Bezpłatny fragment - Administracja publiczna i kontrola

Wstęp

Problem kontroli administracji publicznej jest elementem działań zmierzających do podnoszenia efektywności administracji. Jednocześnie jest to doskonały sposób na zapewnienie funkcjonowania państwa prawa. Kontrola tego rodzaju odnosi się do dwóch zasadniczych aspektów, kontroli nad administracją, sprawowaną przez podmioty zewnętrzne w stosunku do organów administracji publicznej, oraz kontroli, która jest realizowana przez samą administrację wobec siebie. Jednocześnie omawiana kwestia może być rozważana nie tylko z prawnego i proceduralnego punktu widzenia, ale także ze względu na społeczne funkcje kontroli, udział obywatela i jego przedstawicieli w tego rodzaju działaniach, ich skuteczności czy związku kontroli i na przykład walki ze zjawiskiem korupcji i nadużyć. Omawiana problematyka jest zatem przedmiotem analiz zarówno prawa, jak i nauk administracyjnych, nauk o zarządzaniu oraz socjologii i innych nauk społecznych i ekonomicznych. Wreszcie, należy dokonać rozróżnienia między kontrolą w potocznym tego słowa znaczeniu, która kojarzy się z jednorazowym aktem podejmowanym w ramach działań wobec danego podmiotu, a kontrolą w sensie ciągu zdarzeń, pewnego rodzaju procesu, którego cele są szersze i obejmują różne struktury administracyjne. Kontrola taka może dotyczyć na przykład sposobu wykonywania i realizacji decyzji administracyjnych, pod względem formalnym ale może dotyczyć również kwestii merytorycznej zasadności procesu postępowania organu, który dokonuje pewnej konkretyzacji prawa. Może to również być elementem prac badawczych, zmierzający do określenia słabych ogniw w istniejących normach prawnych i poszukiwania lepszych i efektywniejszych rozwiązań. Tego typu działania prowadzą z kolei do tworzenia prawa i systemu instytucji, które w swoim zamierzeniu mają dopilnować, aby administracja państwa funkcjonowała w sposób prawidłowy. Jest to problematyka złożona, której zakresy dziedzinowe ulegają poszerzeniu wraz z rozwojem działań administracyjnych. Ostatecznym celem kontroli administracji jest zapewnienie demokratycznego państwa prawa, w którym rozstrzygnięcia administracyjne mają oparcie w przepisach prawa, są zgodne z odpowiednimi przesłankami, że nie dochodzi w tej mierze do nadużyć. W tym sensie kontrola jest jednocześnie gwarancją poczucia pewnego rodzaju bezpieczeństwa i sposobem na zapewnienie zaufania obywateli do państwa, jako całości, służąc nie tylko konkretnym celom kontroli ale całemu społeczeństwu.

1. Pojęcie i rodzaje kontroli w administracji