Egzystencjalne aspekty filozofii współczesnej
Egzystencjalizm jest nurtem filozoficznym, który został stworzony przez Sorena Kierkegaarda, żyjącego początkiem XIX wieku. Jego rozważania odkryto na nowo z wiekiem XX. Za najwybitniejszych przedstawicieli egzystencjalizmu uznaje się następujących filozofów:
— Jean Paul Sartre;
— Gabriel Marcel;
— Martin Heidegger;
— Karl Jaspers.
Nie dysponujemy jednoznacznym ujęciem definicyjnym pojęcia egzystencjalizm. Cechą wszystkich egzystencjalistów jest zainteresowanie człowiekiem[1]. Na uwadze jest tu zjawisko samotności człowieka w świecie, w jakim musi podejmować aktywność bytową.
Tymon Terlecki uznał, że egzystencjalizm jest podstawą, która stanowi jedną z typowych podstaw chrześcijańskiego odczuwania życia.
Egzystencjalizm nie jest wyobcowany od innych nurtów filozoficznych, co więcej — czerpie z różnych kierunków filozoficznych i tworzy się na ich podstawie. Już u Sokratesa człowiek był głównym przedmiotem zainteresowania. Immanuel Kant był inspiracją dla Martina Heideggera czy Karla Jaspersa.
Filozofia egzystencjalna zmaga się z poczuciem bezsensowności ludzkiego życia, problemem niepewności jutra, życia pośmiertnego. W XX wieku egzystencjalizm stał się modny, występował nie tylko w sferze życia naukowego, ale także odcisnął swoje piętno na literaturze. Teoria człowieka jest najważniejszą, którą zajmował się egzystencjalizm i ludzkość wieku XX-stego. Podobnie jak sama filozofia egzystencjalna — koncepcja człowieka była złożona, niejednoznaczna.
Kierkegaard uważał, że egzystencja nie może być powiązywana z dowolnym bytem, ponieważ dotyczy konkretnego — ludzkiego. Filozof uważał, że przedmiotem rozważań filozofii winna być egzystencja, czyli byt ludzki, bo jego ona dotyczy.
Jasper był zdania, że człowiekowi najbardziej znany jest byt ludzki, dlatego jest w stanie go badać i wypowiadać się na jego temat. Autor akcentował ważność potrzeby zajmowania się człowiekiem od strony filozofii, podając argumenty, że jest on bytem jedynym i prawdziwym.
Martin Heidegger zajmował stanowisko odmienne od Karla Jaspersa. Uważał, że badanie bytu ludzkiego stanowi punkt wyjścia w poznawaniu innych bytów.