przetworach, np. kompotach czy sokach.

Uważa się też, że owoce te zapobiegają starzeniu się, przeciwdziałają zaparciom, demineralizacji, wpływają lekko moczopędnie i orzeźwiająco. Są przy tym antyinfekcyjne i dobrze wpływają na mięśnie i nerwy.

**

już kwitną

czereśnie

wraca ogród rozmajony

i cały w spojrzeniu

odchodzą burze

i wichry

obcych dłoni

w których mieszkał

chłód

Domaczaja, meme

30.05.25 r.

Ogonki czereśni i wiśni, a raczej wywar z nich, to znany we Francji lek przeciw otyłości. Jest bardzo gorzki, więc się go słodzi miodem.

Ponadto z rozgniecionych owoców robi się na twarz i szyję maseczki, nie tylko odmładzające, ale i usuwające bóle migrenowe oraz zmęczenie.

Dla osób starszych i dzieci o delikatnych przewodach pokarmowych lepiej jest podawać czereśnie i trześnie w przetworach, np. jako soki i kompoty.

Olejek ekstrahowany z „migdałków”, znajdujących się w pestkach czereśni, bywa nieraz używany jako lek przy gorączkach reumatycznych, przeciw robakom oraz plamom skórnym.

**

aforyzm:

Rozkwitają ogrody owoców czereśni na zachowanie młodości domów duszy.

meme

🌼🌼🌼

miejsce na notatkę:

dziewanna

Spotykałam cię na małych polanach pośród szeptów lasów.

Wyrastałaś pięknem drobnych kwiatów, w których tyle siły. W zieleni traw otulających cię drobnymi źdźbłami jak namalowane obrazy złocistej ciebie sięgającej ponad złudzenia wyrastałaś.

A wtedy i wzrok ubierał siłę, że przecież jak kwiat można sięgać wyżej i wyżej — po spełnienie. Bo jak inaczej niż pięknem najdrobniejszych kwiatów, z których ty cała jesteś rozkwitania, pokazać miłość, która wszystko zmienia. I która zaprasza wiosnę..

Złocą się drobiny ciebie po łąkach. Wystarczy podnieść wzrok pochylony zwątpieniem byś rozlała ciepłe promienie po ciele.

Droga do ciebie, a coraz bliżej do siebie..

meme

Rośliny przeciwwirusowe przydatne w praktycznej fitoterapii.

Wiele znanych roślin zielarskich zawiera substancje przeciwwirusowe o różnym mechanizmie działania. Większość z nich wpływa dodatkowo immunostymulująco. Można je wykorzystać do terapii i profilaktyki chorób wirusowych.

Wśród nich jest m.in.:

aloes, geranium a także: dziewanna — Verbascum

Nalewka na świeżych kwiatach lub całym kwitnącym zielu 1:10 in 70% eth. 5 ml 3 razy dz., napar na świeżym zielu lub kwiatach 2—3% 3 razy dz. po 120 ml; olejek eteryczny 4 krople 3 razy dz.

**

gdy podnoszę

zmęczony wzrok

i układam spojrzenie

po złocistych kwiatach

znów moja twarz

ubiera zapomniany blask

znów bliżej mi do siebie..

duszę moją radujesz

Domaczają, meme

**

Dziewanna — Verbascum w praktycznej fitoterapii

W Polsce występuje dziko m.in.: dziewanna drobnokwiatowa — Verbascum thapsus L., dziewanna kutnerowata — Verbascum phlomoides L., dziewanna pospolita (czarna) — Verbascum nigrum L. i dziewanna wielkokwiatowa — Verbascum thapsiforme Schrad. Czasem są uprawiane.

Składniki aktywne kwiatu dziewanny:

1. Glikozydy irydoidowe 0,13—0,56%, aukubina, 6-O-ksylopiranozyloaukubina, 6-O-ksylopiranozylokatalpol, katalpol, speciozyd, flomoidozyd.

2. Glikozydy fenyloetanoidowe: werbaskozyd, arenariozyd, forsytozyd B, leukosceptozyd.

3. Polisacharydy i oligosacharydy, arabinogalaktany, ksyloglukany.

4. Saponiny trójterpenowe, pochodne kwasu oleanolowego (epoksyoleanolany). Do saponin dziewanny należą: werbaskosaponina, werbaskosaponina B, werbaskosaponina C, werbaskosaponina D, budlejasaponina IV, deramnozylowerbaskosaponina

5. Flawonoidy 0,5—0,4%: apigenina, luteolina i ich glikozydy, tamarixetin-7-O-glukozyd, tamarixetin-7-O-rutynozyd.

6. Kwasy fenolowe: kwas kawowy, ferulowy, protokatechowy.

7. Sterole (beta-sitosterol, stigmasterol), digiprolakton.

Śluzy — 3—5%; wskaźnik pęcznienia nie mniejszy niż 9. Cukier inwertowany — 11%. Saponozydy triterpenowe — 0,007%. Hesperydyna — 1,5—4%.

Kwiaty zawierają olejek eteryczny i karotenoidy.

Werbaskosaponina B jest identyczna z buddlejasaponiną I. Werbaskosaponina z Verbascum thapsiforme jest identyczna mimengozydem A (=ilwensisaponiną A). Werbaskosaponina A jest identyczna z ilwensisaponiną C.

**

z drobnych

kwiecistych utuleń

podajesz świetliste

dłonie

wtedy czuję

jak dusza prowadzi mnie

i cała w sobie

szczęśliwa

Domaczaja, meme

Działanie: wykrztuśne, pobudzające czynności sekrecyjne nabłonka dróg oddechowych, antybakteryjne, przeciwwirusowe (wirusostatyczne).

Wskazania: nieżyt układu oddechowego, suchy kaszel, karat nosa, przeziębienie, grypa, angina, chrypka.

********

Napar z kwiatów dziewanny jest bezpieczny dla dzieci. Infusum Flor. Verbasci 10% zalecano dawniej w medycynie oficjalnej w ilości 1—2 szklanek dziennie, małymi porcjami. Lepiej działa z miodem i sokiem malinowym.

W XVIII i XIX wieku kwiat dziewanny uważano za środek roztwarzający gęste śluzy w narządach, lekko przeciwgorączkowy i osłaniający, pomagający przy kaszlu. Dziewanna była stosowana przy zaflegmieniu oskrzeli. Polecano dziewannę przy astmie, cierpieniach wątrobowych i śledziony, dla pobudzenia miesiączkowania i przy gorączkowych chorobach zapalnych. Mocnym naparem z dziewanny płukano jamę ustną i gardło przy stanach zapalnych. Pogniecione świeże liście przykładano na trudno gojące się rany. Korzenie dziewanny po rozdrobnieniu i wymieszaniu z mąką stosowano jako paszę tuczącą dla drobiu.

W weterynarii napar i chłodne wyciągi z kwiatu dziewanny stosowano jako protectivum (środek ochronny, osłaniający) przy nieżycie żołądka i jelit oraz podrażnieniu górnych odcinków dróg oddechowych.

Świeży kwiat dziewanny roztarty z oliwą lub lepiej olejem lnianym i tranem doskonale leczy wypryski na skórze oraz stłuczenia, sińce krwiaki (po kontuzjach, urazach) — jako okłady, kataplazmy.

Kwiat do nabycia w sklepach zielarskich, ponadto z własnej uprawy. Suszyć w ciemnym miejscu, najlepiej w szopie lub na strychu. Przechowywać w słojach.

aforyzm:

W kolorach kwiatów wypełnionych po brzeg łodyg jak spełnienie świtu w sile nas rozkwitasz.

meme

🌼🌼🌼

miejsce na notatkę:

jabłoń dzika(płonka)

Piaszczysta droga prowadziła zawsze w lekkości i stopy i serce. Wzruszenia układały się wzrokiem na kwitnących tuż przy niej polnych kwiatach, rozmajonych głogów, dzikich grusz, śliw i najpiękniejszych dzikich jabłoni. Pokryte bielą kwiaty drzew przeplatały odcienie subtelnego różu po płatkach.. Niczym odcienie nieba tuż przed zachodem słońca, które coraz bardziej rozlewa się przywołując nowy świt.

Maiły się drzewa płonek i maiło serce, a żadna obca myśl nie sięgała w przestrzenie ciszy.

meme

Jabłoń dziką można również nazwać płonką, a jej owoce nazywane są najczęściej dzikimi jabłkami, a także leśnymi lub rajskimi jabłuszkami.

Jest to niewielkie drzewo, zwykle kilkumetrowe, rzadziej dorastające do 10 m lub nieco większej. Rośnie w lasach liściastych i mieszanych oraz w borach mieszanych.

Występuje w rozproszonych stanowiskach na obszarze całego niżu (nieco częściej na jego południu), a także w niższych położeniach górskich.

Jabłoń dzika znosi nawet dość duże ocienienie, ale rozwija bujnie i owocuje obficie tylko przy wystarczającym dostępie światła.

Na glebach żyźniejszych, należycie nawilgoconych, daje duży urodzaj dorodnych i wysokowartościowych owoców.

Jej od środka białe, z zewnątrz różowe kwiaty rozwijają się w kwietniu i maju.

Zielone lub żółtawe owoce dojrzewają we wrześniu i październiku.

Dzikie jabłka są bardzo kwaśne i cierpkie, ponieważ zawierają znacznie więcej kwasów organicznych, a mniej cukrów, niż jabłka sadowe oraz sporo garbników. Z kwasów zawierają głównie jabłkowy i niewiele cytrynowego. Stwierdzono także obecność kwasów salicylowego i borowego, ale w ilościach nieznacznych.

Wśród cukrów przeważa fruktoza, glukozy zaś sacharozy jest bardzo niewiele.

Niedojrzałe jabłka zawierają pewne ilości skrobi; z czasem przemienia się ona w cukry, dzięki czemu jabłka po krótkotrwałym przechowywaniu stają się nieco słodsze.

płonka

przychodziłam do ciebie

gdy przy tej samej drodze

gdzie wyśniony sen

i zawierzenie wędrówki

pilnowałaś mojej

radości

w drobne owoce

zielonych jabłek

serc wiosennych

chowałaś słodycz lata

na powrót scalonej duszy..

meme

12.06.25 r.

Pod względem witamin dzikie jabłka zdecydowanie górują nad sadowymi.

Jest w nich zwykle 30—60, a niekiedy 80mg% witaminy C, ilość witaminy P dochodzić może aż do 70 mg%. Znajduje się też w nich nieco prowitaminy A oraz witaminy B1, B2 i PP.

Są one bogatsze również w składniki mineralne; duże zasoby żelaza, magnezu, potasu, sodu i fosforu oraz wapnia, glinu, krzemu i siarki.

Te sole żelaza są szczególnie dobrze przyswajalne przez organizm.

Dzikie jabłka zawierają sporo pektyn, nadają się więc na produkty galaretujące.

Skórka — oprócz barwników antocyjanowych — zawiera olejki eteryczne, dzięki którym dzikie jabłka są często bardzo aromatyczne.

**

W medycynie ma zastosowanie ekstrakt z jabłczanem żelaza (Extractum Ferri pomati — FP III). Otrzymuje się go przez ogrzewanie sproszkowanego żelaza z moszczem z jabłek i wodą, a używa się do zwalczania niedokrwistości.

Można go przyrządzić w zasadzie z każdych jabłek, ale pożądana jest jak największa zawartość wolnych kwasów organicznych oraz możliwie niski stosunek cukrów do kwasów; toteż dzikie jabłka są to tego celu najbardziej odpowiednie.

**

aforyzm:

Z najpiękniejszych kwiatów powracasz ogrodami szczęścia.

meme

🌼🌼🌼

miejsce na notatkę:

jarząb pospolity

Jesienne moje nastroje..

Owiane dziwną pustką i łzami. Pola i łąki ubierały szarość na przemierzanie ścieżek wszystkich snów.

Milczały pożegnaniem. Czasami spadały na twarz deszczem, choć był on jedynie deszczem kolejnych zwątpień.

Wtedy mój wzrok zatrzymywał się pośród wesołych krzewów i niskich drzew, na których się pojawiałaś w odpowiedni czas..

Odcieniami czerwieni budziłaś moje spojrzenie na świat. Łagodniała jarzębinowa jesień i pojawiały się nowe kolory — w pogodzeniu kolejnych dróg. Zapraszałaś na swoje ramiona rozśpiewane ptaki, a one uczyły jak unosić w lekkości ponad iluzję własną, dobra myśl..

meme

Jarząb pospolity — Sorbus aucuparia L. w praktycznej gemmoterapii i floroterapii. dr Różański

Jarząb pospolity (zwyczajny) — Sorbus aucuparia L. należy do rodziny różowatych — Rosaceae. Przybiera formę krzewu lub drzewa i dorasta do około 15 m wys., sporadycznie do 20 m wys. Korona zaokrąglona, pień walcowaty, pokryty szarą i gładką korą. Młode pędy owłosione, starsze nagie, szarobrązowe; pąki wydłużone, stożkowate, owłosione. Wyróżnia się pąki wierzchołkowe, spiczasto jajowate oraz pąki boczne, większe, wąsko lub spiczasto wydłużone, nieco wygięte, przylegające do pędu. Łuski pąkowe ciemnobrunatne, a nawet czarnawe. Liście długości do 20 cm, nieparzysto-pierzaste, złożone z 9—20 listków; listki piłkowane z wyjątkiem dolnej ich części, matowo-zielone, na dolnej stronie sinawe. Kwitnie w maju. kwiaty białe, średnicy do 1 cm, zebrane w baldachogrona, pachnące. owoce jabłkowate, drobne, kuliste, początkowo pomarańczowe, potem czerwone, do 8 mm średnicy, cierpkie, dojrzewające we wrześniu. nasiona przed wysiewem trzeba stratyfikować.

Kora zawiera 6—8% garbników. W jarzębinie nie występują alkaloidy (dawniej alkaloid nazywany był sorbiną). Jarząb nie daje pozytywnych prób na reakcje barwne alkaloidowe.

Liście, nasiona, kora, niedojrzałe owoce (miękisz owocni) zawierają glikozydy cyjanogenne (prunazyna, amigdalina 0,1—0,5%). Owoce, kwiaty, liście bogate są w glikozydy flawonoidowe (kwercetyna, kaempferol), trójterpeny (kwas ursolowy), fitosterole, związki fenolowe (aukuparyna = 2,6-dimethoxy-4-phenylphenol, metoksyaukuparyna), lignany. W korze występuje lupeol, betulina, 22-hydroksybetulina, fitosterole, alkohol cerylowy. Liście zasobne w witaminę C (200 mg/100 g). Wszystkie części jarzębiny są bogate w alkohole cukrowe (sorbitol), kwas sorbowy, kwas parasorbinowy (=parasorbowy) 0,04%, sorbozę, metylopentozany. Owoce zawierają karotenoidy — w świeżych owocach od 15 do 18 mg%(alfa- i beta-karoten, kryptoksantyna), witaminę C (0,03—0,15%), cukry (do 11%, sacharoza, glukoza), garbniki, pektyny. Kora, liście, owoce zasobne są w kwas chinowy, chlorogenowy, izochlorogenowy, neochlorogenowy, kawowy i cynamonowy.

Aukuparyna to inhibitor 5-lipooksygenazy oraz substancja onkostatyczna. Działa hamująco na rozwój raka okrężnicy (HCT15), płuc (A549), czerniaka (SK-MEL-2) i inne. Informację o tym, że jarząb zawiera glikozydy cyjanogenne (amigdalina) znajdziemy w bardzo starych publikacjach, np. F. Rochleder’a z 1859 r. (Phytochemie). Składem jarzębiny zajmowali się wybitni badacze, np.: Liebig (kwasy, cukry, glikozydy), Wicke (amigdalina), Berzelius (karotenoidy), Mulder (woski), Hofmann — kwas sorbowy, parasorbowy (The sole constituent of „Vogelbeeröl”, an oil obtained by steam distillation of the acidified juice of the ripe berries of the mountain ash, Sorbus aucuparia L., Rosaceae: Hofmann, Ann. 110, 129 (1859).

Pączki — Gemmae Sorbi aucupariae powinny być zbierane od kwietnia do maja. Zawierają fitosterole, alkohole i kwasy woskowe, flawonoidy (kwercetyna, izokwercytryna), kwasy fenolowe (kwas chinowy, kawowy, galusowy, cynamonowy), kwas parasorbinowy (parasorbowy), triterpeny (kwas ursolowy), aukuparyna, betulina i jej pochodne (hydroksybetulina, hydroksyallobetulina), lupeol, sorbitol, pentozy, glukoza, garbniki proste.

Działanie fitofarmakologiczne pączków: regulujące wypróżnienia, napotne, przeciwgorączkowe, onkostatyczne, przeciwcukrzycowe, przeciwzapalne (stawy, mięśnie, naczynia), hipotensyjne, pobudzające oddychanie płucne, przeciwalergiczne, antybakteryjne.

Wskazania: zaparcia, nieregularne miesiączkowanie, choroby gorączkowe, cukrzyca, stany zapalne stawów (choroby reumatyczne), nadciśnienie, uogólnione zakażenia, szczególnie jednak płuc i oskrzeli.

Zewnętrznie: suchość skóry, zmęczenie skóry, przebarwienia, stany zapalne, rozszerzone pory, trądzik różowaty, worki i cienie po oczami — kremy, mleczka, serum zawierające do 15% eliksiru pączkowego 1:10.

gdy jeszcze byłaś

jesień w złotych warkoczach

układa na twarzy ciepło

pod stopami rozrzucone korale

jak odłamki serca

chowają jarzębinowy czas

a niebo rozkłada ramiona

rozrzucając nad głowami

biel postrzępionych piór

przechodniom podnosi

zdziwione spojrzenia

że zwalnia się krok

że taki blask

że jeden uśmiech a ukoi..

meme

W kolorach milczenia, 2019 r.

Preparaty i dawkowanie:

Ocet z pączków: 100 g świeżych krojonych pączków zalać 1000 ml octu 5%, macerować 1 miesiąc. Zażywać po 10 ml 2 razy dziennie przy dyspepsji (niestrawności). Zewnętrznie jako tonik przeciwzapalny, przeciwświądowy, antyalergiczny i ściągający pory, po uprzednim rozcieńczeniu wodą zdrojową (1 łyżka na szklankę wody). Do okładów na rany, oparzenia, miejsca ugryzione/ukąszone przez owady/pajęczaki. Do płukania włosów przy braku połysku, grzybicy, łupieżu i stanach zapalnych cebulek włosowych.

Napar z pączków: 1 łyżkę rozdrobnionych pączków zalać 1 szklanką wrzącej wody lub mleka. Po 40 minutach pić po 100 ml, 2—4 razy dziennie. Przy chorobach gorączkowych co 2—3 godziny po 100 ml, najlepiej z sokiem malinowym i miodem oraz witaminą C. Napar działa przeciwzapalnie i antyseptycznie na skórę i błony śluzowe, zatem nadaje się do okładów na oczy, przemywania skóry zapalnie zmienionej, a także do okładów na trudno gojące się rany.

Macerat ze świeżych pączków: pączki rozdrobnić i zalać wodą z dodatkiem witaminy C (1%) i gliceryny (15%). Na każde 10 g pączków przypada 100 ml roztworu witaminy C i glicerolu. Pozostawić na 24 godziny. Zażywać po 2 łyżki 2—3 razy dziennie na czczo jako środek immunostymulujący, przeciwzapalny dla jelit oraz żołądka, odtruwający i ogólnie wzmacniający. Roztwór taki nadaje się do pielęgnacji skóry cierpiącej na atopowe zapalenie skóry i przebarwienia.

Eliksir z pączków: 10 g pączków świeżych i pokrojonych nożem ceramicznym zalać 100 ml następującej mieszanki ekstrahującej:

Rp. Mieszanka ekstrahująca pączki jarzębiny

Glicerol 25 ml

Woda 30 ml

Witamina C krystaliczna 5 g

Spirytus 70% 25 ml

Sorbitol lub ksylitol w syropie 15 ml

Po 1 miesiącu maceracji, można przecedzić (ale nie jest to konieczne) i zażywać po 5 ml 2—4 razy dziennie jako immunostymulator i środek wzmacniający.

Kwiaty jarzębiny — Flos Sorbi aucupariae zbierane są w początkach kwitnienia. Muszą być suszone w ciemnym pomieszczeniu, w temperaturze do 40 stopni C. Liście zbieramy w maju i czerwcu, gdy mają najwięcej witaminy C. Kwiaty są surowcem flawonoidowym i fenolokwasowym. Są bogate w kaempferol, kwercetynę, rutynę, apigeninę), kwasy trójterpenowe (alfa-amyryna, kwas ursolowy), olejek eteryczny (związki salicylowe, kariofilen, nerol), alifatyczne węglowodory (n-oktakozan, trikozanol), fitosterole (beta-sitosterol), kwasy fenolowe (kawowy, pochodne kw. cynamonowego i hydroksybenzoesowego), kwas sorbowy i parasorbowy, alkohole cukrowe, cukry, aukuparyna.

Działanie farmakologiczne kwiatów: napotne, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, moczopędne, przeciwwysiękowe, antyalergiczne, przeciwreumatyczne, przeciwobrzękowe, rozkurczowe, uspokajające, rozwalniające.

Wskazania dla kwiatów: choroby alergiczne, nadciśnienie, wysięki, kruchość naczyń krwionośnych, zapalenie żył, stany zapalne nerek i pęcherza moczowego, choroba wieńcowa, choroby gorączkowe.

Preparaty i dawkowanie:

Infusum — napar z kwiatów jarzębiny: 1—2 łyżki suchych lub świeżych kwiatów na 1 szklankę wrzącej wody lub mleka; po 15—20 minutach pić po 100 ml 2—4 razy dziennie. Przy przeziębieniu i gorączce 4 razy dziennie po 100—150 ml najlepiej z syropem malinowym i miodem.

Wino z kwiatów: świeże kwiaty poddać fermentacji jak przy każdym winie. Gotowe wino pić 1 raz dziennie po kieliszku przy nadciśnieniu, miażdżycy i chorobie wieńcowej. Wyciąg na białym winie ze świeżych kwiatów (1 część kwiatów na 7 części wina białego wytrawnego), leżakowany przez minimum 3 miesiące działa podobnie.

Napar z kwiatów: okłady na oczy zmęczone i przy zapaleniu spojówek oraz zapaleniu naczyniówki oka. Do przemywania skóry z rozszerzonymi porami i naczyniami krwionośnymi, przy trądziku różowatym.

Ocet na kwiatach: 1 część świeżych lub suchych kwiatów lub pączków kwiatowych zalać 10 częściami 5% octu, macerować minimum 30 dni, przefiltrować. Stosować do okładów na miejsca z krwiakami, obrzękiem, ponadto do przemywania skóry jako tonik antyseptyczny, ściągający, przeciwzapalny (1 łyżka octu kwiatowego z jarzębiny na 1 szklankę wody). Roztwór takiego octu nadaje się również do płukania włosów uszkodzonych zabiegami fryzjerskimi (farbowanie, trwała). 10 ml octu zażyty doustnie poprawia trawienie i działa przeciwalergicznie (2 razy dziennie po 10 ml w wodzie bogatej w wapń, np. Wielka Pieniawa).

Jarzębina — Sorbus w ziołolecznictwie

Jarzębina — Sorbus należy do rodziny różowatych — Rosaceae. Pomimo, że jest popularną rośliną, niewiele poważniejszych dzieł medycznych uwzględnia ją w opisach. Obecnie coraz częściej jest pomijana w publikacjach zielarskich. Surowcem jest owoc i kwiat jarzębiny — Fructus et Flos Sorbi. Najbardziej rozpowszechniony gatunek to jarzębina (jarząb) pospolita — Sorbus aucuparia Linne (niem. Vogelbeerbaum; franc. Sorbier des oiseleurs, ital. Sorbo degli ucellatori, Sorbo selvatico; Culaischen; ang. Mountain ash ).

**

Owoce jarzębiny można kupić w sklepach ze zdrową żywnością i w sklepach zielarskich (suszone, kandyzowane). W kraju i za granicą można także spotkać owoce jarzębiny kandyzowane w polewie czekoladowej. Spożyte w dużych ilościach wywołują rozwolnienie.