Wstęp
Hemoglobina znajduje się w erytrocytach, komórkach krwi. Zasadniczo jej funkcje sprowadzają się do przenoszenia tlenu z płuc, poprzez system naczyń komórki w całym ciele mogą odbierać tlen niezbędny do procesów metabolicznych.
Produkt zachodzących procesów, czyli CO2 odprowadzany jest także za jej pomocą, poprzez system krwioobiegu. Rysunek 1 przedstawia mechanizm przetwarzania zużytych erytrocytów.
Właściwości hemoglobiny
Szczególne właściwości hemoglobiny wynikają z charakterystycznej budowy, w zakresie struktury czwarto, drugo i trzeciorzędowej. Struktura czwartorzędowa daje właściwości allosteryczne, przestrzenne, co oznacza, iż hemoglobina jest tetrametrem.
Posiada dwie pary identycznych łańcuchów polipeptydowych, reszt aminokwasowych oraz hemoglobiny A. Wszystkie te elementy struktury kodowane są pierwotnie przez inne geny, stąd w strukturze jednorzędowej różnią się one.
Struktura czwartorzędowa pozwala na zmianę konformacji białka hemoglobiny. Składa się ono z dwóch par białkowych podjednostek, oznaczonych najczęściej literami greckiego alfabetu (np. α,β,γ,δ), są to:
— HbA1 α2β2 hemoglobina prawidłowa dorosłego, do 97 procent hemoglobiny
— HbF α2γ2 hemoglobina płodowa, około 2 procent hemoglobiny dorosłego
— HbA2 α2δ2 hemoglobina dorosłego, to około 3 procent całej hemoglobiny
— HbS α2S2
Hemoglobina, a ściślej białka hemowe pełnią niezwykle istotną rolę organizmie człowieka, transportując i magazynując tlen i elektrony. W zakresie budowy, podstawą jest tzw. hem, który stanowi cykliczny tetrapirol.
Nadaje on hemoglobinie czerwony kolor. Istotne jest, iż pierścienie pirolowe połączone są mostkami TT-metinowymi, gdzie w pozycjach P pierścieni mamy trzy różne grupy. W środku całej struktury znajduje się żelazo, które przyjmuje formę jonu żelazawego. Podjednostki nie są związane kowalencyjnie.